Κύπρος
Η Άγκυρα ετοιμάζεται για νέες γεωτρήσεις και οι περιοχές των νέων αυτών γεωτρήσεων προδικάζονται μεν από τις έρευνες του «Μπαρμπαρός» αλλά επί της ουσίας θα μπορούν να γίνουν σε όλο το εύρος της κυπριακής ΑΟΖ καθώς με δύο αυθαίρετες «ερμηνείες» οι Τούρκοι θεωρούν όλη την ΑΟΖ δική τους!
Παραμένει ατάραχο στην κυπριακή ΑΟΖ το τούρκικο γεωτρύπανο «Πορθητής» που ετοιμάζεται για γεώτρηση στην υφαλοκρηπίδα της Κύπρου παραβιάζοντας το διεθνές δίκαιο και στην ουσία ξεκινάει έναν τρίτο «Αττίλα» αφού πρόκειται για μια νέα εισβολή της Άγκυρας η οποία αμφισβητεί πλέον έμπρακτα την κρατική υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ήδη από το 2011, η Τουρκία κατέθεσε γραπτώς ενώπιον της ΕΕ συντεταγμένες, διά των οποίων προβάλλει διεκδικήσεις στα χωρικά ύδατα της Κυπριακής Δημοκρατίας όπως αναφέρει το sigmalive. Στις 21 Σεπτεμβρίου του 2011 απέστειλε επιστολή προς τον Γ.Γ. του ΟΗΕ, όπου τον ενημέρωνε για τα εξωτερικά όρια της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας που καθορίστηκε από τη συμφωνία διαχωρισμού της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας, η οποία υπεγράφη μεταξύ της Τουρκίας και της «Τουρκικής Δημοκρατίας Βορείου Κύπρου».
Ακολούθως, αρχές και περί τα τέλη του 2013 και αρχές του 2014 άρχισε τις παράνομες δραστηριότητές του το τουρκικό ερευνητικό σκάφος Barbaros σε περιοχές που δέσμευσε η κρατική εταιρεία πετρελαίων της Τουρκίας TPO και παραχώρησε στο ψευδοκράτος.
Υπενθυμίζεται ότι με τον Λίβανο η Κυπριακή Δημοκρατία υπέγραψε συμφωνία οριοθέτησης το 2007, η οποία ωστόσο δεν έχει επικυρωθεί, εξαιτίας της απροθυμίας της Βηρυτού για μια σειρά από λόγους που έχουν να κάνουν και με διαφορές με το Ισραήλ. Αν και ουδέποτε ο Λίβανος αμφισβήτησε τη συμφωνία με την Κύπρο, εντούτοις αυτή η εξέλιξη δίνει περιθώριο στην Άγκυρα να διεκδικεί την περιοχή.
Όπως γίνεται κατανοητό από τους χάρτες η Άγκυρα διεκδικεί σχεδόν ολοκληρωτικά την κυπριακή ΑΟΖ: Την μίση λόγω τουρκικής… υφαλοκηπίδας και την άλλη μισή ως «δικαίωμα» του Ψευδοκράτους!
Το πρόβλημα όμως ξεκινάει από την αδυναμία της Ελλάδας να κηρύξει ΑΟΖ, διότι δείχνει στην Άγκυρα ότι δεν διαθέτει την ισχύ για να επιβάλλει τα δικά της κυριαρχικά δικαιώματα και εκείνα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η Άγκυρα αυτό το γνωρίζει: Η οριοθέτηση των ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδων Κύπρου – Ελλάδας – Αιγύπτου, θα βοηθούσε στο να αντιμετωπιστούν οι τούρκικες επιδιώξεις στην Ανατολική Μεσόγειο αλλά μόνο αν η Αθήνα διέθετε και την ανάλογη ναυτική και αεροπορική ισχύ ώστε να επιβληθεί στο βάθος της Ανατολικής Μεσογείου, δυστυχώς όμως επι 15 συναπτά έτη οι ελληνικές κυβερνήσεις… πέταγαν χαρταετό.
Να σημειώσουμε πως, η Τουρκία δεν ψήφισε την Σύμβαση του Δικαίου της Θαλάσσης το 1982 όπως έπραξε η Ελλάδα και η Κύπρος, εφόσον δεν εξυπηρετούνταν τα συμφέροντά της.
Ωστόσο, η Τουρκία έχει υποχρεώσει να σέβεται την Σύμβαση καθώς έχει την ισχύ του Εθιμικού Δικαίου που αναγκάζει όλα τα κράτη να την τηρούν είτε την ψήφισαν είτε όχι, κάτι που η Τουρκία αρνείται.
