«Σπήλαιο των Κρανίων»: Ποιο είναι το αντικείμενο 3.800 ετών που ανακαλύφθηκε

Μικρό κλωστοϋφαντουργικό θραύσμα που πιστεύεται ότι ανήκει στο «ερυθρό σκουλήκι» που αναφέρεται στη Βίβλο, ανακαλύφθηκε στο «Σπήλαιο των Κρανίων», όπως μεταδίδει η «Sun».

Η ανακάλυψη δίνει άνευ προηγουμένου γνώσεις για την παραγωγή αρχαίων κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και τους δεσμούς της με τα ιερατικά ενδύματα που περιγράφονται σε βιβλικά κείμενα.

Η ομάδα των Ισραηλινών ερευνητών πίσω από το εξαιρετικό εύρημα περιελάμβανε ειδικούς από την Αρχή Αρχαιοτήτων του Ισραήλ, το Πανεπιστήμιο Bar-Ilan και το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ.

Τα ευρήματά τους, που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στο Journal of Archaeological Science: Reports, υπογραμμίζουν την ιστορική και πολιτιστική σημασία του μικροσκοπικού αντικειμένου, το οποίο έχει μέγεθος μικρότερο από δύο εκατοστά.

Η Naama Sukenik, επιμελήτρια της Συλλογής Οργανικού Υλικού στην Αρχή Αρχαιοτήτων του Ισραήλ, εξήγησε τη διαδικασία πίσω από τη δημιουργία του κόκκινου χρώματος του υφάσματος.

«Στην αρχαιότητα, η βαφή παρήχθη από θηλυκά έντομα, τα οποία ζουν σε βελανιδιές», είπε.

«Η συλλογή αυτών των εντόμων ήταν μια εξαιρετικά εξειδικευμένη διαδικασία, που γινόταν σε σύντομο χρονικό διάστημα —έναν μήνα κάθε καλοκαίρι— όταν η ποσότητα της βαφής ήταν στο αποκορύφωμά της».

Αυτή η προκλητική διαδικασία, σε συνδυασμό με τη σπανιότητα των εντόμων που παράγουν βαφές, έκαναν το κόκκινο χρώμα ένα διάσημο και πολύτιμο χρώμα στην αρχαιότητα.

Το «ερυθρό σκουλήκι» αναφέρεται 25 φορές στη βιβλική γραφή, συχνά μαζί με άλλα πολύτιμα χρώματα όπως το μπλε (tekhelet) και το μωβ (argaman), τα οποία συνδέονταν παρόμοια με τον πλούτο και την κατάσταση.

Ο καθηγητής Zohar Amar του Πανεπιστημίου Bar-Ilan τόνισε την προηγμένη γνώση της φυσικής βαφής που αντικατοπτρίζεται σε αυτά τα αρχαία κείμενα.

«Η βιβλική αναφορά σε ένα χρώμα που προέρχεται από ένα ζωντανό πλάσμα δείχνει εντυπωσιακή ζωολογική κατανόηση. Τα θηλυκά έντομα είναι μικροσκοπικά, ακίνητα και μπερδεύονται εύκολα με φυτικό υλικό. Στην πραγματικότητα, ορισμένοι αρχαίοι Έλληνες και Ρωμαίοι φυσιοδίφες νόμιζαν ότι ήταν κόκκοι φυτών».

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν προηγμένες τεχνικές, όπως η Υγρή Χρωματογραφία Υψηλής Απόδοσης (HPLC), για να αναγνωρίσουν τα συγκεκριμένα είδη εντόμων που χρησιμοποιούνται στη βαφή.

Ο Sukenik επιβεβαίωσε: «Μπορούμε να πούμε με μεγάλη βεβαιότητα ότι αυτό το ύφασμα βάφτηκε χρησιμοποιώντας Kermes vermilio, ένα είδος εντόμου που παράγει κερμεσιτικό οξύ, το οποίο δίνει στο ύφασμα τη χαρακτηριστική κόκκινη απόχρωση του».

Είναι ενδιαφέρον ότι το Kermes vermilio δεν είναι εγγενές στο Ισραήλ, αλλά βρίσκεται σε άλλες περιοχές της Μεσογείου, υποδεικνύοντας εμπορικά δίκτυα μεγάλων αποστάσεων που πιθανότατα υπήρχαν κατά τη Μέση Εποχή του Χαλκού.

Ο Uri Davidovich από το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ σημείωσε: «Αυτό το ύφασμα, που βρέθηκε σε μια έρημο σπηλιά, μιλά για την περίπλοκη γνώση της βαφής μαλλιού στον αρχαίο κόσμο. Υπονοεί επίσης το εκτεταμένο διεθνές εμπόριο που συνέδεε διαφορετικές περιοχές ήδη πριν από 3.800 χρόνια».