Τι περιλαμβάνει το τραπέζι του Δεκαπενταύγουστου ανά την Ελλάδα;

Το «Πάσχα του καλοκαιριού», όπως λέγεται αλλιώς ο Δεκαπενταύγουστος, μετά τη δεκαπενθήμερη νηστεία, η Ελλάδα στρώνει τραπέζι που επικεντρώνεται κυρίως στο κρέας- ψητό, φούρνου ή κατσαρόλας -συνοδευόμενο από παραδοσιακές νοστιμιές, δροσερές σαλάτες με τα καλούδια της εποχής και μπόλικα μυρωδικά. Παρακάτω θα δείτε μερικές από τις πιο αντιπροσωπευτικές επιλογές της ημέρας σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας.

Ξεκινάμε από την κεντρική Εύβοια και το χωριό Οξύλιθος όπου στο πλαίσιο του εορτασμού της Παναγίας Πετριώτισσας ή Παναγίας Χατηριάνισσας τηρούν ένα πολύ παλιό έθιμο κάνοντας ένα μεγάλο πανηγύρι όπου καλωσορίζουν τους επισκέπτες με μοσχοβολιστό παραδοσιακό σιγομεγειρεμένο στιφάδο που φτιάχνουν με κρέας, κρεμμύδια, ντομάτες και κρασί, προσφορά των κατοίκων του χωριού. Οι ντόπιοι μάλιστα λένε ότι αρκετές φορές τα καζάνια που μαγειρεύουν ξεπερνούν τα 170. Σημειώνουμε ότι το συγκεκριμένο έθιμο τηρήθηκε ακόμα και στην κατοχή με υλικά που υπήρχαν διαθέσιμα.

Στην Κέρκυρα φτιάχνουν την περίφημη κερκυραϊκή παστιτσάδα με κόκορα, πιάτο με βενετσιάνικες ρίζες όπου σήμερα είναι γνωστό σαν ένας πεντανόστιμος συνδυασμός ζυμαρικών με το πουλερικό που πλέον έχει πάρει τη θέση του «κυνηγιού του βασιλιά» της περιόδου της ενετικής κυριαρχίας. Η παραδοσιακή κορφιάτικη συνταγή επιτάσσει πρώτα την προετοιμασία του κόκορα τον οποίο αρχικά ροδίζουν με φρέσκο βούτυρο, στη συνέχεια τον σοτάρουν με μυρωδικά, κρεμμύδια, σκόρδα και μπαχαρικά και μετά τον σιγοβράζουν για τουλάχιστον δύο ώρες με σάλτσα από φρέσκες ντομάτες. Το ζυμαρικό που προτιμούν είναι τα χοντρά μακαρόνια τα οποία αφού βράσουν, τα στραγγίζουν και τα ραντίζουν με ελαιόλαδο και τα σερβίρουν σε πιατέλα με τον κόκορα που περιχύνουν με τη σάλτσα ντομάτας. Οι λεπτομέρειες που κάνουν τη γευστική διαφορά είναι το καλό δέσιμο της σάλτσας, η κανέλα και το μπόλικο φρεσκοτριμμένο πιπέρι. Σε πολλά πανηγύρια του νησιού ωστόσο συνηθίζεται να ψήνουν αρνιά.

Πηγαίνοντας σε νησιά των Κυκλάδων όπως η Σίφνος, η Ίος, η Πάρος ή η Σαντορίνη, στο τραπέζι του Δεκαπενταύγουστου πρωταγωνιστεί το χοιρινό. Το «Κυκλαδίτικο ρόστο» είναι η παραδοσιακή επιλογή που περιλαμβάνει κρέας, ντομάτες, πατάτες, καρότα και μανιτάρια, τα οποία σερβίρονται με χοντρά μακαρόνια. Αρχικά, τα μακαρόνια σερβίρονταν σαν πρώτο πιάτο με την κόκκινη σάλτσα ντομάτας. Μετά σερβιριζόταν το κρέας κομμένο σε φέτες, που συνήθως ήταν ένα οικονομικό κομμάτι χοιρινού, με τα λαχανικά. Χοιρινό ρόστο συναντάται και στην Κεφαλλονιά με δεντρολίβανο και μπίρα.

Το κρητικό τραπέζι του Δεκαπενταύγουστου είναι μια κατηγορία από μόνο του. Αντικριστό, αρνάκι, ψητό στις κληματόβεργες στο φούρνο με πατάτες οφτές, χειροποίητα λουκάνικα, πιλάφι, μακαρόνια με ξερό ανθότυρο τριμμένο, μπουρέκι, γεμιστοί κολοκυθοανθοί, ντολμαδάκια με γιαούρτι κ.ά είναι μερικές μόνο από τις παραδοσιακές νοστιμιές που ξεπηδούν από τα κρητικά τεφτέρια γεμίζοντας τα σπίτια όμορφες μυρωδιές. Γαλακτομπούρεκο, τσουρεκάκια, πίτες και τυροπιτάκια τηγανητά με μέλι, Ψητά μήλα και γλυκά του κουταλιού με γιαούρτι ολοκληρώνουν γλυκά τις φιλικές μαζώξεις ενώ η τσικουδιά ρέει άφθονη. Στο Ρέθυμνο αγαπούν πολύ το μπουρέκι (borek όπως είναι γνωστό στην Τουρκία, με τη λέξη να σημαίνει «μικρή πίτα»). Η λέξη μπουρέκι, είναι αφενός τουρκική, αλλά το κολοκυθομπούρεκο είναι μια αμιγώς κρητική συνταγή η οποία δεν λείπει σχεδόν από κανένα σπίτι. Το φύλλο ανοίγεται στο χέρι, βάζουν αρκετό αλεύρι στις πατάτες και στα λεπτοκομμένα κολοκύθια που ανακατεύουν με δυόσμο και και μπόλικη σπιτική μυζήθρα.

Ο χανιώτικος Δεκαπενταύγουστος ωστόσο αγαπά πολύ το παραδοσιακό πιλάφι με βραστή γίδα που στα πανηγύρια φτιάχνουν σε μεγάλα καζάνια στα οποία μαζί με το κόκκινο κρέας βράζουν και κόκορα ή κοτόπουλο. Πρόκειται για μια πολύ απλή αλλά πραγματικά πεντανόστιμη συνταγή. Το ζυγούρι ή η γίδα δίνουν τον πιο νόστιμο ζωμό ενώ το πιλάφι και το βραστό κρέας συνοδεύεται συχνά και με γιαούρτι. Κρέας ψημένο με κληματόβεργες ή στη θράκα και αντικριστό είναι μερικές ακόμα από τις παραδοσιακές νοστιμιές που συναντάμε στο χανιώτικο τραπέζι την ημέρα της Παναγιάς ενώ τα χόρτα της κρητικής γης και τα κρητικά τυρένια καλτσούνια έχουν επίσης την τιμητική τους συνοδευόμενα από κρασί, ρακόμελο και τσικουδιά.