Η πειρατική στρατηγική της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ

Η πειρατική πολιτική της Τουρκίας κατά της Κύπρου σε σχέση και με τους υδρογονάνθρακες, είναι οργανωμένη κρατική πειρατική στρατηγική που δεν παρεμποδίστηκε από κανένα, και εξελίσσεται σε τρία στάδια. Όπως σημειώνει η κυπριακή εφημερίδα “Φιλελεύθερος”, το πρώτο στάδιο είναι αυτό των σεισμογραφικών ερευνών, εντός της Κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης για ανακάλυψη στόχων πιθανών κοιτασμάτων.

Δεύτερο, ήδη η Τουρκία από το 2013 μέχρι και σήμερα, έχει σαρώσει με σεισμογραφικά το μεγαλύτερο μέρος της κυπριακής ΑΟΖ. Από τις αρχές του 2019, ξεκίνησε και γεωτρήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ. Σε εξέλιξη βρίσκεται η όγδοη γεώτρηση σε έξι συνολικά στόχους εντός της κυπριακής ΑΟΖ, ακόμα και εντός αδειοδοτημένων τεμαχίων.

Το τρίτο στάδιο, θα ξεκινήσει με την τυχόν ανακάλυψη εμπορεύσιμου κοιτάσματος, κάτι που θα δημιουργήσει ποιοτικά νέα πειρατικά μεν δεδομένα, αλλά και τετελεσμένα αφού κανείς δεν αποτρέπει ή δεν παρεμποδίζει αποτελεσματικά αυτή την τουρκική παράνομη, πειρατική δραστηριότητα.

To Μπαρμπαρός, σεισμογραφικό νορβηγικής εταιρείας, αποκτήθηκε από την Τουρκία το 2013 και στάλθηκε αρχικά, κυρίως με νορβηγικό πλήρωμα στη Μαύρη Θάλασσα. Μέχρι τότε, η Τουρκία προκαλούσε στην Κύπρο με παρουσία του δεύτερης γενιάς σεισμογραφικού Πιρί Ρέις, που πηγαινοερχόταν εντός της κυπριακής ΑΟΖ από το τέλος του 2010 που η χώρα μας άρχισε την πρώτη δική της γεώτρηση στο “Αφροδίτη” στο τεμάχιο 12.

2013- Στο τέλος του 2013 η Τουρκία έφερε το Μπαρμπαρός στην Ανατολική Μεσόγειο, με την πρώτη Navtex για σεισμογραφικά –ίσχυε μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2014– να καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της θαλάσσιας περιοχής μεταξύ των βόρειων ακτών της Κύπρου και των νότιων ακτών της Τουρκίας, στέλνοντας προφανώς το “μήνυμα” ότι η περιοχή μεταξύ κατεχόμενης Κύπρου και Τουρκίας είναι υπό τον έλεγχό της. Ταυτόχρονα, έδειξε και τις προθέσεις της βολιδοσκοπώντας και την αντίδραση της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και της Ευρώπης και όλου του κόσμου, προεκτείνοντας ένα τμήμα των σεισμογραφικών και στα ανοικτά του Πύργου Τηλλυρίας, μέχρι και την Αργάκα, αφήνοντας έξω τη ζώνη των χωρικών υδάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας από το ύψος της πράσινης γραμμής και νοτιότερα.

Το σεισμογραφικό Μπαρμπαρός (BARBAROS HAYREDDINPAŞA), επανήλθε και πάλι βόρεια της Κύπρου, αλλά ανατολικότερα αυτή τη φορά με κύριο στόχο τον κόλπο της Μερσίνας και “τηρώντας” την περιοχή που δεσμεύτηκε με άλλη Navtex, εκτός των χωρικών υδάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, αν και βέβαια ήθελε να δείξει τη διαφοροποίηση από τα κατεχόμενα και όχι ότι αναγνωρίζει και σέβεται την Κυπριακή Δημοκρατία.

2014 – Η δραστηριότητα αυτή διήρκεσε από τις 16 Ιουλίου μέχρι τις 27 Αυγούστου 2014. Όμως η δραστηριότητα στην ίδια περιοχή, παρατάθηκε μέχρι και τις αρχές Οκτωβρίου 2014.

