Προς κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και ίδρυση «χαλαρής συνομοσπονδίας» – Το plan B της Λευκωσίας

Η Τουρκία ανακοίνωσε επισήμως ότι θα αρχίσει την πρώτη γεώτρηση της στην κυπριακή ΑΟΖ στις 29 Οκτωβρίου, στην περιοχή της Αλάνια, 125 χλμ. νοτιοανατολικά της Αντάλυα, απέναντι από της ακτές της Βόρειας Κύπρου, ενώ ανενόχλητη συνεχίζει τις έρευνες για υδρογονάνθρακες, πάντα μέσα στην κυπριακή ΑΟΖ (δυτικά και νοτιοδυτικά) με τον Τούρκο πρόεδρο να δηλώνει ότι η Άγκυρα δεν πρόκειται να απεμπολήσει ποτέ τα δικαιώματα της στην υφαλοκρηπίδα στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο και επιπροσθέτως ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να φύγει ποτέ από την Κύπρο.

Στον αντίποδα, η Λευκωσία δια του προέδρου Αναστασιάδη, λίγο πριν την επανάληψη των συνομιλιών στο τέλος Οκτωβρίου, έχει αρχίσει να λανσάρει δημόσια την ιδέα της «χαλαρής συνομοσπονδίας» ως λύση στο αδιέξοδο των διαπραγματεύσεων. Μια πρόταση από ελληνοκυπριακής πλευράς, που ανατρέπει την πάγια κυπριακή θέση περί Δικοινοτικής Διζωνικής Ομοσπονδίας, οδηγώντας σε χαλαρή αποκεντρωμένη και αποδυναμωμένη κεντρική διοίκηση – προθάλαμο πιθανότατα δύο κρατών στο νησί.

Στη Λευκωσία γίνεται πολύς λόγος αυτό το διάστημα για το PLAN B που επεξεργάζεται ο κ Αναστασιάδης, για λύση δύο κρατών έναντι επιστροφής εδαφών. Με χαλαρές είναι αλήθεια αντιδράσεις από τα υπόλοιπα κόμματα και με σιωπηλή στάση της Αθήνας, ειδικά μετά την συνάντηση Αναστασιάδη- Τσαβούσογλου στις 23 Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη, με μεσολαβητή τον Έλληνα ΥΠΕΞ και βασικό αντικείμενο τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων, στην οριοθετημένη και επισήμως κατατεθειμένη στον ΟΗΕ, ΑΟΖ της Κύπρου.

Με την κατάρρευση των διακοινοτικών συνομιλιών υπό την αιγίδα του γ γραμματέα του ΟΗΕ κ Γκουτιέρες στο Κραν Μοντανά, την περσινή άνοιξη, άλλαξε άρδην το σκηνικό και το περιεχόμενο των συνομιλιών για τη λύση του Κυπριακού.

Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι το βασικό θέμα και ο καταλύτης των εξελίξεων είναι πλέον το φυσικό αέριο και οι πιθανές εκμεταλλεύσιμες ποσότητες του στην ΑΟΖ της Κύπρου.

Αυτό το έχει πλέον καταστήσει σαφές – και εν πολλοίς το έχει επιβάλει η Τουρκία- με την πεισματική αν και απολύτως παράνομη συμπεριφορά της στην περιοχή, με συνεχείς παράνομες έρευνες της στην κυπριακή ΑΟΖ, με μόνιμες απειλές εναντίον των κολοσσών EXXON MOBIL, ENI, TOTAL, που δρουν για λογαριασμό της Λευκωσίας.

Το αξιοπρόσεκτο είναι ότι Αθήνα και Λευκωσία σε πολλαπλές επικοινωνίες και συνεδριάσεις τους αποφάσισαν από κοινού να μην αντιδράσουν αποτελεσματικά απέναντι «στη νευρική» Τουρκία, παρά μόνον να την παρακολουθούν στενά(!!) και να ενημερώνουν εταίρους και συμμάχους. Απεμπολώντας έτσι τα πλείστα διπλωματικά εργαλεία για την καταδίκη της Τουρκίας στον ΟΗΕ για παράνομη παρεμπόδιση των ερευνών στην κατατεθειμένη στον ΟΗΕ ΑΟΖ της Κύπρου, με προσφυγή της Λευκωσίας στον ΟΗΕ και καταγγελία της Τουρκίας.

Είναι απολύτως εμφανές ότι η Άγκυρα δεν πρόκειται να σταματήσει την παράνομη δραστηριότητα της στην κυπριακή ΑΟΖ έως ότου διαμορφώσει η ίδια πλήρη εικόνα για την ύπαρξη – και σε ποιες περιοχές – εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, ώστε στη συνέχεια να διεκδικήσει- επιβάλει τα συμφέροντα των Τ/Κ – Τουρκίας επ αυτών.

Στο πίσω μέρος της εικόνας ουδείς μπορεί να έχει αμφιβολία ότι η Ουάσιγκτον, στο τέλος της ημέρας, δεν θα στηρίξει το «δικαίωμα» της Τουρκίας στην εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στην περιοχή- και του αγωγού προς το τουρκικό έδαφος και τη μεγάλη εσωτερική αγορά της Τουρκίας- ως μέσον για την μείωση της εξάρτησης της Άγκυρας από το ρωσικό φυσικό αέριο…

Αν υπάρχει ένα ενδεικτικό στοιχείο αλλαγής- προσαρμογής της Λευκωσίας στον νέο υπό διαμόρφωση σκηνικό, αυτό είναι η ομιλία του κ Αναστασιάδη στην πρόσφατη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.

Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας σπάζοντας την παράδοση δεκαετιών από την τουρκική εισβολή δεν αναφέρθηκε ούτε σ ένα σημείο του λόγου του στην «παραδοσιακή» απαίτηση για λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας στην Κύπρο. Αντιθέτως, λίγες εβδομάδες αργότερα και αφού είχε συναντηθεί με τον κ Τσαβούσογλου, ο Κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος παραδέχθηκε ανοιχτά τις σκέψεις του προέδρου για «χαλαρή συνομοσπονδία» στην Κύπρο.

Επιπροσθέτως, μετά την κατάρρευση των συνομιλιών στο Κραν Μοντανά, έχουν αυξηθεί οι συναντήσεις Αναστασιάδη- Τσαβούσογλου, με τους Τ/Κ φυσικά να «θυμώνουν».

Έτσι σιγά σιγά στη Λευκωσία έχει μπει στα σκαριά ένα PLAN B για την εξεύρεση λύσης μακριά από τα στερεότυπα της αδιέξοδης διαπραγμάτευσης δεκαετιών από την τουρκική εισβολή.

Οι πιο βιαστικοί προκρίνουν ότι το PLAN B της Λευκωσίας αφορά σε λύση δύο κρατών έναντι εδαφών, έτσι ώστε η Ε/Κ πλευρά να μπορεί ανενόχλητη να χειριστεί και να εκμεταλλευθεί τα εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα στην ΑΟΖ που δικαιωματικά της ανήκει και την έχει οριοθετήσει επισήμως με το Ισραήλ και την Αίγυπτο.

Όμως το σχέδιο αυτό είναι μόλις στα σκαριά, με πολύ δύσκολες πτυχές και παραμέτρους αδιευκρίνιστες , που σίγουρα όμως θα επηρεάσουν απόλυτα τις σχέσεις, τα εθνικά κυριαρχικά και οικονομικά συμφέροντα της Ελλάδας και της Κύπρου απέναντι στην Τουρκία.