Σάντουιτς: Η αληθινή ιστορία πίσω από την ονομασία του

Το πιο διάσημο γρήγορο σνακ στον κόσμο είναι το σάντουιτς.

Σύμφωνα με το λεξικό της Οξφόρδης, ο ορισμός του είναι «φαγητό που αποτελείται από δύο κομμάτια ψωμί με γέμιση μεταξύ τους, που τρώγεται σαν ένα ελαφρύ γεύμα».

Στη Βικιπαίδεια συναντάμε τον εξής ορισμό: Το σάντουιτς είναι έδεσμα το οποίο αποτελείται από ένα ή περισσότερα τρόφιμα, όπως λαχανικά, τυρί ή κρέας, τα οποία τοποθετούνται ανάμεσα σε δύο φέτες ψωμί ή, γενικότερα, ένα πιάτο στο οποίο δύο ή περισσότερες φέτες ψωμί περιβάλλουν κάποιο άλλο τρόφιμο. Το ψωμί μπορεί να είναι σκέτο ή μαζί με κάποιο άρτυμα, όπως μαγιονέζα ή μουστάρδα, για να βελτιωθεί η υφή και η γεύση του. Πέρα από τα αλμυρά σάντουιτς, υπάρχουν επίσης και γλυκά σάντουιτς.

Ιστορικά, συναντάμε για πρώτη φορά τον όρο του σάντουιτς στο τέλος του 1700 στη νοτιοανατολική Αγγλία. Το σάντουιτς θεωρείται ότι πήρε το όνομά του από τον Τζον Μόνταγκιου, Δ’ κόμη του Σάντουιτς (1718-1792), ο οποίος ήταν μανιώδης χαρτοπαίχτης. Φέρεται να ζήτησε από τον σεφ του να του ετοιμάσει ένα γρήγορο γεύμα το οποίο θα μπορούσε να φάει με το ένα χέρι, όπως συνήθιζαν οι Έλληνες και οι Τούρκοι να το προσφέρουν, για να μην αφήσει στη μέση μία παρτίδα.

Στο τέλος της δεκαετίας του 1700, ο Γάλλος συγγραφέας Jean Pierre-Grosley εξιστόρησε τις παρατηρήσεις του στην αγγλική ζωή σε ένα βιβλίο που ονομάζεται Londres («Περιήγηση στο Λονδίνο»).

«Ένας υπουργός του κράτους πέρασε 24 ώρες σε ένα χαρτοπαιχτικό τραπέζι. Ηταν δε τόσο απορροφημένος στο παιχνίδι, που κατά τη διάρκεια όλης αυτής της ώρας, δεν είχε φάει τίποτα παρά μόνο ένα κομμάτι βόειου κρέατος, ανάμεσα σε δύο φέτες φρυγανισμένο ψωμί, το οποίο έτρωγε χωρίς ποτέ να εγκαταλείπει το παιχνίδι. Αυτό το νέο πιάτο έγινε μόδα, κατά τη διάρκεια της παραμονής μου στο Λονδίνο. Πήρε το όνομά του από το όνομα του υπουργού που το επινόησε», αναφερόταν στο συγκεκριμένο βιβλίο και ενώ δεν είναι ξεκάθαρο αν η ιστορία είναι εντελώς αληθινή, ωστόσο αυτή διαδόθηκε και έτσι όταν κάποιος έτρωγε δύο κομμάτια ψωμί με κάτι στη μέση, αυτό λεγόταν πλέον «σάντουιτς».

Η Wall Street Journal το περιέγραψε ως τη «μεγαλύτερη συνεισφορά της Βρετανίας στη γαστρονομία».

Πάντως, το σάντουιτς, όχι με αυτήν την ονομασία, φέρεται να είναι δημιουργία του Εβραίου ραβίνου ηγέτη Χιλέλ του πρεσβύτερου που γεννήθηκε στο 110 π. Χ. Έζησε στην Ιερουσαλήμ κατά τη διάρκεια της βασιλείας του βασιλιά Ηρώδη και πρώτος πρότεινε να τρώνε πικρά χόρτα μέσα σε ψωμί. Σημειώνεται ότι τα βότανα συμβόλιζαν την πίκρα της δουλείας και το ψωμί έμοιαζε με τις πίτες που γίνονταν από τους αρχαίους Ισραηλίτες, καθώς έφευγαν από την Αίγυπτο.

Το σάντουιτς αυτό μπορεί να είναι το «Korech» ή «Hillel σάντουιτς», που τρώγεται κατά τη διάρκεια του Πάσχα των Εβραίων. Τα σάντουιτς εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στα αμερικανικά βιβλία μαγειρικής το 1816.