Πόσο επικίνδυνο είναι το τζάκι για την υγεία μας; – Τι πρέπει να προσέχουμε

Με τις τιμές στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο να παραμένουν ιδιαίτερα υψηλές, πολλοί είναι εκείνοι που στρέφονται στο πατροπαράδοτο τζάκι, ως μία πιο οικονομική επιλογή για θέρμανση ενόψει του χειμώνα.

Η αυξημένη ζήτηση φαίνεται και από τις σημαντικά αυξημένες τιμές στα καυσόξυλα, καθώς και από τις ατελείωτες λίστες αναμονής, όμως έχει αρχίσει να προκαλεί και την ανησυχία των επιστημόνων.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, η έκθεση στους καπνούς που απελευθερώνονται κατά την διαδικασία της καύσης ξύλων σε έναν κλειστό χώρο, μπορεί να ενέχει σοβαρούς κινδύνους για την υγεία των ανθρώπων.

Αυτό συμβαίνει διότι ο καπνός αυτός εμπεριέχει μικροσκοπικά, εν δυνάμει βλαβερά για την υγεία σωματίδια, τα οποία εισέρχονται στον οργανισμό μέσω του αναπνευστικού μας συστήματος ή μέσα από τα μάτια μας.

Όπως προειδοποιεί το αμερικανικό Πρακτορείο Περιβαλλοντικής Προστασίας (EPA), τα σωματίδια αυτά μπορούν να ενεργοποιήσουν ή να επιδεινώσουν επεισόδια άσθματος. Παράλληλα, μπορούν να προκαλέσουν καρδιακά επεισόδια, εγκεφαλικά και αρρυθμίες καρδιάς, ιδίως στους ανθρώπους που ανήκουν ήδη στις ομάδες κινδύνου για τις παθήσεις αυτές. Επίσης, ο καπνός από τα καυσόξυλα περιέχει αρκετές τοξικές ουσίες, όπως είναι η φορμαλδεΰδη, η ακρολεΐνη και το μεθάνιο», εξηγεί η δρ. Σίλα Κάιν, αλλεργιολόγος και ανοσολόγος στην κλινική του Κλίβλαντ.

Όπως, μάλιστα, μεταδίδει ο Guardian, τα τζάκια και οι ξυλόφουρνοι σε αστικές περιοχές παράγουν σχεδόν τα μισά καρκινογόνα χημικά στα οποία εκτίθενται οι άνθρωποι δια μέσου του αέρα, κάτι που γεννά ανησυχίες σχετικά με το κατά πόσο η έκθεση στον καπνό των τζακιών αυξάνει τις πιθανότητες για εμφάνιση καρκίνου αλλά και προβληματισμό αναφορικά με τις περιβαλλοντικές συνέπειες της μαζικής χρήσης των τζακιών.

Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Διεθνές Πρακτορείο Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC), η καύση βιομάζας (όπως είναι το ξύλο) σε έναν εσωτερικό χώρο μπορεί να εκθέσει τον άνθρωπο σε καρκινογόνες ουσίες παρόμοιες με αυτές που εισέρχονται στον οργανισμό όταν καπνίζουμε τσιγάρα. Παράλληλα, μία ακόμα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο αυστραλιανό επιστημονικό περιοδικό «Insight», διαπίστωσε ότι η συστηματική έκθεση σε ξυλόσομπες και τζάκια αύξανε σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνιση καρκίνο στους πνεύμονες, σε βαθμό εξίσου με το παθητικό κάπνισμα.

Κάτι το οποίο, ωστόσο, δεν έχει συζητηθεί αρκετά εκτός των επιστημονικών κύκλων είναι πως τα μέχρι τώρα στοιχεία φανερώνουν πως η χρόνια έκθεση σε καπνούς από το τζάκι, τον ξυλόφουρνο ή την ξυλόσομπα μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του μαστού στις γυναίκες.