Να σημειώσουμε πως η Ελλάδα δεν έχει ακόμη κηρύξη την ΑΟΖ της εξαιτίας των τούρκικων επιδιώξεων, με αποτέλεσμα η οριοθέτηση των υφαλοκρηπίδων Κύπρου – Ελλάδας να κρύβει τους δικούς της κινδύνους.
Σύμφωνα με τον Αντιστράτηγο εν αποστρατεία, Ανδρέα Πενταρά, η οριοθέτηση των ΑΟΖ Κύπρου – Ελλάδας ενδεχομένως να οδηγήσει και σε ελληνοτούρκικο πόλεμο όπως αναφέρει το offsite.com.cy
Από την πλευρά του, ο Διδάκτορας Διεθνούς Δικαίου Νικόλας Ιωαννίδης, αναφέρει πως δύσκολα θα επηρεαστεί η Τουρκία από οριοθέτηση των υφαλοκρηπίδων Κύπρου – Ελλάδας.
Σύμφωνα με τον κ. Πενταρά η οριοθέτηση των ΑΟΖ Κύπρου – Ελλάδας είναι κάτι που θα έπρεπε να είχε συμβεί από το 2004 όταν κήρυξε η Κύπρος την δική της ΑΟΖ.
Η αλήθεια είναι πως τότε οι συσχετισμοί ισχύος ήταν σαφώς ευνοϊκότεροι για την Ελλάδα είτε από οικονομικής είτε από στρατιωτικής απόψεως.
Εκτός των άλλων, σύμφωνα με τον κ. Πεντάρα, η οριοθέτηση των ΑΟΖ Κύπρου – Ελλάδας θα μπορούσε να «κλειδώσει» και το 2006 όταν η Τουρκία χάραξε μονομερώς και παραβιάζοντας το διεθνές δίκαιο τη δική της ΑΟΖ, αλλά ούτε τότε που είχε την αφορμή η Αθήνα προχώρησε σε ανάλογη ενέργεια.
Να σημειώσουμε πως στην ΑΟΖ που υποστηρίζει η Τουρκία συμπεριλαμβάνεται ένα μεγάλο μέρος της Κύπρου και κομμάτι νότια του Καστελόριζου μέχρι και την Κρήτη, διαχωρίζοντας τα σύνορα Κύπρου – Ελλάδας.
Ακόμη, όπως εξηγεί ο κ. Πενταράς, θα έπρεπε στις 4 Μαΐου 2019 όπου η ΚΔ κατέθεσε τις συντεταγμένες του εξωτερικού ορίου της ΑΟΖ της, να κάνει το ίδιο και η Ελλάδα. «Αυτό θα ήταν ένα πολύ ισχυρό αποτρεπτικό μέτρο ενάντια σε όσα επιδιώκει η Τουρκία στην περιοχή», υποστηρίζει ο κ. Πενταράς.
Όπως διευκρίνισε ο κ. Πενατράς, στο συγκεκριμένο σημείο όπου η Τουρκία έχει αγκυροβολήσει τον «Πορθητή», από το 2006 και έπειτα απαγορεύει κάθε δραστηριότητα της ΚΔ και άλλων χωρών, ασκώντας πλήρη κατοχή, χωρίς την αντίδραση οποιουδήποτε.
Όπως επεσήμανε ο κ. Πνεταράς, η Ελλάδα φοβάται ότι αν κηρύξει και στην συνέχεια οριοθετήσει την ΑΟΖ της, η Τουρκία θα αντιδράσει ενδεχομένως και με θερμά επεισόδια που μπορούν να οδηγήσουν σε ελληνοτούρκικο πόλεμο.
Σύμφωνα με τον Αντιστράτηγο εν αποστρατεία, λόγω των τούρκικων διεκδικήσεων στο Αιγαίο, η Ελλάδα φαίνεται να προτιμά να κρατά ανοιχτό το ζήτημα και να κρατά μία στάση ανεκτική όσο η Τουρκία δεν κάνει κάτι προκλητικό.
Ο κ. Πενταράς υποστηρίζει ακόμη ότι είναι η κατάλληλη στιγμή να προχωρήσει η Ελλάδα με την οριοθέτηση της ΑΟΖ της, προκειμένου να επιβεβαιώσει τις νόμιμες διεκδικήσεις της στην περιοχή βάση του διεθνές δικαίου.
«Η Ελλάδα δεν πρόκειται να προχωρήσει σε οριοθέτηση»
Σύμφωνα με τον Διδάκτορα Διεθνούς Δικαίου Νικόλα Ιωαννίδη, δεν υπάρχει πρόθεση από την Ελλάδα να προχωρήσει σε οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας της με την Κύπρο.
