Σε αυτό το μέρος φυλάσσονται όλοι οι σπόροι της Γης σε περίπτωση καταστροφής (φωτο)

Η Παγκόσμια Tράπεζα Σπόρων «Σβάλμπαρντ», η οποία φυλάσσει σπόρους προερχόμενους από όλον τον κόσμο, βρίσκεται σε ένα νησί, στον Βόρειο Πόλο.

Είναι μια από τις τράπεζες που συμμετέχουν στο παγκόσμιο δίκτυο αποθήκευσης σπόρων το οποίο δημιουργήθηκε με τη Διεθνή Συνθήκη Γενετικών Πόρων Φυτών του 2004.

Το Θησαυροφυλάκιο βρίσκεται στο νησί Σπιτσβέργη του Νορβηγικού αρχιπελάγους Σβάλμπαρντ, το οποίο βρίσκεται αρκετά κοντά στον Βόρειο Πόλο, σε μια απόσταση 1120 χλμ.

Η κατασκευή του κόστισε 8 εκατομμύρια δολάρια και χρηματοδοτήθηκε από τη Νορβηγική κυβέρνηση. Η λειτουργία της άρχισε στις αρχές του 2008 και στόχος της είναι να βοηθήσει στη συντήρηση της βιοποικιλότητας στον πλανήτη και να αποτρέψει την εξαφάνιση καλλιεργούμενων ειδών μετά από κάποιον πόλεμο, φυσική καταστροφή ή πανδημία. Οι σπόροι, αντιπροσωπεύουν 12.000 χρόνια ανθρώπινης γεωργίας.

Περιτριγυρισμένη από χιόνι και πάγο, στο εσωτερικό της είναι αποθηκευμένοι 1,2 εκατομμύρια σπόροι από κάθε «γωνιά» του πλανήτη. Διοικείται μετά από τριμερή συμφωνία από τη Νορβηγική κυβέρνηση, τον διεθνή οργανισμό Global Crop Diversity Trust και το Nordic Genetic Resource Center.

Η Τράπεζα ανοίγει τρεις φορές το χρόνο και δέχεται κιβώτια σπόρων απ’ όλο τον κόσμο. Βρίσκεται 120 μέτρα μέσα σε ένα βουνό από ψαμμίτη. Οι σπόροι συσκευάζονται σε ειδικά τριπλά φύλλα αλουμινίου και σφραγίζονται με θερμότητα, ώστε να απαγορεύουν στην υγρασία του περιβάλλοντος να εισέλθει.

Τα δύο τρίτα της παγκόσμιας τροφής προέρχονται σήμερα από εννέα μόνο φυτά: ζαχαροκάλαμο, αραβόσιτος (καλαμπόκι), ρύζι, σιτάρι, πατάτες, σόγια, καρποί φοινίκων, ζαχαρότευτλα και μανιόκα.

Σήμερα, οι τράπεζες σπόρων σε όλο τον κόσμο κάνουν μεγάλο μέρος του έργου της διάσωσης ποικιλιών καλλιεργειών που θα μπορούσαν να αποτελέσουν βασικούς πόρους υπό μελλοντικές συνθήκες καλλιέργειας. Το Παγκόσμιο Θησαυροφυλάκιο Σπόρων του Σβάλμπαρντ στη Νορβηγία τις υποστηρίζει όλες.

Αξίζει να σημειωθεί, πως το Παγκόσμιο Θησαυροφυλάκιο Σπόρων είναι πολιτικά αμφιλεγόμενο από τότε που άνοιξε το 2008. Είναι ο πιο «ορατά επίσημος» χώρος ενός παγκόσμιου δικτύου γεωργικής έρευνας που συνδέεται με τα Ηνωμένα Έθνη και χρηματοδότες όπως η Παγκόσμια Τράπεζα.

Αυτοί οι οργανισμοί υποστήριξαν την Πράσινη Επανάσταση, μια συντονισμένη προσπάθεια για την εισαγωγή σπόρων υψηλής απόδοσης στα αναπτυσσόμενα έθνη στα μέσα του 20ου αιώνα – μια προσπάθεια που έσωσε εκατομμύρια ανθρώπους από την πείνα. Ωστόσο, οι επικριτές της Τράπεζας, λένε ότι το Παγκόσμιο Θησαυροφυλάκιο Σπόρων εξαρτάται από την σύγχρονη τεχνολογία.

Πολλοί επιστήμονες που έχουν γράψει κατά καιρούς για την Τράπεζα, θεωρούν ότι οι αντιπαραθέσεις αυτές πηγάζουν από θρησκευτικούς συσχετισμούς και διαφωνίες που προϋπήρχαν.

Ο στόχος και η στοχοθεσία εξακολουθούν να παραμένουν πάντως: αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια σπόροι από χιλιάδες είδη γεωργικών φυτών ζουν μέσα στο Παγκόσμιο Θησαυροφυλάκιο Σπόρων. Προέρχονται από 80 έθνη και είναι καταχωνιασμένοι σε ειδικές μεταλλικές θήκες που τους κρατούν στεγνούς.

Το Παγκόσμιο Θόλο Σπόρων ανήκει στη Νορβηγία και διοικείται από το Σκανδιναβικό Κέντρο Γενετικών Πόρων. Δημιουργήθηκε στο πλαίσιο συνθήκης του ΟΗΕ που ελέγχει πάνω από 1.700 τράπεζες σπόρων ανά την υφήλιο, για να χρησιμεύσει ως αυτό που ο ΟΗΕ αποκαλεί «το απόλυτο ασφαλιστήριο συμβόλαιο για τον παγκόσμιο εφοδιασμό τροφίμων».