Βαλκάνια
Σείεται η Σερβία με τις τεράστιες διαδηλώσεις κατά της επανέναρξης του αμφιλεγόμενου σχεδίου εκμετάλλευσης μεταλλείου λιθίου, το οποίο αναμένεται να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην ενεργειακή μετάβαση στην Ευρώπη και ιδιαίτερα της γερμανικής βιομηχανίας που ψάχνει κοιτάσματα για να δημιουργήσει ηλεκτρικά αυτοκίνητα.
Πολλοί στην Σερβία επίσης συνδέουν το ζήτημα και με τον πρωταγωνιστικό ρόλο που είχε η Γερμανία στην καταστροφή της Γιουγκοσλαβίας και της δημιουργίας του Κοσσυφοπεδίου και είναι ιδιαίτερα εκνευρισμένοι με ένα σχέδιο που θα είναι και σαν ένα «ευχαριστώ» στο Βερολίνο για την εθνική ζημιά, με διαδηλωτές να λένε «Αν η Γερμανία θέλει να φτιάχνει ηλεκτρικά αυτοκίνητα να σκάψει το έδαφός της για να βρει λίθιο».
#BREAKING #Serbia JUST IN: New aerial footage shows massive protests in Belgrade, Serbia, against Rio Tinto’s lithium mine project in Jadar Valley.
Video: @malagurski pic.twitter.com/EIbJN0AXPy
— The National Independent (@NationalIndNews) August 10, 2024
Πριν τη συγκέντρωση στο κέντρο της σερβικής πρωτεύουσας, δυο μορφές του κινήματος εναντίον του σχεδίου κατήγγειλαν πως προσήχθησαν για λίγη ώρα από μέλη των υπηρεσιών ασφαλείας που προειδοποίησαν ότι οποιαδήποτε ενέργεια οδηγούσε στο κλείσιμο δρόμων θα ήταν «παράνομη» αλλά αυτό δεν απέτρεψε δεκάδες χιλιάδες πολιτών να κατακλύσουν τους δρόμους.
«Ήρθα στο Βελιγράδι επειδή υπερασπιζόμαστε την προστασία της ζωής στη Σερβία», είπε ο Σλόμπονταν Στανιμίροβιτς, 58χρονος κάτοικος στην κοινότητα Ραντιέβινα, που βρίσκεται κοντά στο ορυχείο.
Οι διαδηλωτές φώναζαν συνθήματα όπως «Rio Tinto, φύγε απ’ τη Σερβία!» και «δεν θα σκάψετε!» στη συγκέντρωση και την πορεία στο κέντρο της σερβικής πρωτεύουσας.
Massive protests have erupted in several Serbian cities, including Nis, Cacak, Leskovac, and Vranje, against Rio Tinto lithium mine in Jadar Valley. A protest is also scheduled for tomorrow at 7 pm in Belgrade.#BREAKING #Serbia #RioTinto pic.twitter.com/67kxocSHYJ
— Target Reporter (@Target_Reporter) August 9, 2024
Κατόπιν απέκλεισαν τις σιδηροτροχιές στον μεγαλύτερο σιδηροδρομικό σταθμό του Βελιγραδίου, διακόπτοντας την κυκλοφορία των συρμών.
Χθες βράδυ ο Ζλάτκο Κοκάνοβιτς, εκ των ηγετών των διαδηλωτών, διατράνωσε πως οι κινητοποιήσεις θα συνεχιστούν. «Θα μείνουμε εδώ όλη νύχτα κι όλη μέρα», επέμεινε ο κ. Κοκάνοβιτς.
Οργανώσεις που μάχονται για την προστασία του περιβάλλοντος δηλώνουν έτοιμες να αποκλείσουν τους κυριότερους οδικούς άξονες της χώρας και ν’ αρχίσουν εκστρατεία ανυπακοής των πολιτών αν η κυβέρνηση αρνηθεί να ικανοποιήσει τις διεκδικήσεις τους και να απαγορεύσει την εκμετάλλευση κοιτασμάτων λιθίου.
Mr @Bundeskanzler, this is city of Valjevo, city of Živojin Mišić, You should Google his name. It is a city in western Serbia, one of the cities that are going to be destroyed by Rio Tinto. If You want Lithium, dig it up in Germany. So long.@BogdanVitezovic pic.twitter.com/nvNK4j4d87
— Savski nasip (@savski_nasip) July 22, 2024
Η Σερβία διαθέτει πελώρια κοιτάσματα λιθίου, ιδίως κοντά στην πόλη Λόζνιτσα (δυτικά), όμως αμφιλεγόμενο σχέδιο για τη λειτουργία ορυχείου, που έχει καταρτιστεί από τον αγγλοαυστραλιανό κολοσσό Rio Tinto διχάζει εδώ και χρόνια τη χώρα.
Τη 19η Ιουλίου, μια εβδομάδα μετά το πράσινο φως της κυβέρνησης στις δραστηριότητες εξόρυξης στο ορυχείο αυτό, το Βελιγράδι και η Ευρωπαϊκή Ένωση υπέγραψαν συμφωνία για τον εφοδιασμό ευρωπαϊκών κρατών με λίθιο.
Τα κοιτάσματα εντοπίστηκαν το 2004, όμως μαζικές διαδηλώσεις που διήρκεσαν εβδομάδες ανάγκασαν τις αρχές να εγκαταλείψουν το έργο το 2022.
Πρόσφατα όμως η κυβέρνηση έκανε αναστροφή στο ζήτημα, έπειτα από απόφαση της δικαιοσύνης τον περασμένο μήνα σύμφωνα με την οποία η ανάκληση της άδειας που είχε δοθεί στη Rio Tinto δεν «συμμορφωνόταν προς το Σύνταγμα και τον νόμο».
Το λίθιο είναι απαραίτητο μέταλλο για την κατασκευή μπαταριών για ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Είναι στοιχείο-κλειδί προκειμένου η αυτοκινητοβιομηχανία να κάνει μετάβαση προς πιο οικολογική παραγωγή.
#BREAKING ⚡️🇷🇸ANTI-LITHIUM MINING PROTESTERS CHOKE SERBIAN CAPITAL DAY AFTER COUP WARNING (see vids): 1000s of demonstrators on #Serbia‘s streets right now as they protest gov’s plan to let megacorp Rio Tinto build lithium mine in West Serbian Jadar valley which has “Europe’s… pic.twitter.com/2wA0RMdVs0
— The News Index (@thenewsindex) August 10, 2024
Το σχέδιο ωστόσο συναντά αντίσταση από πολλούς Σέρβους, που φοβούνται ότι η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων θα μολύνει τις πηγές νερού και τους υδροφόρους ορίζοντες και θα θέσει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία.
Η κυβέρνηση του Σέρβου προέδρου Αλεξάνταρ Βούτσιτς έχει υποσχεθεί επανειλημμένα πως δεν θα αρχίσει καμιά εκμετάλλευση κοιτασμάτων λιθίου παρά αφού δοθούν εγγυήσεις για τα πρωτόκολλα περιβαλλοντικής ασφάλειας.
