Ιστορική κωμόπολη, απλωμένη σε περιοχή κατοικημένη από την απώτατη αρχαιότητα, τα Σέρβια βρίσκονται στο νοτιοανατολικό τμήμα της Περιφερειακής Ενότητας Κοζάνης, ανατολικά της τεχνητής λίμνης Πολυφύτου (Αλιάκμονα) με την υψηλή γέφυρα Σερβίων.
Η καστροπολιτεία με τους αναρίθμητους βυζαντινούς θησαυρούς, ένα επιβλητικό τοπίο άγριας ομορφιάς σε συνδυασμό με την αγροτική παραγωγή στην κοιλάδα του Αλιάκμονα όπου δεσπόζει η τεχνητή Λίμνη Πολυφύτου, καθιστούν την περιοχή παραγωγική και συνάμα βιώσιμη σε νέες καλλιέργειες και επιχειρηματικές δραστηριότητες μέσα από διάφορα προγράμματα που εκπονούνται για την ανασυγκρότηση όλου του νομού Κοζάνης μετά και την απαγόρευση του λιγνίτη ως υλικό παραγωγής ενέργειας.
Ένας τόπος που επιδέχεται σχεδόν όλες τις καλλιέργειες βάση του ήπιου εύκρατου κλίματος που επικρατεί στην περιοχή.
Ευκαιρία να έρθουν και επενδύσεις (ήδη διαφαίνονται κάποιες) λόγου ειδικού χρηματοδοτικού ενδιαφέροντος σε τομείς όπως η ήπια τουριστική ανάπτυξη με μικρά boutique καταλύματα, παραλίμνιες δραστηριότητες, περιπατητικές, γαστρονομικές διαδρομές, γεωργικές παραγωγές (αρκετές φάρμες όπου μπορεί κανείς να συμμετέχει στην διαδικασία συγκομιδής) ή το Fishing & birdwatching ( ψάρεμα – παρατήρηση πουλιών).
Στη λίμνη έχουν καταγραφεί δεκαεπτά είδη ψαριών του γλυκού νερού και 170 είδη πουλιών που φωλιάζουν στα νησάκια της.
Ερχόμενος κανείς την περιοχή μπορεί να ζήσει αρκετές εμπειρίες μέσα από τις παρακάτω δραστηριότητες και σημεία ενδιαφέροντος σε όλο το δήμο, είτε με οργανωμένα ταξίδια μέσω τουριστικών πακέτων από γραφεία ή μεμονωμένες επισκέψεις.
1.Βυζαντινή καστροπολιτεία και φαράγγι:
Η ίδια η πόλη των Σερβίων προσφέρεται για γαστριμαργικές αποδράσεις μιάς και τα τελευταία χρόνια έχει αξιόλογα Restaurant και καφέ, ενώ σε απόσταση αναπνοής από το κέντρο της, ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να αποδράσει στον λόφο των Βυζαντινών Κάστρων, όπου θα περιηγηθεί στα μνημεία και την ακρόπολη.
Το μεγάλο φαράγγι των Σερβίων, η «Χούνη», ξεκινά από τον Ναό των Αγίων Αναργύρων. Εδώ, τα παράξενα σχήματα των βράχων κάνουν τη φαντασία να οργιάζει.
Στα μέσα περίπου του φαραγγιού, μπορούμε να θαυμάσουμε την πανέμορφη θέα προς τον κάμπο και τη λίμνη με την Υψηλή Γέφυρα. Ανεβαίνοντας το μονοπάτι από το τέλος του φαραγγιού προς τη βυζαντινή εκκλησία της Βασιλικής, βλέπουμε αριστερά μας το γνωστό από τη λαϊκή παράδοση βράχο, «ο μαρμαρωμένος βασιλιάς».
2. Η τεχνητή Λίμνη Πολυφύτου αποτελεί πόλο έλξης για τους επισκέπτες, αφού σε ύψος 55μ πάνω από την επιφάνειά της τη διασχίζει μία από τις μεγαλύτερες γέφυρες των Βαλκανίων μήκους 1372μ που έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον ουκ ολίγων φωτογράφων. Η διαδρομή γύρω από τη λίμνη παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον, ενώ η στάση στο φράγμα προσφέρει ένα μοναδικό θέαμα.
