Δίσεκτα έτη: Τι είναι και από πότε τα χρησιμοποιούμε;

Φέτος το έτος είναι δίσεκτο, κάτι που σημαίνει ότι ο Φεβρουάριος θα έχει μια ημέρα περισσότερη, άρα και όλο το έτος.

Γιατί γίνεται αυτό όμως; Τα δίσεκτα έτη ξεκίνησαν από τα αρχαία χρόνια και υπάρχει πολύ συγκεκριμένος λόγος γι’ αυτό.

Στα δίσεκτα έτη, οι ημέρες είναι 366 και όχι 365 όπως συνήθως, έρχονται κάθε τέσσερα χρόνια σε έτη που ο αριθμός τους διαιρείται με το 4, με ελάχιστες εξαιρέσεις, όπως κάποια έτη που τελειώνουν σε 00 όπως το 1900. Εκτός του Γρηγοριανού ημερολογίου, εκδοχές των δίσεκτων ετών υπάρχουν και σε άλλα ημερολόγια, αλλά δεν γίνονται τις ίδιες χρονιές, ούτε με την ίδια συχνότητα.

Τα δίσεκτα έτη είναι πολύ σημαντικά και αν δεν υπήρχαν, οι χρονιές θα έμοιαζαν πολύ διαφορετικές. Ένα απλό έτος στο Γρηγοριανό ημερολόγιο είναι λίγο πιο μικρό από ένα ηλιακό έτος ή ένα τροπικό έτος. Το χρονικό δηλαδή διάστημα που χρειάζεται η Γη για να κάνει μια ολοκληρωμένη περιστροφή γύρω από τον Ήλιο. Το ημερολογιακό έτος λοιπόν διαρκεί ακριβώς, 365 ημέρες, 5 ώρες, 48 λεπτά και 56 δευτερόλεπτα.

Αν δεν λαμβάναμε υπόψη αυτή τη διαφορά, τότε για κάθε χρόνο που περνάει το χάσμα μεταξύ της έναρξης ενός ημερολογιακού έτους και ενός ηλιακού έτους θα διευρυνόταν κατά 5 ώρες, 48 λεπτά και 56 δευτερόλεπτα. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό θα μετατόπιζε το χρονοδιάγραμμα των εποχών. Για παράδειγμα, αν σταματούσαμε να χρησιμοποιούμε δίσεκτα έτη, τότε σε περίπου 700 χρόνια το καλοκαίρι στο βόρειο ημισφαίριο θα άρχιζε τον Δεκέμβριο αντί για τον Ιούνιο.

Αν προσθέτουμε μια ημέρα κάθε τέσσερα χρόνια, σε μεγάλο βαθμό εξαλείφεται αυτό το πρόβλημα. Το σύστημα όμως δεν είναι και τέλειο. Γιατί κάθε τέσσερα χρόνια, κερδίζουμε 44 λεπτά ή αν προτιμάτε, μια ημέρα κάθε 129 χρόνια.

Για να λυθεί αυτό το πρόβλημα, δεν είναι δίσεκτα τα έτη σε κάθε εκατονταετηρίδα, εκτός από εκείνα που διαιρούνται με το 400, όπως το 1600 και το 2000.Αλλά ακόμη και τότε, εξακολουθεί να υπάρχει μια ελάχιστη διαφορά μεταξύ ημερολογιακών και ηλιακών ετών, γι’ αυτό και το Διεθνές Γραφείο Μέτρων και Σταθμών πειραματίζεται με «δίσεκτα δευτερόλεπτα», τα οποία όμως θα καταργήσει από το 2035 και μετά.

Η χρήση των δίσεκτων ετών ξεκίνησε το 45 π.Χ., όταν ο Ιούλιος Καίσαρας καθιέρωσε το Ιουλιανό ημερολόγιο, το οποίο αποτελούνταν κι αυτό από 365 ημέρες. Το δίσεκτο έτος παρέμεινε φυσικά και με τη χρήση του Γρηγοριανού ημερολογίου.