Κύπρος
Ερωτηματικά προκαλεί η στάση των ΗΠΑ προς την Κύπρο την κρίσιμη στιγμή που η Τουρκία φαίνεται να προσπαθεί να εξάγει την εσωτερική της αστάθεια βαίνοντας σε προκλητικές πράξεις στην περιοχή της Μεσογείου.
Η Λευκωσία παρατηρεί με προσοχή τις κινήσεις που κάνουν ΗΠΑ αλλά και Βρετανία καθώς προδιαγράφεται ένα παιχνίδι «κάτω απ’ το τραπέζι» για πιθανή συμμετοχή της Τουρκίας στα οφέλη από τους υδρογονάνθρακες της κυπριακής ΑΟΖ ώστε να κατευναστεί και να τους παρέχει τις απαραίτητες διευκολύνσεις στο εσωτερικό της Ανατολίας.
Δυο γεγονότα έχουν τραβήξει την προσοχή της Κύπρου. Αρχικά τα περί στυγνού εκβιασμού μέσω της απόσυρσης της ειρηνευτικής δύναμης ΟΥΝΦΙΚΥΠ από την Κύπρο μέσω της Ειδικής Αντιπρόσωπου του ΟΗΕ στην Κύπρο Ελίζαμπεθ Σπέχαρ η οποία εκβίαζε μέχρι και πριν από λίγες μέρες για την ανανέωση της ειρηνευτικής δύναμης ΟΥΝΦΙΚΥΠ στην Κύπρο.
Όπως μεταδίδει το τουρκοκυπριακό Haberkibris η Σπέχαρ συζητώντας με εκπροσώπους των τουρκοκυπριακών συντεχνιών ανέφερε ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας εξετάζει το ψήφισμα της 4ης Μαρτίου 1964 υπ’ αρ.186 για τη δημιουργία της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, καθότι στον ΟΗΕ πλέον υπάρχει η άποψη ότι έχει έρθει η ώρα για απόσυρση της ειρηνευτικής δύναμης από την Κύπρο.
Επιπλέον, σύμφωνα με το δημοσίευμα, αναφερόμενη στα όσα διαδραματίστηκαν στο Κραν Μοντανά, η κα Σπέχαρ φέρεται να τόνισε πως καμία από τις πλευρές δεν ήταν πρόθυμη για λύση του Κυπριακού, ενώ εξέφρασε την άποψη ότι στην διάσκεψη της Ελβετίας «δεν βρέθηκε άτομο σαν τον Νέλσον Μαντέλα».
Πρόσθεσε, δε, ότι ο Οργανισμός μαζί με τον απερχόμενο Ειδικό Σύμβουλο του ΓΓ στην Κύπρο Έσπεν Μπαρθ Έιντε, ετοιμάζει έκθεση η οποία θα δημοσιευτεί τον Σεπτέμβριο.
Τέλος, σύμφωνα με το δημοσίευμα, η κα Σπέχαρ φέρεται να εξέφρασε την άποψη ότι οι ΗΠΑ και η Ρωσία διατηρούν διαφορετικές απόψεις αναφορικά με το Κυπριακό.
Δεύτερον, ο σάλος δεν λέει να κοπάσει γύρω από την τουρκική πρόσκληση με έκδοση NAVTEX σε αμερικανικό πλοίο στην Κυπριακή ΑΟΖ.
Τελικώς το αμερικανικό καταδρομικό πραγματοποίησε την κοινή άσκηση με μονάδες του τουρκικού στόλου, μια φρεγάτα και μια τορπιλάκατο στο οικόπεδο 6 και σε μερικά τμήματα του τεμαχίου 6 της κυπριακής ΑΟΖ.
Τις περιοχές είχε παράνομα δεσμεύσει η υδρογραφική υπηρεσία του τουρκικού Ναυτικού, με NAVTEX για λογαριασμό αποκλειστικά του πολεμικού ναυτικού, αλλά η Ουάσιγκτον διαβεβαίωνε περί του αντιθέτου.
Η Λευκωσία αναμένει, πλέον, τις νέες διευκρινίσεις από το αμερικανικό Πεντάγωνο, ενώ πηγές από την Μεγαλόνησο δεν απέκλειαν να κληθεί, την Τετάρτη, η Αμερικανίδα πρέσβης στο κυπριακό υπουργείο εξωτερικών.
Σύμφωνα με την μέχρι τώρα ενημέρωση της Λευκωσίας από το αμερικανικό Υπουργείο Εξωτερικών και από το αμερικανικό Υπουργείο Άμυνας «δεν έχει ζητηθεί η έκδοση της όποιας οδηγίας Νavtex, προς ναυτιλλομένους, όπως η Τουρκία έχει πράξει», δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Νίκος Χριστοδουλίδης.
