Πώς ο στρατός και η εκκλησία μπορούν να βοηθήσουν στην προστασία του περιβάλλοντος

Το περιβαλλοντικό «αποτύπωμα» των ενόπλων δυνάμεων των κρατών του πλανήτη κακώς δεν έχει μέχρι σήμερα συμπεριληφθεί στους υπολογισμούς των «αερίων του θερμοκηπίου».

Από την άλλη, οι χριστιανικές εκκλησίες του πλανήτη θα μπορούσαν να ενισχύσουν το «μέτωπο» κατά της κλιματικής αλλαγής, κηρύσσοντας τις Παρασκευές ως μέρες όπου δεν θα γίνεται κατανάλωση κρέατος, καθώς η παραγωγή του είναι διαδικασία κατ’ εξοχήν επιβαρυντική σε εκπομπές άνθρακα στην ατμόσφαιρα.

Αυτό τονίζουν δύο ανεξάρτητες ομάδες επιστημόνων, οι οποίοι ουσιαστικά καλούν τους στρατούς και τις εκκλησίες να συστρατευθούν πιο ενεργά στη μάχη κατά της ανόδου της θερμοκρασίας.

Επίσης, καλούν τις κοινωνίες να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή στο τι κάνουν – και τι δεν κάνουν – οι δύο αυτοί ζωτικοί κοινωνικοί θεσμοί αναφορικά με το φλέγον θέμα της κλιματικής κρίσης.

Σε άρθρο τους στο διεθνούς κύρους περιοδικό «Nature», επιστήμονες με επικεφαλής τους Βρετανούς Όλιβερ, Μπέλτσερ, (Πανεπιστήμιο Ντάραμ) και Όλιβερ Χάιντριχ (Πανεπιστήμιο Νιούκαστλ), ζητούν αφενός μεγαλύτερες προσπάθειες να απεξαρτηθούν οι ένοπλες δυνάμεις από τον άνθρακα και αφετέρου να ληφθούν πλέον υπόψη και να καταγραφούν επακριβώς οι στρατιωτικές εκπομπές ρύπων άνθρακα, που έως τώρα έχουν μείνει στο απυρόβλητο και περνάνε γενικά απαρατήρητες.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι π.χ. οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ και της Βρετανίας εκπέμπουν τόσο διοξείδιο του άνθρακα ανά κεφαλή όσο πολλές ενεργοβόρες και εξαρτημένες από τον άνθρακα χώρες.

Γι’ αυτό, τονίζουν ότι είναι ανάγκη πια οι στρατιωτικές εκπομπές άνθρακα να καταγράφονται επακριβώς από κάθε χώρα, αλλά και οι ίδιες οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις και επιχειρήσεις να “απο-ανθρακοποιηθούν” όσο γίνεται ταχύτερα.

Το συνολικό μερίδιο του στρατιωτικού τομέα στις παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου εκτιμάται στο 1% έως 1,5%, συγκρίσιμο με εκείνο των τομέων ναυτιλίας και αεροπορίας.

Παρόλα αυτά, οι στρατοί του κόσμου – με τη δικαιολογία της προστασίας της εθνικής ασφάλειας – έμειναν έξω από τις διεθνείς συμφωνίες για καταγραφή και δημοσιοποίηση των εκπομπών άνθρακα μετά το Πρωτόκολλο του Κιότο του 1997. Έτσι, υπάρχει αδιαφάνεια και έλλειψη επαρκών στοιχείων.

Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία για την κατανάλωση καυσίμων, οι ερευνητές εκτιμούν έμμεσα ότι οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ – οι μεγαλύτερες στον κόσμο από άποψη επενδύσεων – εκπέμπουν περισσότερα αέρια του θερμοκηπίου από ό,τι χώρες όπως η Ελβετία, το Περού ή η Σιγκαπούρη.

Αν ήταν χώρα, οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ θα είχαν πιθανώς τις υψηλότερες ανά κεφαλή εκπομπές άνθρακα στον κόσμο (42 μετρικούς τόνους διοξειδίου του άνθρακα ανά άτομο του προσωπικού τους).

Στην πραγματικότητα, κατά τους επιστήμονες, το συνολικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα ενός τόσο μεγάλου στρατού είναι ακόμη μεγαλύτερο αν ληφθούν υπόψη αφενός άλλοι παράγοντες (αναγκαίες πρώτες ύλες, αλυσίδες τροφοδοσίας, κατασκευή αμυντικού εξοπλισμού κ.α.) και αφετέρου οι εκπομπές άνθρακα στη διάρκεια των πολεμικών συγκρούσεων. Κάθε ένοπλη σύγκρουση, πέρα από το ανθρώπινο και υλικό κόστος της, επιβαρύνει το περιβάλλον και το κλίμα.