Ισπανία: 840 χωριά κινδυνεύουν να εξαφανιστούν από τον χάρτη

Ο Κονράντο Γκιμένεζ ήταν ένας επιτυχημένος τραπεζίτης πριν «φωτιστεί» όπως λέει. Ο 60χρονος, πλέον, μόλις είχε βγει από μια συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της Banco Santander, όταν συνέβη ένα σοβαρό ατύχημα με το αυτοκίνητό του.

«Παλαιότερα ούτε πίστευα στον Θεό, ούτε ήμουν καλός άνθρωπος. Όταν ανέκτησα τις αισθήσεις μου ορκίστηκα να αλλάξω τη ζωή μου», λέει. Αυτό συνέβη πριν από 20 χρόνια. Τότε ίδρυσε το Ίδρυμα Madrina για να βοηθήσει τις ανύπαντρες μητέρες, αλλά κυρίως για την αναζωογόνηση των χωριών. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, 840 από αυτά πρόκειται να εξαφανιστούν από τον χάρτη.

Καμία χώρα στην Ευρώπη δεν γερνάει τόσο γρήγορα όσο η ισπανική. Το ποσοστό των γεννήσεων είναι ένα από τα χαμηλότερα στον κόσμο και ταυτόχρονα οι άνθρωποι ζουν περισσότερο από ότι σε πολλές άλλες χώρες. Σύμφωνα με την ισπανική στατιστική υπηρεσία INE ο ισπανικός πληθυσμός αυξήθηκε από 34 σε 47 εκατομμύρια από το 1975 έως σήμερα, αλλά μόνο χάρη στη μετανάστευση από τη Λατινική Αμερική, την Ανατολική Ευρώπη και τη Βόρεια Αφρική.

Λείπουν τα χρήματα

Μελέτη της ισπανικής τράπεζας La Caixa δείχνει ότι περίπου το 10% του πληθυσμού σε δήμους με λιγότερους από 10.000 κατοίκους στην Ισπανία είναι ξένης καταγωγής. Οι μετανάστες από το Μάλι, το Μαρόκο ή τη Σενεγάλη εργάζονται κυρίως στη γεωργία. Σε πολλά χωριά όμως η κατάταση είναι δραματική. Για παράδειγμα, η επαρχία της Ζαμόρα με τα μικρά, ειδυλλιακά χωριά της έχει χάσει το 31% του πληθυσμού της τις τελευταίες δεκαετίες. Οι μεγάλες πόλεις, όπως η Βαρκελώνη και η Μαδρίτη, από την από την άλλη πλευρά έχουν μεγαλώσει πάρα πολύ και τα ενοίκια εκεί έχουν γίνει δυσβάσταχτα.

«Δεν έχει νόημα όπως ζούμε στην Ισπανία», λέει ο πρώην τραπεζίτης Γκιμένεζ. Η πυκνότητα του πληθυσμού είναι μικρότερη από 100 άτομα ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο. Στη Γερμανία είναι 230. Και στις ισπανικές περιοχές που είναι άδειες υπάρχουν μόλις 14 κάτοικοι ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο.

Η Ισπανία όμως έχει υπερβολικά υψηλό χρέος ώστε να συνδέσει τα μικρά χωριά με τις μακρινές πόλεις με τρένο και να συνεχίσει να χρηματοδοτεί τα δημόσια σχολεία εκεί. Από την άλλη πλευρά, η ζωή στο χωριό είναι μια καλή εναλλακτική για τις νεαρές, ανύπαντρες μητέρες. «Οι μητέρες μπορούν να ζήσουν με τα παιδιά τους σε ένα ασφαλές περιβάλλον και πολλά χωριά έχουν ξανά μέλλον», λέει ο Γκιμένεζ. Ωστόσο, η πρωτοβουλία του είναι σταγόνα στον ωκεανό. 1.500 δήμοι αποτελούν το 90% του ισπανικού πληθυσμού και καταλαμβάνουν το 30% της ισπανικής επικράτειας. Aυτό σημαίνει ότι το 10% των Ισπανών πρέπει να συντηρήσει οικονομικά το υπόλοιπο 70 % της έκτασης της χώρας.

Οι ντόπιοι όλο και λιγότεροι στα χωριά

Το θέμα της ερήμωσης στην ύπαιθρο έχει γίνει μόνιμο θέμα στην ισπανική τηλεόραση. Η ισπανική κυβέρνηση έχει αναγνωρίσει την ανάγκη να πάψει η χώρα να ερημώνει, ώστε να μην χαθούν ακόμη περισσότεροι ψηφοφόροι και να γίνει η Ισπανία οικονομικά πιο βιώσιμη. Ο πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ ανακοίνωσε πρόσφατα ότι οι δημόσιες υπηρεσίες θα πρέπει να διασκορπίζονται σε όλη τη χώρα και δεν πρέπει να συγκεντρώνονται τα πάντα στην πρωτεύουσα.

Εν τω μεταξύ, ο πρώην τραπεζίτης Γκιμένεζ και ένας Ισπανός επιχειρηματίας μόλις πήραν εκατοντάδες ορφανά από την Ουκρανία και τους έδωσαν στέγη σε ιδρύματα και οικογένειες σε ισπανικά χωριά. Για τον Γκιμένεζ είναι σαφές ότι τα χωριά πρέπει να σωθούν, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι οι ντόπιοι θα αποτελούν τη …μειοψηφία.