Η πρώτη πιο έντονη προκλητική δραστηριότητα, νότια της Κύπρου, εντός της κυπριακής ΑΟΖ και καταχωρημένων θαλασσοτεμαχίων της Κυπριακής Δημοκρατίας, ήρθε τον Οκτώβριο, οπότε με παράνομη Navtex η Τουρκία δέσμευσε για σεισμογραφικές έρευνες μεγάλη ζώνη απ’ άκρη σε άκρη νότια των ακτών της Κύπρου για την περίοδο 20 Οκτωβρίου μέχρι και τις 30 Δεκεμβρίου 2014. Μάλιστα τα συνοδευτικά πλοία ήταν επίσης νορβηγικά, με τα πληρώματα τόσο των πλοίων υποστήριξης, όσο και το νορβηγικό επιστημονικό πλήρωμα του Μπαρμπαρός να αποχωρούν, μετά από κινήσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας και την απειλή νομικής δίωξης.

Τις επόμενες εβδομάδες οι ειδικοί σε σεισμογραφικές έρευνες παρακολούθησαν μια παρωδία σεισμογραφικών, που έκριναν ότι ήταν απόλυτα λανθασμένη διαδικασία που δεν θα έδινε αποτέλεσμα, προφανώς επειδή, τότε, έμεινε στο σεισμογραφικό σκάφος μόνο το εκπαιδευμένο μεν αλλά άπειρο τουρκικό προσωπικό. Η συνεννόηση με την ιδιοκτήτρια εταιρεία –τότε η Τουρκία νοίκιαζε το πλοίο– ήταν όπως η επεξεργασία των σεισμογραφικών να γίνεται στη Νορβηγία. Αργότερα η Τουρκία παράτεινε την περίοδο ενοικίασης και τελικά αγόρασε το Μπαρμπαρός.

2015- Αυτή τη χρονιά οι Τούρκοι προχώρησαν σε νέα κορύφωση των προκλήσεων. Η Τουρκία με νέα παράνομη Navtex, έστειλε το Μπαρμπαρός και πάλι νότια της Κύπρου, αυτή τη φορά σε θαλάσσια περιοχή νότια της Λεμεσού, που κάλυπτε επίσης μέρος του υποθαλάσσιου όρους του Ερατοσθένη, αλλά και περιοχές για τις οποίες υπήρχε σημαντικό ενδιαφέρον για γεώτρηση από αδειοδοτημένες από την Κυπριακή Δημοκρατία εταιρείες, όπως η κοινοπραξία ENI-Kogas. Η παράνομη τουρκική δραστηριότητα σε αυτή την περιοχή διήρκεσε από τον Ιανουάριο μέχρι και τον Απρίλιο του 2016. Να σημειωθεί ότι επικαλύφθηκε και μέρος της περιοχής όπου προφανώς προηγουμένως δεν έγιναν σωστά σεισμογραφικά.

Από τα μέσα Απριλίου μέχρι τα μέσα Μαΐου του 2015, το Μπαρμπαρός επιστρέφει για να επαναλάβει σεισμογραφικά, σε περιορισμένη περιοχή του κόλπου της Μερσίνας, δραστηριότητα που παρατάθηκε μέχρι και τον Σεπτέμβριο 2015, προφανώς επειδή ανέγνωσαν δυνατότητες για κοίτασμα, αφού αργότερα η Τουρκία πραγματοποίησε εκεί γεώτρηση, χωρίς όμως αποτέλεσμα.

2016- Το πρώτο εξάμηνο του 2016, δεν είχαμε εμφάνιση του τουρκικού σεισμογραφικού εντός της κυπριακής ΑΟΖ αφού στάλθηκε στη Μαύρη Θάλασσα, αυτό όμως κράτησε μέχρι τον Απρίλιο του 2017.

2017- Τον Απρίλιο του 2017 το Μπαρμπαρός επανήλθε στην περιοχή, όπου μετά από νέα παράνομη Navtex, προχώρησε με σεισμογραφικά στον κόλπο Αμμοχώστου, μέχρι και στο ύψος του Ακρωτηρίου του Αποστόλου Αντρέα.

