Good life
Εάν η είδηση μιας επικείμενης ύφεσης σε έχει αγχώσει για τα οικονομικά σου, δεν είσαι μόνη. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι περισσότεροι άνθρωποι είναι ανήσυχοι για μια τέτοια προοπτική – και για το τι μπορεί να σημαίνει για την προσωπική τους οικονομία.
Αλλά το να κοιτάς, να σκέφτεσαι και να μιλάς για χρήματα είναι μερικοί από τους καλύτερους τρόπους αντιμετώπισης του οικονομικού στρες. Επιπλέον, οι οικονομικοί εμπειρογνώμονες τονίζουν ότι, όταν πρόκειται για προετοιμασία για ύφεση, η εξόφληση των χρεών και η εξοικονόμηση χρημάτων για ένα ταμείο έκτακτης ανάγκης είναι από τα πιο έξυπνα βήματα που μπορείς να κάνεις.
Ωστόσο, δεν είναι τόσο απλό να πούμε: «Σταμάτα να ξοδεύεις και άρχισε να αποταμιεύεις». Οι οικονομικές μας συνήθειες, ιδιαίτερα ο τρόπος με τον οποίο ξοδεύουμε και αποταμιεύουμε, επηρεάζονται από διάφορους εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της ψυχικής μας υγείας, της ανατροφής, ακόμη και της χημείας του εγκεφάλου μας, που μπορεί να μας κάνουν να αυτοσαμποτάρουμε τον εαυτό μας με τα χρήματα. «Αυτο-δολιοφθορά είναι κάθε σκέψη ή συμπεριφορά που έχει σκοπό να βλάψει ή να εμποδίσει τον εαυτό μας με κάποιο τρόπο», δηλώνει η ψυχολόγος Kyler Shumway. «Συχνά χρησιμοποιείται για να υπερασπιστούμε τους εαυτούς μας από κάτι τρομακτικό ή οδυνηρό και να αποφύγουμε τα άβολα συναισθήματα – έτσι μάλλον, εμπλέκουμε ανθυγιεινές συμπεριφορές».
Παρακάτω θα δεις μερικούς τρόπους με τους οποίους το μυαλό σου μπορεί να σε κάνει να αυτοσαμποτάρεσαι με τα χρήματα:
Αγοράζεις πράγματα με βάση το ανασφαλές στυλ προσκόλλησης σου
Τα ίδια στυλ προσκόλλησης που επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο σχετίζεσαι με τους άλλους—ασφαλής, αποφευκτική, ανήσυχη ή αποδιοργανωμένη—μπορούν επίσης να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο χειρίζεσαι τα χρήματα. Ένα ασφαλές άτομο μπορεί να είναι πιο επιρρεπές στις αποταμιεύσεις και στον προϋπολογισμό και γενικά να αισθάνεται πιο σίγουρο και ικανό όταν πρόκειται για τα προσωπικά του οικονομικά. Από την άλλη, όσοι έχουν ανασφαλές στυλ προσκόλλησης (δηλαδή αποφεύγουν, είναι αγχώδεις ή αποδιοργανωμένοι) είναι πιο πιθανό να εμπλακούν σε συμπεριφορές αυτο-δολιοφθοράς. Για παράδειγμα, ένα ανήσυχο άτομο μπορεί να ξοδέψει χρήματα σε άλλους με την ελπίδα ότι θα αγαπηθεί. Τα καλά νέα εδώ είναι ότι ο καθένας μπορεί να μάθει να γίνεται πιο ασφαλής και να συνειδητοποιεί τις ανασφαλείς προσκολλήσεις του— και πώς επηρεάζουν τις συνήθειες δαπανών του.
