Η συμφωνία για τον αγωγό EastMed στην κυπριακή Βουλή

Ο κυρωτικός Νόμος της Συμφωνίας για τον Αγωγό EastMed βρέθηκε σήμερα στο επίκεντρο της συζήτησης της Επιτροπής Εξωτερικών της Βουλής με τα μέλη της να εκφράζουν τη βούληση για επικύρωση της ώστε να δοθεί το πολιτικό και νομικό πλαίσιο για υλοποίηση στο μέλλον του αγωγού.

Η Συμφωνία για τον EastMed υπογράφηκε στις 2 Ιανουαρίου 2020 στην Αθήνα, ανάμεσα σε Ελλάδα, Κύπρο και Ισραήλ ενώ υπήρξε και πολιτική δέσμευση και από την Ιταλία για υπογραφή της. Η Ιταλία δεν έχει προχωρήσει στην υπογραφή της Συμφωνίας για περιβαλλοντικούς λόγους. Ο αγωγός αποτελεί έργο κοινού ενδιαφέροντος της ΕΕ και αποσκοπεί στο να παράσχει μια επιλογή για την εμπορική αξιοποίηση των κοιτασμάτων ΦΑ της Ανατολικής Μεσογείου.

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Γιώργος Λιλλήκας στις δηλώσεις του μετά την Επιτροπή, είπε πως η συμφωνία έχει μεγάλη πολιτική σημασία δεδομένου ότι η Τουρκία συνεχίζει να παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας και της ΑΟΖ, συνεχίζει να αμφισβητεί την ΑΟΖ και τις συμφωνίες που έχει υπογράψει η χώρα μας με το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Η Συμφωνία, σημείωσε, με τις πρόνοιες για το Δίκαιο της Θάλασσας, το Ευρωπαϊκό Δίκαιο, κατοχυρώνει και ενισχύει ακόμα περισσότερο τη θέση της ΚΔ και την δέσμευση των συμβαλλομένων μερών για δέσμευση και αποδοχή του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.

Ο κ. Λιλλήκας εξήγησε πως με την επικύρωση της Συμφωνίας από τη Βουλή και στο προσεχές μέλλον και από το Ισραήλ (η Ελλάδα την έχει ήδη επικυρώσει), δεν θα ξεκινήσει η κατασκευή του αγωγού. Είναι μια συμφωνία που δημιουργεί το πλαίσιο, τις νομικές δεσμεύσεις των μερών για να μπορέσουν όταν ολοκληρωθούν οι μελέτες και το ενεργειακό πρόγραμμα, και όταν βρεθούν τα αποθέματα, να ξεκινήσουν οι εργασίες του έργου.

Ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Ενέργειας Στέλιος Χειμώνας, είπε πως μέσω της Συμφωνίας διασφαλίζεται η απαραίτητη νομική βεβαιότητα όπως και η πολιτική στήριξη προς τις εταιρείες που θα επενδύσουν. Ρυθμίζει θέματα περιβάλλοντος, ασφάλειας, φορολογίας, αδειοδοτήσεων από τις αρχές και προνοεί εγκαθίδρυση κοινής ομάδας εργασίας για παρακολούθηση της υλοποίησης του έργου και της διεκπεραίωσης των εργασιών.

Ερωτηθείς σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι προπαρασκευαστικές εργασίες, ο κ. Χειμώνας είπε πως έχουν γίνει οι κάποιες προκαταρκτικές μελέτες που έχουν χρηματοδοτηθεί από την ΕΕ, ενώ πρόσφατα ο Φορέας υλοποίησης έχει προκηρύξει σχετικό διαγωνισμό για να γίνουν οι πιο λεπτομερείς σχεδιασμοί των υπεράκτιων τμημάτων του έργου, αξίας 2,4 δις ευρώ, όπως υπολογίζεται. «Δεν έχει αποφασιστεί η υλοποίηση αυτών των έργων αλλά έχουν ξεκινήσει οι πιο λεπτομερείς σχεδιασμοί», είπε, και σημείωσε πως η τελική επενδυτική απόφαση υπολογίζεται περί τα τέλη του 2021.

Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Νίκος Τορναρίτης, στις δικές του δηλώσεις είπε ο αγωγός θα ανοίξει αξιόπιστες διαδρομές μεταφοράς αερίου και γι αυτό το κόμμα του θα υπερψηφίσει τη σχετική πρόταση, μετατρέποντας την σε διακρατική, αφού κινείται σε ένα πολύ σωστό επίπεδο ενώ ενισχύει και γεωπολιτικά την Κυπριακή Δημοκρατία.

Ερωτηθείς για την μη υπογραφή της Συμφωνίας από την Ιταλία, είπε πως όπως επεξηγήθηκε από το Υπουργείο Εξωτερικών και από τη Νομική Υπηρεσία, μπορεί οποιοδήποτε κράτος σε ένα μελλοντικό στάδιο να προσυπογράψει τη Συμφωνία. Με την επικύρωση της από την Ελλάδα, την προσεχή επικύρωση της από την Κύπρο και το Ισραήλ, η Συμφωνία μπορεί να γίνει πραγματικότητα.

Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Γιώργος Λουκαΐδης είπε πως το κόμμα τάχθηκε από την αρχή στην κατασκευή του αγωγού, σημειώνοντας πως ο αγωγός δεν θα κατασκευαστεί από Κυβερνήσεις αλλά από εταιρείες και πως η συμφωνία είναι μια πολιτική, θεσμική και νομική συμφωνία που διέπει την προοπτική της κατασκευής του.

«Είμαστε σε ένα πολύ πρώιμο στάδιο και ενώ λέγονται πολλά στην πράξη αναμένονται να γίνουν ακόμα περισσότερα», είπε και σημείωσε πως οι εταιρείες ακόμα αναμένουν τις μελέτες για να κρίνουν κατά πόσον η επένδυση είναι τεχνικά εφικτή και εμπορικά επικερδής.

Ο Βουλευτής της ΕΔΕΚ Κωστής Ευσταθίου είπε πως η Συμφωνία πρέπει να υποστηριχθεί καθώς αποτελεί μονόδρομο για την Κυπριακή Δημοκρατία. «Θα πρέπει να προχωρήσουμε στην υλοποίηση της μαζί με την Ελλάδα και το Ισραήλ και βεβαίως η Κύπρος να προχωρήσει στην υλοποίηση του ενεργειακού της προγράμματος γιατί χωρίς να προχωρήσουμε στην αξιοποίηση του ΦΑ και την εξεύρεση του δεν μπορεί να προχωρήσει ο αγωγός», είπε.

Ο Βουλευτής του ΕΛΑΜ Χρίστο Χρίστου είπε πως το κόμμα του είναι απόλυτα σύμφωνο με την υλοποίηση του εν λόγω έργου καθώς θεωρούμε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία θα ισχυροποιήσει περισσότερο την πολιτική της θέση στην διεθνή σκακιέρα.

«Ευελπιστούμε τα κοινοβουλευτικά κόμματα να αντιληφθούν την γεωπολιτική σημαντικότητα του συγκεκριμένου έργου και να μην υποσκάψουν την διαδικασία, αλλά το συντομότερο να επικυρώσουν την συμφωνία για δημιουργία του αγωγού East Med», είπε.