Μυστική έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ: «Οι ΗΠΑ δεν εμπιστεύονται πλέον τον Β.Ζελένσκι – Ανησυχούν για τη διαφθορά στο Κίεβο»

Δεν εμπιστεύονται πλέον τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι οι ΗΠΑ, καθώς σύμφωνα με μυστικό έγγραφο η διαφθορά που επικρατεί στη χώρα είναι ένα σημαντικό πρόβλημα για τους αξιωματούχους της κυβέρνησης του Τζο Μπάιντεν. 

Η «ευαίσθητη αλλά μη διαβαθμισμένη» εκδοχή του μακροπρόθεσμου αμερικανικού σχεδίου παραθέτει πολυάριθμα βήματα που ακολουθεί η Ουάσινγκτον για να βοηθήσει το Κίεβο να εκμηδενίσει τις ατασθαλίες και να μεταρρυθμίσει με άλλο τρόπο μια σειρά από ουκρανικούς τομείς.

Τονίζεται ότι η διαφθορά θα μπορούσε να κάνει τους δυτικούς συμμάχους να εγκαταλείψουν τον αγώνα της Ουκρανίας κατά της ρωσικής εισβολής και ότι το Κίεβο δεν μπορεί να αναβάλει την προσπάθεια καταπολέμησης της διαφθοράς.

«Οι αντιλήψεις για διαφθορά υψηλού επιπέδου», προειδοποιεί η εμπιστευτική έκδοση του εγγράφου που έχει περιέλθει στην κατοχή του Politico, θα μπορούσαν «να υπονομεύσουν την εμπιστοσύνη του ουκρανικού λαού και των ξένων ηγετών στην κυβέρνηση εν καιρώ πολέμου».

Officials from Joe Biden's administration are far more worried about corruption in Ukraine than they publicly admit, a confidential US strategy document we obtained suggests.https://t.co/FQKNf1mMPn

— POLITICOEurope (@POLITICOEurope) October 2, 2023

Αυτό είναι πιο αυστηρό μήνυμα από την ανάλυση 22 σελίδων, την οποία το Στέιτ Ντιπάρτμεντ φαίνεται να έχει αναρτήσει στην ιστοσελίδα του χωρίς τυμπανοκρουσίες πριν από περίπου έναν μήνα.

Η εμπιστευτική έκδοση της «Ολοκληρωμένης Στρατηγικής για τη Χώρα» είναι περίπου τρεις φορές μεγαλύτερη και περιέχει περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τους στόχους των ΗΠΑ στην Ουκρανία, από την ιδιωτικοποίηση των τραπεζών της μέχρι τη βοήθεια σε περισσότερα σχολεία να διδάσκουν Αγγλικά και την ενθάρρυνση του στρατού της να υιοθετήσει τα πρωτόκολλα του ΝΑΤΟ. Πολλοί στόχοι αποσκοπούν στη μείωση της διαφθοράς που μαστίζει τη χώρα.

Η αθόρυβη δημοσιοποίηση της στρατηγικής αυτής και το γεγονός ότι η πιο σκληρή γλώσσα έμεινε στην εμπιστευτική έκδοση, υπογραμμίζει την πρόκληση της επικοινωνίας που αντιμετωπίζει η ομάδα του Τζο Μπάιντεν.

Η αμερικανική κυβέρνηση θέλει να πιέσει την Ουκρανία να μειώσει τη δωροδοκία, όχι μόνο επειδή διακυβεύονται αμερικανικά δολάρια, αλλά γιατί θα μπορούσε να ενθαρρυνθούν οι αντίπαλοι της αμερικανικής βοήθειας προς την Ουκρανία, πολλοί από τους οποίους είναι Ρεπουμπλικάνοι νομοθέτες που προσπαθούν να εμποδίσουν την εν λόγω βοήθεια. Οποιαδήποτε αντίληψη αποδυναμωμένης αμερικανικής υποστήριξης προς το Κίεβο θα μπορούσε, επίσης, να κάνει περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες να σκεφτούν δύο φορές τον ρόλο τους.