3. Νεράιδα: Το χωριό που ξεπήδησε κυριολεκτικά από την λίμνη, σε ένα τοπίο απείρου κάλλους με θέα που κόβει την ανάσα και φόντο τα Πιέρια όρη και μια εξέχουσα θέση στην γαστρονομία της περιοχής.
4. Καταρράκτες και Ορειβατικό μονοπάτι: Η είσοδος στο χωριό Πλατανόρρευμα από την πλευρά των Σερβίων αποτελεί ταυτόχρονα και την αρχή του ορειβατικού μονοπατιού, το οποίο μέσα από μια διαδρομή που διασχίζει ρέματα και μικρούς καταρράκτες οδηγεί στις κορυφές των Πιερίων.
5. Παλιά Καστανιά Σερβίων: Το μπαλκόνι της Δυτικής Μακεδονίας – Ανηφορίζοντας προς τα Πιέρια Όρη και σε απόσταση μόλις 5,5 χιλιομέτρων από τα Σέρβια, φτάνει κανείς στην Καστανιά, έναν οικισμό με υψόμετρο 1.050 μέτρων που δίνει στους επισκέπτες τη δυνατότητα να απολαύσουν τη θέα ολόκληρης σχεδόν της Λίμνης Πολυφύτου.
Στην Καστανιά φιλοξενείται στο τέλος Ιουλίου κάθε χρόνου το πανελλήνιο πρωτάθλημα αιωροπτερισμού «SERVIA OPEN». Το φυσικό περιβάλλον της περιοχής περιμένει τους επισκέπτες να το απολαύσουν μέσα από τις πολλές περιπατητικές διαδρομές ή να επισκεφθεί την μονή του Αγίου Αντωνίου.
6. Άγιος Χριστόφορος Προσηλίου: Σε υψόμετρο 1.000 μέτρων βρίσκεται το παλιό εκκλησάκι με τις τοιχογραφίες του 16ου αιώνα. Στο φυσικό αυτό μπαλκόνι μπορεί να θαυμάσει κανείς τη θέα προς όλη την περιοχή.
7. Φαράγγι Τριγωνικού: Tο συνολικό του μήκος ξεπερνά τα 8χλμ και πρόκειται για μια σχετικά εύκολη διαδρομή. Εδώ, αιωνόβια πλατάνια, λιμνούλες και καταρράχτες συνθέτουν έναν μοναδικό πίνακα ζωγραφικής, δημιούργημα της φύσης.
8. Γεωπάρκο Μπουχάρια: Με τους σπάνιους γεωλογικούς σχηματισμούς, αποτέλεσμα διάβρωσης του εδάφους σε μορφή κολόνων από χώμα, άμμο, μάργες και κροκάλες που ξεκίνησαν πριν από 70.000 χρόνια, αποτελούν τμήμα του αναγνωρισμένου από την UNESCO Γεωπάρκου Γρεβενών – Κοζάνης.
Γαστρονομιά:
Η τοπική κουζίνα στα Σέρβια θα σας αποζημιώσει με το παραπάνω σε αυτό το ταξίδι. Γιαπράκια, κρίντι (αντεράκια γεμιστά), αρνάκι γιαουρτλού και τα φημισμένα τυροκομικά προϊόντα της περιοχής αναμφίβολα θα σας προσφέρουν υψηλού επιπέδου γαστρονομικές εμπειρίες.
Αξίζει ακόμη να δοκιμάσετε εκλεκτές παραδοσιακές χειροποίητες πίτες σε διάφορες
παραλλαγές, χειροποίητα ζυμαρικά όπως τα πέτουρα και το κορκότο καθώς και ο τραχανάς ξινός και γλυκός. Πολύ καλές επιλογές αποτελούν και η πρασοτηγανιά αλλά και η κοκκινιστή γίδα.
Όλες οι συνταγές γίνονται ακόμη πιο νόστιμες όταν περιέχουν το διεθνώς διακεκριμένο τοπικό ελαιόλαδο του συνεταιρισμού Ιμέρων με τη ασυναγώνιστη γεύση. Μην παραλείψετε να δοκιμάσετε το τσίπουρο της περιοχής που με μαεστρία παράγουν οι κάτοικοι στα ρακοκάζανα.
Κείμενο: Άρης Βαρταλάς
Πηγή & Φωτογραφίες: ΠΕΔ Δυτικής Μακεδονίας