Οικονομία
Προβληματισμός επικρατεί στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, καθότι η ανεργία παραμένει σε πολύ υψηλό επίπεδο.
Και μάλιστα, σε μια συγκυρία, που παρά την όποια αισιοδοξία για την πορεία της ανάκαμψης το 2021, το «αγκάθι» των χιλιάδων ανέργων παραμένει πολύ μεγάλο.
Την ώρα που ο μέσος όρος σε ευρωπαϊκό επίπεδο κινείται λίγο πάνω από 7%, η ανεργία στην Ελλάδα παραμένει σχεδόν 10 ποσοστιαίες μονάδες παραπάνω.
Όπως καταγράφεται στα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το ποσοστό της ανεργίας ανήλθε στο 17% για τον Απρίλιο του 2021, έναντι του διορθωμένου προς τα κάτω 15,9% τον Απρίλιο του 2020 και του διορθωμένου προς τα άνω 16,8% τον Μάρτιο του 2021, κάτι το οποίο προκαλεί μεγάλη ανησυχία για τις επερχόμενες εξελίξεις.
Βέβαια, η κυβέρνηση εκτιμά, εντός του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής, ότι θα υπάρξει πτώση της ανεργίας στο 11,1% το 2025 έναντι 11,9% το 2024, 13,2% το 2023, 14,4% το 2024 και 16,3% φέτος, θεωρώντας σημαντική και τη συμβολή του ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης.
Ωστόσο, στην παρούσια φάση οι αριθμοί δημιουργούν ανησυχία.
Η πραγματική ανεργία
Κι αυτό καθότι εάν κάποιος παρατηρήσει τα στοιχεία του ΟΑΕΔ θα διαπιστώσει πως οι εγγεγραμμένοι άνεργοι ήταν πάντα πάνω από 1 εκατομμύριο για 12 συνεχόμενους μήνες (Απρίλιος 2020-Απρίλιος 2021).
Η μείωση των εγγεγραμμένων άνεργων από τον Μάρτιο στον Απρίλιο του 2021 ήταν της τάξης μόλις του 2,9%. Από 1.131.228 άτομα τον Μάρτιο, σε 1.099.013 τον Απρίλιο (μείωση κατά 32.215 άτομα).
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι τον περσινό Απρίλιο 2020 οι εγγεγραμμένοι άνεργοι ήταν 1.185.013 άτομα και έκτοτε παρέμειναν σταθερά πάνω από το 1 εκατομμύριο.
Ανεπαίσθητη αλλαγή συντελέστηκε κατά τον Μάιο του 2021. Το σύνολο των εγγεγραμμένων ανέργων, με κριτήριο την αναζήτηση εργασίας (αναζητούντων εργασία), για τον μήνα Μάϊο 2021, ανήλθε σε 970.487 άτομα, σύμφωνα με τον ΟΑΕΔ κάτι το οποίο δε μεταβάλει την τάξη μεγέθους των ανέργων στην Ελλάδα.
Το παραπάνω σημαίνει εν ολίγοις ότι το πραγματικό ποσοστό της ανεργίας είναι ακόμη μεγαλύτερο.
Ανησυχία για τους μη οικονομικά ενεργούς
Ανησυχητικό είναι και το γεγονός ότι ολοένα και αυξάνεται ο οικονομικά μη ενεργός πληθυσμός. Με άλλα λόγια όσοι άνθρωποι δε βρίσκουν εργασία, αλλά ουσιαστικά παραιτούνται και από την αναζήτησή της. Σύμφωνα με σχετική μελέτη της ICAP, τα άτοµα που δεν περιλαµβάνονται στο εργατικό δυναµικό, δηλαδή τα άτοµα που δεν εργάζονται ούτε αναζητούν εργασία, ανήλθαν σε 3,5 εκατ. περίπου τον Μάρτιο του 2021, σηµειώνοντας αύξηση (από τον Μάρτιο του 2020) κατά 219,4 χιλ. άτοµα σε σχέση µε τον Μάρτιο του 2020 (+ 6,7%)
Αντίστοιχη εικόνα παρατηρείται και στα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον Απρίλιο. Τα άτομα που δεν περιλαμβάνονται στο εργατικό δυναμικό, ή «άτομα εκτός του εργατικού δυναμικού», δηλαδή τα άτομα που δεν εργάζονται ούτε αναζητούν εργασία, ανήλθαν σε 3.391.650 τον Απρίλιο του 2021, σημειώνοντας αύξηση κατά 92.205 άτομα σε σχέση με τον Απρίλιο του 2020 (+2,8%) και μείωση κατά 63.733 άτομα σε σχέση με τον Μάρτιο του 2021 (-1,8%), στοιχείο ενδεικτικό τού ότι η πραγματική ανεργία είναι ακόμη μεγαλύτερη.