«Οι ΗΠΑ δεν ζήτησαν από την Τουρκία να προχωρήσει σε δέσμευση θαλάσσιας περιοχής στην κυπριακή ΑΟΖ για οποιαδήποτε δραστηριότητα που αφορά αμερικανικό πολεμικό πλοίο» είναι η απάντηση του αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών στα διαβήματα της Κύπρου.
Σύμφωνα με ανώτατες πηγές του Υπουργείου Εξωτερικών της Κύπρου, μετά τις παραστάσεις στις οποίες προχώρησε ο Κύπριος πρέσβης στις ΗΠΑ Λεωνίδας Παντελίδης, η επίσημη απάντηση που ελήφθη από την αμερικανική Κυβέρνηση είναι ότι κανένα σχετικό αίτημα προς την Τουρκία δεν έχει υποβληθεί, προκειμένου να εκδοθεί NAVTEX που να δεσμεύει θαλάσσια περιοχή για λογαριασμό του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού.
Ωστόσο, το αμερικανικό ΥΠΕΞ παρέπεμψε το ζήτημα στο Πεντάγωνο, δηλώντας στον πρέσβη της Κυπριακής Δημοκρατίας ότι εκείνο είναι ο αρμόδιος φορέας για να παραχωρήσει περισσότερες λεπτομέρειες επί του θέματος.
Πάντως μετά τις κινήσεις της Λευκωσίας η Τουρκία εξέδωσε νέα NAVTEX για την ίδια ακριβώς περιοχή, λέγοντας αυτή τη φορά ότι θα διεξαχθούν κοινές στρατιωτικές ασκήσεις από το τουρκικό και το αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό.
Νωρίτερα, το Υπουργείο Εξωτερικών είχε δώσει εντολή στον Κύπριο πρέσβη στις ΗΠΑ να προχωρήσει σε παραστάσεις προς την αμερικανική Κυβέρνηση, αναφορικά με την τουρκική NAVTEX 746/17, η οποία εμπλέκει τον αμερικανικό παράγοντα σε δραστηριότητα στην κυπριακή θάλασσα.
Σύμφωνα με πηγές του Υπουργείου Εξωτερικών, λόγω του ότι από την Παρασκευή το βράδυ, όταν εκδόθηκε η σχετική NAVTEX, μέχρι το μεσημέρι της Δευτέρας μεσολάβησε Σαββατοκύριακο και λόγω της διαφοράς ώρας που υπάρχει με την Ουάσινγκτον, το ραντεβού του Κύπριου πρέσβη πραγματοποιήθηκε το μεσημέρι της Δευτέρας.
Υπενθυμίζεται εν λόγω δραστηριότητα στην κυπριακή ΑΟΖ ήταν προγραμματισμένο να πραγματοποιηθεί από τις 15:00 μέχρι 20:59 το απόγευμα, οπότε, υπό κανονικές συνθήκες, βρίσκεται σε εξέλιξη.
Οι ίδιες πηγές είχαν εκτιμήσει εξαρχής ότι, «αν επρόκειτο για καθαρά αμερικανική άσκηση, οι ΗΠΑ θα είχαν επικοινωνήσει με την Κυπριακή Δημοκρατία κι αυτό είναι κάτι που μας οδηγεί στην εκτίμηση πως η Τουρκία επί της ουσίας ρυμούλκησε τις ΗΠΑ σε μια τέτοια διαδικασία. Αναμένουμε να διορθώσουν το λάθος, όπως είχε γίνει και σε 1-2 παρόμοιες περιπτώσεις στο παρελθόν με αεροπορικές στρατιωτικές ασκήσεις των Αμερικανών, όπου αρχικά εκδόθηκε ΝΟΤΑΜ από το παράνομο αεροδρόμιο της Τύμπου, αλλά στη συνέχεια διορθώθηκε. Πάντως, αν ήταν καθαρά άσκηση των ΗΠΑ, μια τέτοια NAVTEX θα ήταν όντως ανησυχητική».
Ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών, Ιωάννης Κασουλίδης, εξέφρασε έκπληξη για τις πληροφορίες για συμμετοχή αμερικανικού πολεμικού σκάφους σε ενέργεια της Τουρκίας.
Αποταθήκαμε, είπε, στην αμερικανική πρεσβεία, η οποία εξέφρασε άγνοια και μας ενημέρωσε ότι θα διερευνήσει το θέμα. Ο υπουργός Εξωτερικών είπε ότι έχει προβεί σε διάβημα προς την Ουάσιγκτον.