Τον Ιούλιο του 2017, η Τουρκία κορύφωσε τις σοβαρές προκλήσεις δεσμεύοντας παράτυπα μεγάλη θαλάσσια περιοχή δυτικά της Πάφου για σεισμογραφικές έρευνες με το Μπαρμπαρός που διήρκεσαν μέχρι και το τέλος του ίδιου έτους. Να σημειωθεί ότι στην περιοχή αυτή η Τουρκία πραγματοποίησε μετά τρεις παράνομες γεωτρήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ, με την τρίτη μάλιστα να βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη.

2018- Από το τέλος του 2017 μέχρι και τον Μάρτιο του 2018, το Μπαρμπαρός στάλθηκε και πάλι σε μεγάλη περιοχή μεταξύ της χερσονήσου Καρπασίας και των τουρκικών ακτών.

Από τον Απρίλιο μέχρι και τον Ιούλιο του 2018, στέλνουν το Μπαρμπαρός για σεισμογραφικά βορειοανατολικά της Κύπρου από το ακρωτήρι του Απ. Αντρέα μέχρι και τον κόλπο της Αλεξανδρέττας και τα σύνορα με τη Συρία. Η παρουσία του τουρκικού σεισμογραφικού στην ίδια περιοχή, επεκτάθηκε χρονικά μέχρι και τον Σεπτέμβριο, με το Μπαρμπαρός να “γλείφει” κυριολεκτικά ακόμα και τους βράχους μπροστά από τον Απ. Αντρέα.

Οκτώ γεωτρήσεις σε ξένα οικόπεδα

Οι παραβιάσεις της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία κορυφώθηκαν με κυριολεκτικά πειρατικές πράξεις τον Μάιο του 2019 στην κυπριακή ΑΟΖ και έκτοτε συνεχίζονται αδιάκοπα, χωρίς επιπτώσεις.

Μετά τις απειλές της Τουρκίας για γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ, τον Οκτώβριο του 2018, ξεκίνησε την πρώτη γεώτρηση με το γεωτρύπανο Fatih, χωρίς όμως να εισέλθει σε περιοχές κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου. Το τουρκικό σκάφος πραγματοποίησε γεώτρηση στα ανοικτά του κόλπου της Αττάλειας.

Η πρώτη γεώτρηση σε ξένα ύδατα, μια καθαρά πειρατική πράξη, ξεκίνησε εντός της κυπριακής ΑΟΖ από το Fatih στις 8 Μαΐου 2019. Ακολούθησαν, μέχρι και σήμερα, ακόμα επτά γεωτρήσεις, εκ των οποίων σε δύο περιπτώσεις η μετακίνηση του γεωτρύπανου από την πρώτη γεώτρηση στη δεύτερη ήταν σε απόσταση μερικών εκατοντάδων μέτρων και θεωρείται ότι είναι στον ίδιο στόχο.

Συγκκριμένα, τρεις παράνομες γεωτρήσεις είχαμε νότια της χερσονήσου της Καρπασίας, περίπου 20 χιλιόμετρα από τις ακτές. Οι δύο έγιναν σε πολύ κοντινή απόσταση μεταξύ τους και μία ανατολικότερα προς το ακρωτήρι του Αποστόλου Ανδρέα.

Άλλη μία, παράνομη γεώτρηση, έγινε στο τεμάχιο 8 στον περι-Ερατοσθένειο δακτύλιο, σε σημείο που είχε προγραμματίσει προηγουμένως να πραγματοποιήσει γεώτρηση η ΕΝΙ.

Άλλες τρεις παράνομες γεωτρήσεις -εκ των οποίων επίσης οι δύο σε πολύ κοντινή απόσταση- πραγματοποίησε η Τουρκία δυτικά της Κύπρου, εντός της κυπριακής ΑΟΖ.

