Αρχαιολόγοι προχώρησαν σε μια σπουδαία ανακάλυψη καθώς εντόπισαν τις σήραγγες που ο αρχαίος πολιτισμός των Ζαποτέκ πίστευε ότι αποτελούσαν την «είσοδο στον κάτω κόσμο», οι οποίες βρίσκονταν κάτω από μια αρχαία εκκλησία.
Η Μίτλα, που σημαίνει ο «τόπος των νεκρών», ήταν μια πόλη στο νότιο Μεξικό γνωστή για τη σύνδεσή της με τον Pitao Bezelao, τον θεό των νεκρών των Ζαποτέκ.
Ωστόσο, οι Ισπανοί έφτασαν τον 16ο αιώνα και ισοπέδωσαν τελείως την πόλη, χτίζοντας μια εκκλησία στα ερείπια του σημαντικότερου ναού της.
Ένας ιερέας έγραψε αργότερα ότι «η πίσω πόρτα της κόλασης» βρισκόταν κάτω από την πόλη, ενώ οι τεράστιες σπηλιές και σήραγγες πιστεύεται ότι ήταν η είσοδος στον κάτω κόσμο των Ζαποτέκ.
Τα επόμενα χρόνια κάποιες μεταγενέστερες ανασκαφές απέτυχαν να βρουν κάτι που να ταιριάζει με τις αρχαίες γραφές ή τα λόγια του ιερέα.
Όλα άλλαξαν πρόσφατα, όταν οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν μια σειρά από θαλάμους και σήραγγες κάτω από την πόλη.
Ο Marco Vigato, ιδρυτής του ARX Project, το οποίο ηγείται της έρευνας, δήλωσε: «Ορισμένες από τις σήραγγες και τους θαλάμους εκτείνονται σε σημαντικό βάθος, που υπερβαίνει τα 15 μέτρα.
Ένας θάλαμος κάτω από την εκκλησία του San Pablo Apostol έχει μήκος περίπου 15 μέτρα και πλάτος 10 μέτρα. Είναι πιθανόν οι σήραγγες, ιδίως αυτές που βρίσκονται κάτω από το συγκρότημα της εκκλησίας, να εκτείνονται περαιτέρω προς τα βόρεια, ανατολικά και νότια».
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι εάν πρόκειται για τις σήραγγες του θρύλου, οι βασιλιάδες Ζαποτέκ μπορεί να βρίσκονται θαμμένοι μέσα σε αυτές.
Ο Francisco de Burgoa, ο προαναφερθείς ιερέας, είχε πει ότι οι βασιλιάδες θαβόντουσαν «πλούσια ντυμένοι με την καλύτερη ενδυμασία τους», με «φτερά, κοσμήματα, χρυσά περιδέραια και πολύτιμες πέτρες».
Επίσης θάβονταν με «μια ασπίδα στο αριστερό χέρι και ένα ακόντιο στο δεξί, όπως ακριβώς τα χρησιμοποιούσαν στον πόλεμο».
Ο κ. Βιγκάτο δήλωσε: «Οι Ζαποτέκ πίστευαν ότι οι σπηλιές και ο υπόγειος λαβύρινθος κάτω από τη Μίτλα ήταν η είσοδος στον κάτω κόσμο ή Lyobaa. Για το λόγο αυτό, η Μίτλα ήταν το κέντρο της λατρείας του Pitao Bezelao, του θεού των νεκρών και του κάτω κόσμου, και ήταν για αιώνες το νεκροταφείο των ζαποτέκ βασιλιάδων και αρχιερέων».