Γιατί κάποια τραγούδια «κολλάνε» στο μυαλό μας – Τι είναι το φαινόμενο «earworm»

Ένα ρεφρέν από το ραδιόφωνο, μια μελωδία από μια διαφήμιση ή ένα τραγούδι που άκουσες τυχαία στον δρόμο μπορεί να εγκατασταθεί στο μυαλό σου και να παίζει σε ατέρμονη επανάληψη. Αυτή η ανεξέλεγκτη μουσική λούπα δεν είναι τυχαία – είναι ένα γνωστό φαινόμενο που έχει απασχολήσει επιστήμονες και ερευνητές.

Το φαινόμενο ονομάζεται «earworm» – ένας όρος που στα αγγλικά σημαίνει κυριολεκτικά «σκουλήκι του αυτιού».

Πρόκειται για μουσικά μοτίβα που επαναλαμβάνονται νοητικά, ακόμη και όταν δεν υπάρχει εξωτερικό ερέθισμα.

Σύμφωνα με μελέτες, το 90% των ανθρώπων βιώνουν earworms τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, ενώ για κάποιους διαρκούν ακόμα και μέρες.

Αλλά γιατί κάποια τραγούδια έχουν αυτή τη δύναμη να “κολλάνε” στον εγκέφαλό μας;

Οι ερευνητές επισημαίνουν τέσσερις βασικούς λόγους:

• Απλές και επαναλαμβανόμενες δομές: Τραγούδια με εύκολες μελωδίες και προβλέψιμα μοτίβα αποθηκεύονται πιο εύκολα στη μνήμη μας.
• Συναισθηματική σύνδεση: Αν ένα τραγούδι συνδεθεί με μια ιδιαίτερη στιγμή, ο εγκέφαλος το καταγράφει σαν σημαντικό και το επαναφέρει συχνά.
• Catchy μελωδίες: Οι pop επιτυχίες με έντονα ρυθμικά μοτίβα και απλές δομές είναι οι συνηθέστεροι «ένοχοι».
• Συχνή έκθεση: Αν ένα τραγούδι ακούγεται παντού – στο ραδιόφωνο, στην τηλεόραση, στα social media – είναι πιο πιθανό να «κολλήσει».

Αν έχεις βρεθεί να σιγοτραγουδάς ένα κομμάτι ξανά και ξανά και θες να το ξεφορτωθείς, μπορείς να δοκιμάσεις τα εξής:

• Άλλαξε τραγούδι: Προτίμησε κάτι με πιο περίπλοκη μελωδία, όπως κλασική μουσική ή jazz.
• Απασχόλησε το μυαλό σου: Λύσε ένα σταυρόλεξο, διάβασε κάτι απαιτητικό ή παίξε ένα παιχνίδι στρατηγικής.
• Ολοκλήρωσε το τραγούδι: Αν ακούσεις το τραγούδι μέχρι το τέλος, ο εγκέφαλος μπορεί να το θεωρήσει ολοκληρωμένο και να το αφήσει.
• Μάσησε τσίχλα: Σύμφωνα με έρευνες, η μάσηση βοηθά στην απομάκρυνση των ανεπιθύμητων μουσικών λούπας.