Το γεωτρύπανο Fatih, αποχώρησε από την ανατολική Μεσόγειο στο τέλος Απριλίου 2020 για να πραγματοποιήσει γεώτρηση στη Μαύρη Θάλασσα. Ακολούθησε νέα παράνομη γεώτρηση από το Yavuz, εντός του τεμαχίου 7 της κυπριακής ΑΟΖ, όλες μέχρι και αυτή χωρίς κανένα θετικό αποτέλεσμα. Στις 20 Απριλίου 2020, το Yavuz ξεκίνησε νέα παράνομη γεώτρηση, στο τεμάχιο 6, κοντά στα όρια με το τεμάχιο 7 της κυπριακής ΑΟΖ. Με διαδοχικές παράτυπες Navtex, η Τουρκία παρέτεινε τη γεωτρητική δραστηριότητα στον συγκεκριμένο στόχο, δραστηριότητα που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.

Την περασμένη εβδομάδα, Τούρκος επίσημος δήλωσε δημόσια ότι στην ανατολική Μεσόγειο έχουν διαπιστωθεί σε γεώτρηση ροές φυσικού αερίου οι οποίες διερευνώνται περαιτέρω, γεγονός που δείχνει ότι η Τουρκία εκτιμά ότι βρίσκεται κοντά στην ανακάλυψη κοιτάσματος στο τεμάχιο 6 της κυπριακής ΑΟΖ, αφού δεν πραγματοποιεί άλλη γεώτρηση στην ανατολική Μεσόγειο. Τα ποιοτικά του χαρακτηριστικά, δηλαδή αν είναι ποιοτικά και ποσοτικά εκμεταλλεύσιμο, θα κρίνουν όχι μόνο τη μορφή της συνέχισης της πειρατικής δραστηριότητας της Τουρκίας, αλλά και θα επηρεάσουν σημαντικά και τις πολιτικές εξελίξεις.

Προκλήσεις σε αδειοδοτημένα θαλασσοτεμάχια

Ανεμπόδιστα η Τουρκία συνεχίζει και επεκτείνει τις παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου και της πειρατικής της δραστηριότητας, φέρνοντας στη συνέχεια το Μπαρμπαρός τον Αύγουστο του 2019 ανατολικότερα των προηγούμενων περιοχών επίσης νότια της Κύπρου σε αδειοδοτημένα στις ΕΝΙ και ΤΟΤΑL τεμάχια της κυπριακής ΑΟΖ. Η κορύφωση των προκλήσεων συνεχίστηκε και το 2020, αφού από τις πρώτες μέρες του χρόνου η Τουρκία έστειλε το Μπαρμπαρός για σεισμογραφικά επίσης σε αδειοδοτημένα θαλασσοτεμάχια της κυπριακής ΑΟΖ, νοτιοανατολικά της Κύπρου μέχρι και το ύψος του ακρωτηρίου Κάβο Γκρέκο. Εκεί πραγματοποιούσε παράνομα σεισμογραφικά καθ’ όλη τη διάρκεια των μηνών που η υφήλιος αντιμετώπιζε το πρώτο κύμα της πανδημίας.

Ακολούθησε, στις 21 Ιουλίου, μετά και την κορύφωση της πολιτικής κρίσης λόγω της “συμφωνίας Τουρκίας – Λιβύης αλλά και της συμφωνίας Ελλάδας – Αιγύπτου (που έκανε έξω φρενών τον Ερντογάν που είδε τις μεθοδεύσεις του να καταρρέουν), η εμφάνιση του “αδελφού” του Μπαρμπαρός σεισμογραφικού που απέκτησε η Τουρκία και δραστηριοποιείτο κυρίως στη Μαύρη Θάλασσα, του Oruc Reis. Με παράτυπη Navtex η Τουρκία δέσμευσε ρίχνοντας λάδι στη φωτιά αλλά και πολεμικά πλοία στην περιοχή, το δεύτερο της σεισμογραφικό, παραβιάζοντας και την υφαλοκρηπίδα της Ελλάδας και αυτή της Κύπρου (επικαλύπτοντας περιοχή στην οποία ήδη είχε πραγματοποιήσει σεισμογραφικές έρευνες). Το αποτέλεσμα ήταν η ένταση στην περιοχή.