Η κυβέρνηση του Νεπάλ απαγόρευσε το TikTok – «Διαταράσσει την κοινωνική αρμονία και τις οικογενειακές σχέσεις»

Η κυβέρνηση του Νεπάλ προέβη σε ένα αυστηρό μέτρο καθώς απαγόρευσε το TikTok στους 2,2 εκατομμύρια χρήστες της χώρας.

«Διαταράσσει την κοινωνική μας αρμονία, την οικογενειακή δομή και τις οικογενειακές σχέσεις» δήλωσε η Rekha Sharma, υπουργός Επικοινωνιών και Τεχνολογίας Πληροφοριών της χώρας, κατά τη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου.

Έτσι, το Νεπάλ έρχεται να προστεθεί στην λίστα των χωρών που απαγορεύσαν την είσοδο στη διάσημη εφαρμογή, εξαιτίας πεποιθήσεων για υποκλοπές και παρακολούθηση. Χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Βρετανία και η Νέα Ζηλανδία έχουν απαγορεύσει την εφαρμογή σε κυβερνητικά τηλέφωνα, παρά το γεγονός ότι η TikTok έχει επανειλημμένα αρνηθεί ότι έχει μοιραστεί ποτέ δεδομένα με την κινεζική κυβέρνηση και ότι δεν θα το έκανε, αν της το ζητούσαν.

Η απαγόρευση αυτή έχει προκαλέσει ανάμεικτες αντιδράσεις, με ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού να μην βλέπει την ενέργεια αυτή ως πράξη προστασίας, αλλά ως μέτρο προφύλαξης του πολιτικού συστήματος. Πιο συγκεκριμένα, ο Gagan Thapa, ο γενικός γραμματέας του Κογκρέσου του Νεπάλ, δήλωσε σε ανάρτησή του στο Facebook, ότι η απαγόρευση εξυπηρετεί περισσότερο πολιτικούς σκοπούς, παρά προσφέρει πραγματική προστασία στους χρήστες.

Ο ίδιος επέμενε ότι η πρόθεση της κυβέρνησης είναι να υπάρξει λογοκρισία και να περιοριστεί η ατομική ελευθερία της έκφρασης. Την ίδια πεποίθηση φαίνεται να μοιράζονται και άλλες ομάδες πολιτών, δημοσιογράφων και μη κυβερνητικών οργανώσεων, οι οποίες σε κοινή τους δήλωση εξηγούν ότι η πράξη αυτή “θα περιορίσει τις ευκαιρίες των πολιτών του Νεπάλ να συμμετέχουν σε διαδικτυακές συζητήσεις, να μοιράζονται τις απόψεις τους και να συμμετέχουν στην παγκόσμια ψηφιακή κοινότητα”.

Οι ίδιοι επισημαίνουν ότι σίγουρα χρειάζεται η υιοθεσία κάποιων παραμέτρων, για να περιοριστεί η κατάχρηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, για το καλό των πολιτών και της ψυχικής τους υγείας, αλλά όχι σε τέτοια έκταση.

Υπάρχει πολιτική σκοπιμότητα;

Η κυβέρνηση του Νεπάλ -της χώρας που κατήργησε την πρόσβαση σε ιστοσελίδες πορνογραφίας το 2018- ήθελε να καταστήσει τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης υπόλογες, γι’ αυτό και ζήτησε από τις εταιρείες να εγγραφούν και να ανοίξουν γραφείο συνδέσμου στο Νεπάλ, να πληρώσουν φόρους και να συμμορφωθούν με τους νόμους και τους κανονισμούς της χώρας. Ο λόγος, σύμφωνα με την κυβέρνηση, είναι η καλύτερη αντιμετώπιση των ανησυχιών του κοινού και η πιθανή και άμεση αφαίρεση του προσβλητικού περιεχομένου. To TikTok αρνήθηκε.

Η κυβέρνηση της χώρας πρόκειται να επιβάλει αυτούς τους περιορισμούς και σε άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook, το X και το Instagram, τα οποία έχουν πλέον τρεις μήνες προθεσμία για να δημιουργήσουν γραφεία ή να διορίσουν αντιπροσώπους στο Νεπάλ. Επίσης υποχρεούνται να εγγραφούν στο υπουργείο Τεχνολογίας Πληροφοριών και Επικοινωνιών -ή να αντιμετωπίσουν κλείσιμο, όπως το TikTok.