Ειδικότερα, μία μεγάλη μετα-ανανάλυση με πάνω από 50.000 συμμετέχουσες έδειξε ότι οι γυναίκες που έζησαν για αρκετά χρόνια σε σπίτι με τζάκι ήταν κατά 11% πιο πιθανόν να εμφανίσουν καρκίνο από τις γυναίκες που δεν είχαν τζάκι στο σπίτι τους. Το ποσοστό αυτό ανέβαινε μάλιστα στο 17% για εκείνες που άναβαν το τζάκι τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα. Αλλά και όσον αφορά τα συνθετικά καυσόξυλα, μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό «BMC», φανέρωσε πως υπήρχε «μέτρια αυξημένος κίνδυνος» εμφάνισης καρκίνου του μαστού στις γυναίκες.

Όπως τονίζει η κλινική του Κλίβλαντ, η έκθεση στον καπνό από τα καυσόξυλα, μπορεί να προκαλέσει μία σειρά προβλημάτων υγείας, καθώς και να επιδεινώσει τα ήδη υπάρχοντα.

«Οι νόσοι του καρδιαγγειακού και του αναπνευστικού συστήματος μπορεί να επιδεινωθούν σημαντικά από την παρατεταμένη έκθεση στον καπνό των καυσόξυλων. Ταυτόχρονα, υπάρχει και αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης βρογχίτιδας», υπογραμμίζει η δρ. Κάιν.

Σύμφωνα με το EPA, ο καπνός που απελευθερώνεται από την καύση των ξύλων μπορεί να είναι επιβλαβής για όλους μας, όμως οι πιο ευάλωτοι πληθυσμοί πρέπει να είναι ακόμα πιο προσεκτικοί.

Ειδικότερα, οι παρακάτω ομάδες ανθρώπων κινδυνεύουν περισσότερο από τον καπνό:

Οι πάσχοντες από κάποια νόσο του αναπνευστικού συστήματος (π.χ: άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια κ.ά).
Οι πάσχοντες από κάποια νόσο του καρδιαγγειακού συστήματος (π.χ: στηθάγχη, καρδιακή ανεπάρκεια κ.ά).
Τα βρέφη, τα παιδιά και οι έφηβοι.
Οι ηλικιωμένοι.
Οι έγκυες.

«Εάν μυρίζετε καπνό στο σπίτι σας όταν το τζάκι είναι αναμμένο, τότε αυτό σημαίνει πως μάλλον κάτι πάει λάθος», προειδοποιεί το EPA, το οποίο προσθέτει πως εάν θέλετε να χρησιμοποιείτε το τζάκι σας με ασφάλεια, είναι σημαντικό να ακολουθείτε τις συμβουλές των ειδικών.

Δείτε παρακάτω τι πρέπει να προσέχετε για να προστατεύσετε την υγεία σας:

Να καίτε στεγνό ξύλο, το οποίο έχει ήδη υποστεί επεξεργασία και έχει αποθηκευτεί εδώ και τουλάχιστον 6 μήνες.
Να γίνεται καθαρισμός και επιθεώρηση της καμινάδας από επαγγελματία τουλάχιστον μία φορά το χρόνο.
Αντί για ένα φθηνό προστατευτικό τζακιού, επιλέξτε ένα κάλυπτρο υψηλής ποιότητας, ιδανικά μία πόρτα που ανοίγει και κλείνει.
Μην πετάτε ποτέ μέσα στο τζάκι σας πλαστικά ή άλλα σκουπίδια.
Μη χρησιμοποιείτε ποτέ ξύλο με βερνίκι ή ξύλο επεξεργασμένο με πίεση για να ζεσταθείτε.
Φροντίστε να αερίζεται τακτικά ο χώρος.
Να ξεκινάτε τις φωτιές πάντα με καθαρή εφημερίδα και στεγνό προσάναμμα.
Μην αφήνετε τη φωτιά να «μισοσβήσει» προσπαθήστε να παραμένει πάντα δυνατή.