Η συναισθηματική απορρύθμιση επηρεάζει τις αποφάσεις σου
Για πολλούς, η δαπάνη χρημάτων αποσπά την προσοχή από τα άβολα συναισθήματα. Αντί να ρυθμίσεις ή να αποκτήσεις τον έλεγχο της συναισθηματικής σου κατάστασης εσωτερικά, του επιτρέπεις να σε ελέγχει ή να αναζητά πράγματα έξω από τον εαυτό σου σε μια προσπάθεια να νιώσεις καλύτερα. Ίσως το να ξοδεύεις προσωρινά μουδιάζει αισθήματα μοναξιάς ή ασημαντότητας ή σε βοηθάει να ξεχάσεις τη λύπη σου, έστω και για μια στιγμή. Αλλά τα συναισθήματα είναι φευγαλέα και θα χρειαστεί να αγοράσεις κάτι άλλο για να νιώσεις το ίδιο αποτέλεσμα, και έτσι να βρεθείς σε ένα φαύλο κύκλο.
Ο φθόνος και η ζήλια, με τη μορφή του οικονομικού FOMO (φόβος της απώλειας), παίζουν επίσης ρόλο εδώ. Είτε πρόκειται για το πιο πρόσφατο smartphone στην αγορά είτε για το ότι βλέπεις μια φίλη σου να κάνει τα ταξίδια που εσύ δε μπορείς να κάνεις, είναι σημαντικό να κάνεις ένα βήμα πίσω πριν κάνεις μια αγορά καθαρά για να δώσεις στον εαυτό σου ένα γρήγορο χτύπημα ντοπαμίνης.
Χειρίσου ανθυγιεινές συμπεριφορές
Αν και είναι σημαντικό να γνωρίζεις πότε κάποιος άλλος προσπαθεί να σε χειραγωγήσει, είναι εξίσου σημαντικό να γνωρίζεις πότε χρησιμοποιείς αυτήν την ψυχολογική τεχνική στον εαυτό σου. Μπορεί να πούμε στον εαυτό μας μικρά ψέματα όπως: «Μόνο αυτή τη φορά», «Θα το φτιάξω με κάποιο τρόπο αργότερα» ή «Θα αξίζει τον κόπο», ανεξάρτητα από το πόσο κοστίζει.
Μείωσε την πρόσβαση
Μην αποθηκεύεις την κάρτα σου στον browser που χρησιμοποιείς. Αυτό θα σε δυσκολέψει από το να κάνεις μια παρορμητική αγορά.
Χρησιμοποίησε μετρητά
Απόφυγε τη χρήση πιστωτικής ή χρεωστικής κάρτας και, αντίθετα, πάρε ένα καθορισμένο ποσό μετρητών κάθε φορά. Με αυτόν τον τρόπο, αν ξεκινήσεις την εβδομάδα με 100 ευρώ στο πορτοφόλι, και φτάσεις στα 30 ευρώ μέχρι την Τετάρτη, ξέρεις ότι πρέπει να προσέξεις καλύτερα τα έξοδα σου.
Παρακολούθησε τα συναισθήματά σου
Δώσε προσοχή στις στιγμές που θέλεις να ψωνίσετε και να ξοδέψεις χρήματα. Τι οδήγησε σε αυτόν τον πειρασμό; Ποιο συναίσθημα προσπαθείς να αποφύγεις; Προσπάθησε να δεις αν μπορείς να αρχίσεις να παρατηρείς μοτίβα. Εξέτασε το ενδεχόμενο να αναζητήσεις βοήθεια από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας για να κατανοήσεις καλύτερα τους βασικούς λόγους που ξοδεύεις συναισθηματικά.
Υιοθέτησε έναν κανόνα παρόρμησης 24 ωρών
Συχνά, οι παρορμητικές δαπάνες μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές τύψεις. Αν ξυπνήσεις την επόμενη μέρα και εξακολουθείς να αισθάνεσαι σίγουρη για αυτό που αγόρασες γιατί πραγματικά το θέλεις, τότε εντάξει. Αυτή η μέθοδος θα σε βοηθήσει να αποφύγεις παρορμητικά έξοδα πέρα από τις δυνατότητές σου. Όσο περισσότερο αφιερώνεις χρόνο για να παρατηρήσεις τις σκέψεις και τα συναισθήματά σου σχετικά με τον τρόπο που ξοδεύεις χρήματα, τόσο πιο πιθανό είναι να το φέρεσαι συνειδητά.