Όσον αφορά στους Ουκρανούς, γίνονται «κάποιες ειλικρινείς συζητήσεις στο παρασκήνιο», δήλωσε Αμερικανός αξιωματούχος που γνωρίζει την πολιτική για την Ουκρανία. Όπως και άλλοι, το πρόσωπο αυτό ζήτησε πλήρη ανωνυμία για να συζητήσει ένα ευαίσθητο θέμα.

Η ουκρανική δωροδοκία απασχολεί εδώ και καιρό τους Αμερικανούς αξιωματούχους μέχρι και τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν. Παρ’ όλα αυτά, το θέμα υποβαθμίστηκε στον απόηχο τους πολέμου που άρχισε τον Φεβρουάριο του 2022, την οποία ο Τζο Μπάιντεν αποκάλεσε πραγματική μάχη της δημοκρατίας εναντίον της απολυταρχίας.

Για μήνες, οι βοηθοί του Τζο Μπάιντεν αρκέστηκαν σε σύντομες αναφορές στη διαφθορά. Ήθελαν να δείξουν αλληλεγγύη στο Κίεβο και να αποφύγουν να δώσουν τροφή σε έναν μικρό αριθμό Ρεπουμπλικανών βουλευτών που επικρίνουν τη στρατιωτική και οικονομική βοήθεια των ΗΠΑ προς την Ουκρανία.

Έναν χρόνο και πλέον μετά την έναρξη του πολέμου πλήρους κλίμακας, οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ αναδεικνύουν το θέμα περισσότερο δημόσια και ιδιωτικά. Ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Τζέικ Σάλιβαν, για παράδειγμα, συναντήθηκε στις αρχές Σεπτεμβρίου με μια αντιπροσωπεία από ουκρανικά όργανα καταπολέμησης της διαφθοράς.

Ένας δεύτερος Αμερικανός αξιωματούχος που έχει γνώση των συζητήσεων, επιβεβαίωσε στο «Politico» τις αναφορές ότι η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν συζητά με τους Ουκρανούς ηγέτες για την πιθανή εξάρτηση της μελλοντικής οικονομικής βοήθειας από «μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της διαφθοράς και την ανάδειξη της Ουκρανίας σε πιο ελκυστικό μέρος για ιδιωτικές επενδύσεις».

Τέτοιοι όροι δεν εξετάζονται για τη στρατιωτική βοήθεια, δήλωσε ο αξιωματούχος.

Εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών της Ουκρανίας δεν απάντησε σε αιτήματα για σχολιασμό, αλλά ο Ουκρανός Πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, απέλυσε αρκετούς κορυφαίους αξιωματούχους της άμυνας σε μια πρόσφατη καταστολή της υποτιθέμενης δωροδοκίας – ένα μήνυμα προς τις ΗΠΑ και την Ευρώπη ότι ακούει.

Η «Ολοκληρωμένη Στρατηγική για τη Χώρα» είναι προϊόν του Στέιτ Ντιπάρτμεντ που βασίζεται σε συνεισφορές από άλλα τμήματα της αμερικανικής κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένου του Υπουργείου Άμυνας. Περιλαμβάνει καταλόγους στόχων, χρονοδιαγράμματα για την επίτευξή τους και ορόσημα που οι Αμερικανοί αξιωματούχοι θα ήθελαν να δουν να επιτυγχάνονται. Επισημαίνεται ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ εκπονεί τέτοιες στρατηγικές για πολλές χώρες κάθε λίγα χρόνια.

Ένας αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, μιλώντας εκ μέρους του Υπουργείου, δεν θέλησε να πει αν η Ουάσινγκτον είχε μοιραστεί την πληρέστερη έκδοση της εν λόγω στρατηγικής με την ουκρανική κυβέρνηση ή αν υπάρχει απόρρητη έκδοση.

Ο Γουίλιαμ Τέιλορ, πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Ουκρανία, δήλωσε ότι πολλοί απλοί Ουκρανοί θα καλωσορίσουν πιθανότατα την εν λόγω στρατηγική, επειδή και οι ίδιοι έχουν κουραστεί από την ενδημική διαφθορά στη χώρα τους. Όλα είναι μια χαρά «αρκεί να μην εμποδίζει τη βοήθεια που τους παρέχουμε για να κερδίσουν τον πόλεμο», είπε.