Τα σενάρια
Ακόμη και οι ανεξάρτητοι παρατηρητές, πανεπιστημιακοί, όπως οι κκ. Σ. Ρομπόλης και Β. Μπέτσης, σε πρόσφατη μελέτη τους (για λογαριασμό της ΓΣΕΒΕΕ) για τις εξελίξεις στην αγορά εργασίας, διατύπωναν τρία σενάρια, όπου ακόμη και το ευμενέστερο προέβλεπε 200.000 απειλούμενες με διακοπή της λειτουργίας επιχειρήσεις, μετά τη λήξη των μέτρων προστασίας της απασχόλησης.
Η παραδοχή των μελετητών (στο ευμενές σενάριο) προβλέπει ότι ακόμη και αν εφαρμοσθούν χρηματοδοτικά προγράμματα στήριξης των επιχειρήσεων και αποτραπεί το κλείσιμο των συγκεκριμένων επιχειρήσεων, τότε οι απολύσεις των εργαζομένων τους να κινηθούν στο επίπεδο του 15% – 20%.
Στην περίπτωση αυτή, η μελέτη καταγράφει αύξηση της ανεργίας στο 18,9% και των ανέργων στα 870.000 άτομα στο τέλος του 2021. Μάλιστα κατά την έναρξη της τουριστικής περιόδου στις αρχές του καλοκαιριού προέβλεπαν ανεργία 17,6% και 810.000 ανέργους.
Το δεύτερο – ενδιάμεσο – σενάριο προβλέπει αύξηση της ανεργίας τον Δεκέμβριο του 2021 στο 22,6% και συνολικά 1.040.000 ανέργους. Στην περίπτωση αυτή λαμβάνεται υπόψη ότι θα διακόψουν την λειτουργία τους 100.000 επιχειρήσεις και πέραν τούτου ότι θα συνεχισθεί το πρόγραμμα αναστολής των συμβάσεων εργασίας των εργαζομένων τους μέχρι τον Δεκέμβριο του 2021. Στην περίπτωση αυτή κατά την έναρξη της τουριστικής περιόδου η ανεργία θα φθάσει το 20,6% (950.000 άνεργοι) και τον Δεκέμβριο του 2021 θα αγγίξει το 22,6% (1.040.000 άνεργοι).
Το χειρότερο σενάριο μελέτης, που πραγματοποίησαν, «δείχνει» εκτίναξη της ανεργίας στο 29,3% και 1.350.000 ανέργους – στο τέλος του 2021. Η πρόβλεψη αυτή λαμβάνει ως δεδομένη την εκτίμηση της ΓΣΕΒΕΕ και του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών ότι 200.000 επιχειρήσεις θα οδηγηθούν σε οριστική διακοπή της λειτουργίας τους, καθώς και ότι τα έσοδα από τον τουρισμό το 2021 θα φθάσουν στο 40% αυτών του 2019 (έτος κατά το οποίο στον τουρισμό απασχολήθηκαν 411.000 άτομα) Ταυτοχρόνως εκτιμάται ότι θα στο τρέχον έτος θα εισρεύσουν 5,5 δισ. από τα 32 δισ. του ταμείου ανάκαμψης, ενώ οι απώλειες θέσεων εργασίας προσδιορίζονται περίπου στις 600.000. Η εικόνα θα επιδεινωθεί προς το τέλος του Δεκεμβρίου.
Πάντως, η τελευταία ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ για τον Απρίλιο αποτυπώνει ανέργους 762.553 άτομα.
