Πώς θα μοιάζουν οι άνθρωποι σε ένα εκατομμύριο χρόνια;

Θα είναι οι απόγονοί μας cyborg με εμφυτεύματα μηχανημάτων υψηλής τεχνολογίας, άκρα με δυνατότητα ανανέωσης και κάμερες για μάτια σαν κάτι από μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας;

Θα μπορούσαν οι άνθρωποι να μεταμορφωθούν σε ένα υβριδικό είδος βιολογικών και τεχνητών όντων; Θα γίνουμε μικρότεροι ή ψηλότεροι, πιο αδύνατοι ή παχύτεροι, ή ακόμα και με διαφορετικά χαρακτηριστικά προσώπου και χρώμα δέρματος;

Πώς θα είναι οι άνθρωποι σε 1 εκατομμύριο χρόνια;

Φυσικά, δεν ξέρουμε, αλλά για να εξετάσουμε το ερώτημα, ας πάμε ένα εκατομμύριο χρόνια πίσω για να δούμε πώς έμοιαζαν οι άνθρωποι τότε. Πρώτα απ’ όλα, ο Homo Sapiens δεν υπήρχε ακόμα. Πριν από ένα εκατομμύριο χρόνια, υπήρχαν πιθανώς μερικά διαφορετικά είδη ανθρώπων γύρω, συμπεριλαμβανομένου του Homo Heidelbergensis, που μοιραζόταν ομοιότητες τόσο με τον Homo Erectus όσο και με τους σύγχρονους ανθρώπους, αλλά με πιο πρωτόγονη ανατομία από τον μετέπειτα Νεάντερταλ.

Κατά τη διάρκεια της πιο πρόσφατης ιστορίας, τα τελευταία 10.000 χρόνια, υπήρξαν σημαντικές αλλαγές στις οποίες οι άνθρωποι χρειάστηκε να προσαρμοστούν. Η αγροτική ζωή και η άφθονη τροφή έχουν οδηγήσει σε προβλήματα υγείας για τα οποία χρησιμοποιήσαμε την επιστήμη για να λύσουμε, όπως η θεραπεία του διαβήτη με ινσουλίνη. Όσον αφορά την εμφάνιση, οι άνθρωποι έχουν γίνει πιο παχύσαρκοι και, σε ορισμένες περιοχές, ψηλότεροι.

Ίσως, λοιπόν, στο μέλλον να εξελιχθούμε ώστε να είμαστε πιο μικροκαμωμένοι, ώστε το σώμα μας να χρειάζεται λιγότερη ενέργεια, προτείνει ο αναπληρωτής καθηγητής βιοπληροφορικής στο Πανεπιστήμιο Aarhus της Δανίας, κάτι που θα ήταν χρήσιμο σε έναν πολυπληθή πλανήτη.

Ο αυξανόμενος πληθυσμός, το να ζούμε ολοένα και πιο κοντά σε ολοένα και πιο πολλούς ανθρώπους είναι μια νέα κατάσταση στην οποία πρέπει να προσαρμοστούμε.

Όταν ήμασταν κυνηγοί-συλλέκτες, υπήρχαν πολλές αλληλεπιδράσεις σε καθημερινή βάση. Ο καθηγητής προτείνει ότι ίσως εξελιχθούμε με τρόπους που θα μας βοηθούν να το αντιμετωπίσουμε. Το να θυμάστε τα ονόματα των ανθρώπων, για παράδειγμα, θα μπορούσε να γίνει πολύ πιο σημαντική δεξιότητα.

Εδώ μπαίνει η τεχνολογία. “Ένα εμφύτευμα στον εγκέφαλο θα μας επέτρεπε να θυμόμαστε τα ονόματα των ανθρώπων. Γνωρίζουμε ήδη ποια γονίδια εμπλέκονται στην οικοδόμηση ενός εγκεφάλου που είναι καλός στο να θυμάται τα ονόματα ανθρώπων. Μπορεί απλώς να το αλλάξουμε. Ακούγεται περισσότερο σαν επιστημονική φαντασία. Αλλά μπορούμε να το κάνουμε και τώρα. Μπορούμε να φτιάξουμε ένα τέτοιο εμφύτευμα, αλλά δεν ξέρουμε πώς να το συνδέσουμε με τον εγκέφαλο για να το κάνουμε χρήσιμο. Πλησιάζουμε, αλλά είναι πολύ πειραματικό ακόμα. Δεν είναι πια βιολογικό ζήτημα, είναι τεχνολογικό”, λέει ο καθηγητής.

Προς το παρόν, οι άνθρωποι έχουν εμφυτεύματα για να διορθώσουν ένα στοιχείο του σώματος που έχει σπάσει, όπως έναν βηματοδότη ή ένα εμφύτευμα ισχίου. Ίσως στο μέλλον, τα εμφυτεύματα να χρησιμοποιηθούν απλώς για τη βελτίωση ενός ατόμου.

Εκτός από τα εμφυτεύματα εγκεφάλου, μπορεί να έχουμε πιο ορατά μέρη της τεχνολογίας ως στοιχείο της εμφάνισής μας, όπως ένα τεχνητό μάτι με κάμερα που θα μπορεί να διαβάζει διαφορετικές συχνότητες χρωμάτων και γραφικών.

