Tο Αζερμπαϊτζάν άρχισε να ανακαταλαμβάνει τα εδάφη που βρίσκονταν υπό τον Αρμενικό έλεγχο, ενώ ο πόλεμος και η ένταση μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας δεν έχουν κοπάσει εδώ και πολλά χρόνια.
Πέντε από τις περιοχές που ανακαταλήφθηκαν ανήκουν στο «Κόκκινο Κουρδιστάν», το οποίο βρίσκεται μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας.
Για 30 χρόνια, οι κάτοικοι του Κόκκινου Κουρδιστάν έχουν εκτοπιστεί, η πατρίδα των προγόνων τους σχεδόν καταστράφηκε. Ωστόσο, οι «Κόκκινο – Κουρδιστανοί» ελπίζουν ακόμη να επιστρέψουν στα εδάφη τους, παρά την προσπάθεια αφομοίωσης της Σοβιετικής Ένωσης.
Το Κόκκινο Κουρδιστάν κήρυξε την ανεξαρτησία του για περίπου 6 μήνες το 1923 κατά την περίοδο της Σοβιετικής Ένωσης, αλλά αργότερα καταστράφηκε από τη Σοβιετική Ένωση.
Στο συνέδριο των «Πρώην Σοβιετικών Κουρδικών Ενώσεων» που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα, συζητήθηκαν θέματα διατήρησης και ανάπτυξης της κουρδικής γλώσσας και πολιτισμού. Στο συνέδριο αυτά τα δύο θέματα ήρθαν στο προσκήνιο ως οι βασικές αρχές για την πρόληψη της αφομοίωσης.
Αλλά ο κύριος στόχος για τους Κούρδους του Κόκκινου Κουρδιστάν είναι να επιστρέψουν στα εδάφη τους, γιατί ζουν ως μετανάστες για πάνω από 30 χρόνια.
Ο Χετζάρ Σαμίλ, επικεφαλής του Κουρδικού Ινστιτούτου του Καυκάσου, δήλωσε:
«Ο λόγος που οι Κούρδοι έφυγαν από το Κόκκινο Κουρδιστάν ήταν ο πόλεμος μεταξύ Αζέρων και Αρμενίων. Αυτός ο πόλεμος συνεχίζεται για σχεδόν 150 χρόνια. Αυτός ο πόλεμος σταμάτησε κατά τη διάρκεια της Σοβιετικής Ένωσης. Όταν η Σοβιετική Ένωση κατέρρευσε, άρχισε πάλι.
Οι Αρμένιοι μετέφεραν επίσης το όρος Ναγκόρνα στην Αρμενία. Κατέλαβαν τα εδάφη των Κούρδων για να προστεθούν κατόπιν στην Τουρκία. Οι Κούρδοι αφομοιώθηκαν εδώ και άρχισαν να βλέπουν τους εαυτούς τους ως μέρος του έθνους του Αζερμπαϊτζάν. Οι Αζέροι εγκατέλειψαν την περιοχή εκεί», είπε.
Το 2020, το Αζερμπαϊτζάν πήρε πίσω μερικά κομμάτια γης από την Αρμενία. Όμως 5 περιοχές του Κόκκινου Κουρδιστάν είναι ερειπωμένες και οι πρώην κάτοικοί τους δεν μπορούν να επιστρέψουν στα σπίτια τους.
Μιλώντας στο Rudaw, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ομοσπονδίας Κουρδικών Ενώσεων της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, Χασάν Ρεμόσι, δήλωσε:
«Μια μέρα , οι Κούρδοι μας στο Λατσίν θα επιστρέψουν στα εδάφη τους. Τώρα αυτό είναι ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα. Το ζήτημα του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας δεν έχει επιλυθεί ακόμη. Ο Θεός ξέρει πότε θα λυθεί».
«Οι Κούρδοι μας στο Λατσίν είναι μετανάστες σε όλο τον κόσμο. «Πήγαν στην Ευρώπη, το Καζακστάν, τη Ρωσία. Αλλά και πάλι, η κύρια επιθυμία μας είναι να επιστρέψουν οι λαοί μας στα εδάφη τους», είπε.
Το Κόκκινο Κουρδιστάν ιδρύθηκε το 1923 στο έδαφος του Αζερμπαϊτζάν, μεταξύ της Αρμενίας και του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, αλλά διήρκεσε μόνο έξι μήνες.
31 χρόνια μετά τη μετανάστευση των Κούρδων από το Κόκκινο Κουρδιστάν, η περιοχή τέθηκε ξανά υπό τον έλεγχο του Αζερμπαϊτζάν και δημιουργήθηκαν οι συνθήκες για την επιστροφή των κατοίκων της περιοχής. Ωστόσο, ακόμα κι αν επιστρέψουν οι Κούρδοι, θα επιστρέψουν σωματικά στο Λατσίν, όχι ως Κούρδοι, γιατί είναι 100% αφομοιωμένοι.