Το έγγραφο αναφέρει ότι η εκπλήρωση των αμερικανικών στόχων για την Ουκρανία περιλαμβάνει την εκπλήρωση των υποσχέσεων των ΗΠΑ για εξοπλισμό και εκπαίδευση που θα βοηθήσουν τις Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας να αποκρούσουν τις επιθέσεις του Κρεμλίνου.

Η εμπιστευτική έκδοση της εν λόγω αμερικανικής στρατηγικής περιγράφει, επίσης, αμερικανικούς στόχους όπως η παροχή βοήθειας για τη μεταρρύθμιση στοιχείων του μηχανισμού Εθνικής Ασφάλειας της Ουκρανίας, ώστε να καταστεί δυνατή η «αποκεντρωμένη, ανεκτική στον κίνδυνο προσέγγιση στην εκτέλεση των καθηκόντων» και να μειωθούν οι «ευκαιρίες για διαφθορά».

Αν και η στρατιωτική συμμαχία του ΝΑΤΟ δεν είναι κοντά στο να επιτρέψει στην Ουκρανία να ενταχθεί, η αμερικανική στρατηγική αναφέρει συχνά την επιθυμία να κάνει τον στρατό της Ουκρανίας να υιοθετήσει τα πρότυπα του ΝΑΤΟ.

Ακόμα και η μορφή και το περιεχόμενο των ουκρανικών αμυντικών εγγράφων θα πρέπει να «αντικατοπτρίζουν την ορολογία του ΝΑΤΟ», αναφέρει ένα εμπιστευτικό τμήμα της εν λόγω στρατηγικής.

Ένας στόχος περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός «σχεδίου αντίστασης σε εθνικό επίπεδο». Αυτό θα μπορούσε να παραπέμπει σε απλούς Ουκρανούς που θα αντεπιτεθούν αν η Ρωσία κερδίσει περισσότερα εδάφη. Επισημαίνεται ότι ο αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δεν ήθελε να διευκρινίσει αυτό το σημείο.

Οι ΗΠΑ θέλουν, επίσης, να δουν την Ουκρανία να παράγει τον δικό της στρατιωτικό εξοπλισμό με τη δημιουργία μιας «εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας ικανής να υποστηρίξει τις βασικές ανάγκες», καθώς και ενός περιβάλλοντος που ενισχύει τις νεοσύστατες επιχειρήσεις αμυντικής τεχνολογίας πληροφοριών, σύμφωνα με ένα από τα εμπιστευτικά τμήματα της εν λόγω στρατηγικής.

Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι εμφανίζονται ιδιαίτερα ανήσυχοι για τον ρόλο λίγων εκλεκτών στην οικονομία της Ουκρανίας.

«Η απο-ολιγαρχοποίηση, ιδίως των τομέων της ενέργειας και των ορυχείων, αποτελεί βασική αρχή για την ανοικοδόμηση μιας καλύτερης Ουκρανίας», δηλώνει το δημόσιο μέρος της στρατηγικής. Ένας δείκτης επιτυχίας, αναφέρει η εμπιστευτική έκδοση, είναι ότι η ουκρανική κυβέρνηση «αγκαλιάζει ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις που αποκεντρώνουν τον έλεγχο του ενεργειακού τομέα».

Οι ΗΠΑ εμφανίζονται πρόθυμες να βοηθήσουν τους ουκρανικούς θεσμούς να αναπτύξουν τις εποπτικές τους ικανότητες. Οι στόχοι που απαριθμούνται, περιλαμβάνουν τα πάντα, από τη βοήθεια των τοπικών κυβερνήσεων να αξιολογήσουν τους κινδύνους διαφθοράς έως τις μεταρρυθμίσεις στα γραφεία ανθρώπινου δυναμικού.

Ως ένα παράδειγμα, η εν λόγω στρατηγική αναφέρει ότι οι ΗΠΑ βοηθούν το Λογιστικό Επιμελητήριο της Ουκρανίας να ενισχύσει τον έλεγχο και τις σχετικές εργασίες του εν μέρει, έτσι ώστε να μπορεί να παρακολουθεί την άμεση δημοσιονομική στήριξη από τις ΗΠΑ.