Όλοι έχουμε ακούσει για μωρά που θα γεννιούνται βάση βιολογικού σχεδιασμού. Οι επιστήμονες έχουν ήδη την τεχνολογία για να αλλάξουν τα γονίδια ενός εμβρύου, αν και είναι ηθικώς αμφιλεγόμενο και κανείς δεν είναι σίγουρος για το τι θα συμβεί στη συνέχεια. Αλλά στο μέλλον, μπορεί να θεωρηθεί ανήθικο το να μην αλλάζουμε ορισμένα γονίδια. Μαζί με αυτό μπορεί να έρθει η επιλογή για τα χαρακτηριστικά ενός μωρού, οπότε ίσως οι άνθρωποι να μοιάζουν με αυτό που θέλουν οι γονείς τους να είναι.

“Θα είναι ακόμα επιλογή, είναι απλώς τεχνητή επιλογή προς το παρόν. Ό,τι κάνουμε με τις ράτσες σκύλων, θα το κάνουμε και με τους ανθρώπους”, είπε ο καθηγητής.

Όλα αυτά είναι μάλλον υποθετικά, αλλά μήπως οι δημογραφικές τάσεις μας δώσουν κάποια αίσθηση για το πώς μπορεί να μοιάζουμε στο μέλλον;

“Το να προβλέψεις ένα εκατομμύριο χρόνια στο μέλλον είναι καθαρή εικασία, αλλά η πρόβλεψη για το πιο άμεσο μέλλον είναι σίγουρα πιο εφικτή. Χρησιμοποιώντας τη βιοπληροφορική και συνδυάζοντας όσα είναι γνωστά για τη γενετική παραλλαγή τώρα με μοντέλα δημογραφικών αλλαγών στο μέλλον”, λέει λέκτορας στο μάθημα Grand Challenges in Ecosystems and the Environment.

Τώρα που έχουμε γενετικά δείγματα πλήρων γονιδιωμάτων από ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, οι γενετιστές κατανοούν καλύτερα τη γενετική ποικιλότητα και πώς δομείται σε έναν ανθρώπινο πληθυσμό.

Δεν μπορούμε να προβλέψουμε ακριβώς πώς θα αλλάξει η γενετική παραλλαγή, αλλά οι επιστήμονες στον τομέα της βιοπληροφορικής αναζητούν δημογραφικές τάσεις για να μας δώσουν κάποια ιδέα.

Ο λέκτορας προβλέπει ότι οι αστικές και αγροτικές περιοχές θα γίνουν ολοένα και πιο γενετικά διαφορετικές. “Όλη η μετανάστευση προέρχεται από τις αγροτικές περιοχές προς τις πόλεις, έτσι έχουμε μια αύξηση της γενετικής ποικιλότητας στις πόλεις και μια μείωση στις αγροτικές περιοχές. Αυτό που μπορεί να δείτε είναι μια διαφοροποίηση στις περιοχές που θα ζουν περισσότεροι άνθρωποι”, είπε.

Θα ποικίλλει ανά μέρος του πλανήτη, αλλά στο Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, οι αγροτικές περιοχές είναι λιγότερο ποικιλόμορφες και έχουν περισσότερες αρχαϊκές συνδέσεις/καταβολές από την περιοχή της Βρετανίας και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε σύγκριση με τις αστικές περιοχές που έχουν υψηλότερο πληθυσμό μεταναστών.

Ορισμένες ομάδες ανθρώπων αναπαράγονται με υψηλότερο ή χαμηλότερο ρυθμό. Οι πληθυσμοί στην Αφρική, για παράδειγμα, επεκτείνονται γρήγορα, έτσι αυτά τα γονίδια αυξάνονται με μεγαλύτερη συχνότητα σε παγκόσμιο επίπεδο πληθυσμού. Οι περιοχές ανοιχτού χρώματος δέρματος αναπαράγονται με χαμηλότερους ρυθμούς. Επομένως, προβλέπει ο λέκτορας, το χρώμα του δέρματος από παγκόσμια προοπτική θα γίνει πιο σκούρο.

“Είναι σχεδόν βέβαιο ότι το σκούρο χρώμα του δέρματος αυξάνεται σε συχνότητα σε παγκόσμια κλίμακα σε σχέση με το ανοιχτό χρώμα του δέρματος. Θα περίμενα ότι ο μέσος άνθρωπος σε πολλές γενιές από σήμερα θα έχει πιο σκούρο χρώμα δέρματος από ό,τι τώρα”, είπε.

Και τι γίνεται με το διάστημα; Αν τελικά οι άνθρωποι καταλήξουν να αποικίσουν τον Άρη, πώς μπορεί να εξελιχθούμε; Με χαμηλότερη βαρύτητα, οι μύες του σώματός μας θα μπορούσαν να αλλάξουν δομή. Ίσως θα έχουμε μακρύτερα χέρια και πόδια. Σε ένα ψυχρότερο κλίμα, τύπου Εποχής των Παγετώνων, θα μπορούσαμε να γίνουμε ακόμη πιο παχουλοί, με μονωτικές τρίχες σώματος, όπως οι Νεάντερταλ.

Δεν γνωρίζουμε στα σίγουρα, αλλά η ανθρώπινη γενετική ποικιλότητα αυξάνεται. Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν περίπου δύο νέες μεταλλάξεις για κάθε ένα από τα 3,5 δισεκατομμύρια ζεύγη βάσεων στο ανθρώπινο γονιδίωμα κάθε χρόνο, λέει ο λέκτορας. Κάτι που είναι αρκετά εκπληκτικό και καθιστά απίθανο να φαινόμαστε ίδιοι σε ένα εκατομμύριο χρόνια από σήμερα.