Σύμφωνα με τον κ. Ιωαννίδη, εάν Κύπρος και Ελλάδα προχωρήσουν σε συμφωνία οριοθέτησης, τότε αυτό σημαίνει πως αναγνωρίζεται πλήρης επήρεια στο Καστελόριζο, κάτι που θα προκαλέσει ενδεχομένως την έντονη αντίδραση της Τουρκίας.
Σχετικά με το κατά πόσο θα βοηθούσε η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας Κύπρου και Ελλάδας για να υποχωρήσει ο «Πορθητής», ο κ. Ιωαννίδης το θεωρεί δύσκολο.
Όπως μας διευκρίνισε, το σημείο που συνορεύουν οι θαλάσσιες ζώνες Κύπρου – Ελλάδας είναι νοτιοδυτικά του σημείου που βρίσκεται ο «Πορθητής». Ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Ιωαννίδη ακόμη κι αν υπάρξει οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών Κύπρου – Ελλάδας, η Τουρκία δεν θα θεωρήσει πως δεν δεσμέυεται, καθώς δεν αναγνωρίζει το δικαίωμα που έχουν τα νησιά για οριοθέτηση των ΑΟΖ τους με μία ηπειρωτική χώρα με βάση τη μέση γραμμή.
Παράλληλα, η Άγκυρα δεν αναγνωρίζει ούτε την ύπαρξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, άρα δεν αναγνωρίζει ούτε την ΑΟΖ (παρόλο που δεν μπορεί να αρνηθεί την ύπαρξη υφαλοκρηπίδας, η οποία ανήκει εγγενώς σε κάθε κράτος, σε αντίθεση με την ΑΟΖ που πρέπει να κηρυχθεί).
Όπως επεσήμανε ο κ. Ιωαννίδης, τα κράτη δεν είναι υποχρεωμένα να οριοθετούν τις θαλάσσιες ζώνες τους, αν και αυτό παρέχει ασφάλεια για θαλάσσιες δραστηριότητες και καθορίζει μέχρι ποιο σημείο μπορεί να ασκήσει τα δικαιώματα και τις αρμοδιότητές του ένα κράτος.
Σύμφωνα με τον κ. Ιωαννίδη, για να οριοθετηθεί η ΑΟΖ χρειάζεται να υπάρχει συμφωνία μεταξύ των κρατών των οποίων οι ΑΟΖ συνορεύουν. Η Κύπρος κήρυξε την ΑΟΖ της το 2004 και ήρθε σε συμφωνία οριοθέτηςη με Αίγυπτο (2003) , Ισραήλ (2010) και Λίβανο (2007) .
Στις αρχές Μαΐου όπως διευκρίνισε ο κ. Ιωαννίδης, η ΚΔ κατέθεσε της συντεταγμένες του εξωτερικού ορίου της υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ στα βόρεια και βορειοδυτικά, με σκοπό να τις γνωστοποιήσει στην διεθνή κοινότητα.
Η Ελλάδα από την πλευρά της δεν έχει κηρύξει ΑΟΖ, έχει μόνο υφαλοκρηπίδα όπως όλα τα κράτη, με απώτατο όριο τη μέση γραμμή, ωστόσο δεν έχει καταθέσει συντεταγμένες.
Ο κ. Ιωαννίδης, τόνισε πως αυτό που συμβαίνει σήμερα με τον «Πορθητή», είναι ξεκάθαρη παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας σχετικά με την εγκατάσταση εξεδρών άντλησης υδρογονανθράκων.
Επιπλέον, επεσήμανε πως αν ξεκινήσει γεώτρηση θα είναι κατάφωρη παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της ΚΔ η οποία έχει αποκλειστικά δικαιώματα για εκμετάλλευση των φυσικών πόρων της υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ της.
Στο “παιχνίδι’ της οριοθέτησης των ΑΟΖ Κύπρου – Ελλάδας – Τουρκίας, βρίσκεται και η Αίγυπτος.
Η Κύπρος και η Αίγυπτος έχουν οριοθετήσει τις ΑΟΖ τους από το 2003, ενώ παραμένει σε εκκρεμότητα η οριοθέτηση με την Ελλάδα. Στην τριμερή Κύπρου – Ελλάδας – Αιγύπτου που πραγματοποιήθηκε στο Κάιρο τον Οκτώβριο του 2018, ο Έλληνας πρωθυπουργός μίλησε για ανάγκη οριοθέτησης της Ελληνικής ΑΟΖ με την Άιγυπτο.
Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα αποτελούσε αφορμή εντάσεων για την Τουρκία καθώς η ίδια όπως αντιλαμβάνεται την ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδα της, φτάνει μέχρι την Αίγυπτο και παραγνωρίζει το Καστελόριζο, την Κρήτη και τα σύνορα των υφαλοκρηπίδων Κύπρου – Ελλάδας.