Η Λευκωσία, πέρα από την έκδοση anti-Navtex, κάλεσε την Aμερικανίδα πρέσβη για εξηγήσεις. Η κ. Ντόχερτι στα ερωτήματα που τέθηκαν από πλευράς Κυπρίων αξιωματούχων δήλωσε άγνοια για το θέμα.
Όπως δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών, Ιωάννης Κασουλίδης, «μας έχει εκπλήξει ότι η τουρκική Navtex αναφέρεται και σε συμμετοχή αμερικανικού πολεμικού σκάφους, για αυτό έχουμε αποταθεί από χθες (σ.σ. το Σάββατο) στην Αμερικανίδα πρέσβειρα που δεν γνώριζε, θα πληφορείτο και θα μας έλεγε».
Ο κ. Κασουλίδης ανέφερε ότι η κυβέρνηση θα προβεί σε παραστάσεις προς τις ΗΠΑ, αναμένοντας αναμένεται να ξεκαθαρίσει περισσότερο το σκηνικό. Όπως είπε: «Θα ακολουθήσουν διαβήματα προς Ουάσινγκτον».
Η Τουρκία επιχειρεί να ελέγξει το FIR Λευκωσίας
Σε διπλό ταμπλό, από θαλάσσης και αέρος κινείται η Τουρκία, έχοντας ως στόχο να αποκτήσει και επίσημα έλεγχο στο FIR Λευκωσίας όπως αναφέρει και τo Sigmalive.
Εκείνο που επιδιώκεται είναι να τεθεί υπό την ομπρέλα της νόμιμα το Κέντρο Ελέγχου της Τύμπου. Γι’ αυτό το λόγο στις 17 Ιουλίου πραγματοποίησαν στο Παρίσι, συνάντηση με τον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας, τον γνωστό ICAO. Την Τουρκία εκπροσωπούσε ο Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής της Πολιτικής Αεροπορίας και ένας εκπρόσωπος της Τουρκικής Πρεσβείας στη Γαλλία.
Οι Τούρκοι προσπαθούν πλέον συντονισμένα να βαφτιστεί το παράνομο Κέντρο Ελέγχου, Τουρκικό. Παρουσίασαν ως δικαιολογίες το γεγονός ότι αυξήθηκε η κίνηση στο παράνομο αεροδρόμιο της Τύμπου και ότι είναι άριστα καταρτισμένο.
Επίσης με πρόσχημα την αναγκαιότητα για ασφάλεια υποστήριξαν ότι υπάρχουν σχετικά πρωτόκολλα συνεργασίας με τα Κατεχόμενα, ενώ το Κέντρο Ελέγχου των Κατεχομένων δεν περιλαμβάνεται στο European Air Navigation Plan του ICAO, όπου υπάγονται όλα τα νόμιμα Κέντρα Ελέγχου.
Από την πλευρά του ο Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας, στην πρώτη του τοποθέτηση αναφέρει ότι το θέμα είναι πολιτικό και θα πρέπει να τεθεί στον Πρόεδρο του Οργανισμού. Ωστόσο, η θέση που παρουσιάστηκε ήταν ότι για να γίνει αυτό που ζητά η Τουρκία προϋποθέτει την συγκατάθεση της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ωστόσο, είναι από απίθανο μέχρι αδύνατον να υλοποιηθεί αυτή η παράλογη θέση των Τούρκων, καθώς ήδη έχει επιχειρηθεί άλλες δύο φορές το 2007 και το 2013.
Εκείνο που πρέπει να υπάρξει, είναι η διευθέτηση του ζητήματος μέσω τρίτης χώρας κάτι που έχει γίνει αποδεκτό και από την Κομισιόν, καθώς υπάρχει και παράδειγμα της Βοσνίας με το Κόσοβο ότι εκεί ο έλεγχος γίνεται από Φιλανδία και Ουγγαρία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι απώλεια εθνικής κυριαρχίας θα υπάρξει ακόμα και με την είσοδο τρίτης χώρας στο παιχνίδι. Το παιχνίδι των Τούρκων είναι συγκεκριμένο: στη θάλασσα διεκδικούν στοχευμένα κυρίως το οικόπεδο 6, αλλά και τα 4 και 5, ενώ στον αέρα και πάλι διεκδικούν συγκεκριμένο μέρος. Πρόκειται για μια τακτική που εφαρμόζει και με την Ελλάδα στο Αιγαίο αλλά και με τις παραβιάσεις τους εθνικού της εναέριου χώρου.