Πιθανός λόγος για την πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση είναι, όπως πολλοί σκέφτονται, οι συνδέσεις των εφαρμογών με άλλες χώρες και κυβερνήσεις. Για παράδειγμα, το TikTok ανήκει στην κινεζική ByteDance και έχει αντιμετωπίσει έλεγχο σε διάφορες χώρες λόγω ανησυχιών ότι το Πεκίνο θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την εφαρμογή για να συλλέξει δεδομένα χρηστών ή να προωθήσει τα συμφέροντά του. Παρά το γεγονός ότι το TikTok έχει επανειλημμένα αρνηθεί ότι έχει μοιραστεί ποτέ δεδομένα με την κινεζική κυβέρνηση και ότι δεν θα το έκανε αν του το ζητούσαν, η εφαρμογή αντιμετωπίζει μεγάλη δυσπιστία.

Παρόλο που το TikTok είναι η έκτη πιο χρησιμοποιούμενη κοινωνική πλατφόρμα στον κόσμο, σύμφωνα με την εταιρεία μάρκετινγκ We Are Social, πολλές χώρες έχουν επιδιώξει ανά διαστήματα να αυστηροποιήσουν τους ελέγχους τους σε αυτό, λόγω των πιθανών επιπτώσεών του στα παιδιά.

Σε ορισμένες περιπτώσεις χρηστών της εφαρμογής, υπάρχει παραπληροφόρηση για διάφορα ζητήματα, ειδικά θέματα ψυχικής υγείας, ενώ το πιο ανησυχητικό είναι ορισμένες περιπτώσεις με απελπισμένες κραυγές για βοήθεια που θα μπορούσαν να γυρίσουν μπούμερανγκ και να χρησιμεύσουν ως εγχειρίδιο συμπεριφοράς για άλλους. Το TikTok έχει ενεργήσει για να κατεβάσει το ενοχλητικό περιεχόμενο και να ρυθμίσει τα βίντεο σχετικά με τις διατροφικές διαταραχές, τον αυτοτραυματισμό και άλλα θέματα. Αλλά ενώ κάποιο περιεχόμενο έχει ρυθμιστεί, η ανταλλαγή προσωπικών αφηγήσεων και εμπειριών από δυσκολίες ψυχικής υγείας συνεχίζει να ανθίζει.

Πολλοί χρήστες του ιστοτόπου έχουν απογοητευτεί από τις συναντήσεις τους με επαγγελματίες ψυχικής υγείας. Κάποιοι μοιράζονται ιστορίες για το πώς κάλυπταν τα συμπτώματά τους στο παρελθόν, ή το πώς οι αφηγήσεις των προβλημάτων τους αντιμετωπίστηκαν με σκεπτικισμό από τους ειδικούς. Ορισμένες φορές, τα βίντεο είναι απόλυτα εχθρικά απέναντι στους επαγγελματίες ψυχικής υγείας, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις. Για παράδειγμα, σε ένα βίντεο από το 2022, ένας χρήστης του TikTok -ένας ψυχοθεραπευτής που ασκεί το επάγγελμα στη Γιούτα- υπερασπίζεται τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας ως ειδικούς και καταδικάζει καυστικά την αυτοδιάγνωση ως παραπλανητική και λανθασμένη.

Ωστόσο, πολλοί ειδικοί επιμένουν ότι η λογική χρήση του TikTok και παρόμοιων πλατφόρμων, έχουν πολλά να προσφέρουν στην κοινότητα της ψυχικής υγείας. Από την άμεση επικοινωνία με συμβούλους ψυχικής υγείας και την προβολή tip για την καλύτερη κοινωνική μας ένταξη και συνοχή, μέχρι και μια μεγάλη και ανοιχτή κοινότητα έτοιμη να μοιραστεί και να αντιμετωπίσει με διάλογο το πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο καθένας, το TikTok και τα υπόλοιπα μέσα θα μπορούσαν δυνητικά να αποτελέσουν ένα σημαντικό εργαλείο για εμάς.