Το έγγραφο περιγράφει τρόπους με τους οποίους οι ΗΠΑ βοηθούν τον τομέα της υγείας της Ουκρανίας, την άμυνα στον κυβερνοχώρο και τους οργανισμούς που μάχονται την παραπληροφόρηση. Ζητά την υποστήριξη των ουκρανικών προσπαθειών κατά του μονοπωλίου και των πρωτοβουλιών για την αύξηση των φορολογικών εσόδων στα ταμεία της χώρας.

Το εμπιστευτικό τμήμα της εν λόγω αμερικανικής στρατηγικής καλεί τα χρηματοπιστωτικά συστήματα της Ουκρανίας να «αυξήσουν τον δανεισμό για να ενθαρρύνουν την επέκταση των επιχειρήσεων» και τη μείωση του ρόλου του κράτους στον τραπεζικό τομέα.

Ένα ιδιαίτερο ορόσημο είναι ότι «η Alfa Bank επιστρέφει με διαφάνεια στην ιδιωτική ιδιοκτησία». Αυτό φαίνεται να είναι μια αναφορά σε ένα ίδρυμα που τώρα είναι γνωστό ως Sense Bank, το οποίο ήταν προηγουμένως ρωσικής ιδιοκτησίας, αλλά εθνικοποιήθηκε από την Ουκρανία.

Η αμερικανική στρατηγική φαίνεται ότι έχει σκοπό να διασφαλίσει ότι η Ουκρανία όχι μόνο θα διατηρήσει τον προσανατολισμό της προς τη Δύση, αλλά και ότι θα αναπτύξει ιδιαίτερους δεσμούς με την Αμερική.

Ένας τρόπος με τον οποίο η Ουάσινγκτον πιστεύει ότι αυτό θα συμβεί είναι μέσω της αγγλικής γλώσσας. Η στρατηγική αναφέρει ότι οι ΗΠΑ προσφέρουν τεχνική και άλλη βοήθεια στο Υπουργείο Παιδείας της Ουκρανίας για τη βελτίωση της διδασκαλίας της αγγλικής γλώσσας και ότι πιστεύουν ότι η προσφορά μαθημάτων Αγγλικών μπορεί να βοηθήσει στην επανένταξη των Ουκρανών, που απελευθερώθηκαν από τη ρωσική κατοχή.

Αμερικανοί αξιωματούχοι βοηθούν, επίσης, την Ουκρανία να αναπτύξει την ικανότητά της να διώκει εγκλήματα πολέμου στο δικό της δικαστικό σύστημα. Τα επιθυμητά ορόσημα περιλαμβάνουν την επιλογή περισσότερων από 2.000 νέων δικαστών και την εκκαθάριση ενός συσσωρευμένου όγκου από περισσότερες από 9.000 καταγγελίες για δικαστικά παραπτώματα.

Η αμερικανική στρατηγική προβλέπει, επίσης, την ανοικοδόμηση της διπλωματικής παρουσίας των ΗΠΑ στην Ουκρανία, επεκτεινόμενη πέρα από το Κίεβο σε πόλεις όπως το Λβιβ, η Οδησσός, το Χάρκοβο και το Ντνίπρο. Λόγω της προηγούμενης μείωσης του προσωπικού που προκλήθηκε από την πλήρους κλίμακας ρωσική εισβολή, «η πρεσβεία παραμένει σε κατάσταση κρίσης» αναφέρει ένα από τα δημόσια τμήματα της εν λόγω στρατηγικής. Ο αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δεν ήθελε να συζητήσει τον τρέχοντα αριθμό προσωπικού της πρεσβείας.

Όπως έκαναν και σε προηγούμενες ανακοινώσεις που αναφέρθηκαν από το «Politico», οι Αμερικανοί αξιωματούχοι σημειώνουν ευρηματικούς τρόπους με τους οποίους οι HPA παρέχουν εποπτεία της αμερικανικής βοήθειας προς την Ουκρανία, παρά το γεγονός ότι αντιμετωπίζουν περιορισμούς λόγω του πολέμου. Αυτές οι προσπάθειες έχουν συμπεριλάβει τη χρήση μιας εφαρμογής που ονομάζεται SEALR για να βοηθήσει στην παρακολούθηση της βοήθειας.