Οικονομία
Σε δύσκολη κατάσταση βρίσκεται η ελληνική οικονομία από τα lockdown, καθώς υπάρχει έντονος κίνδυνος όταν τελικά αρθούν οι περιορισμοί εκατομμύρια πολίτες να βρεθούν στην ανεργία.
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία οι οικονομικά ενεργοί πολίτες που βρίσκονται εκτός εργασίας από την αρχή του χρόνου ανέρχονται σε 1,8 εκατομμύρια, ενώ συνολικά σε 2,3 εκατ. υπολογίζονται όσοι μπήκαν κατά διαστήματα σε αναστολή σύμβασης εργασίας ή έμειναν άνεργοι από τον Μάρτιο του 2020 κι έπειτα, δηλαδή μετά την εμφάνιση της πανδημίας.
Τα πλέον πρόσφατα στοιχεία του ΕΦΚΑ και του ΟΑΕΔ είναι σοκαριστικά. Και επιβεβαιώνουν ότι η αγορά εργασίας προσομοιάζει πλέον με «ζόμπι», με 2 στους 3 οικονομικά ενεργούς να βρίσκονται σε κατάσταση ημιανεργίας και ανεργίας.
Σύμφωνα με γνώστες της αγοράς εργασίας, το επόμενο διάστημα θα είναι καθοριστικό για την απασχόληση, που ήδη έχει επιστρέψει στη μνημονιακή περίοδο, όταν η ανεργία το 2013 είχε σκαρφαλώσει στο 27,8%. Κι αυτό καθώς κανείς δεν μπορεί να υπολογίσει πόσοι εργαζόμενοι -που εδώ και έναν χρόνο μένουν εκτός- θα επανενταχθούν σε μια αγορά που θα ανοίξει σταδιακά μετά την άνοιξη και αν.
Η πανδημία των… αναστολών
Τον περασμένο μήνα (Φεβρουάριος 2021) ο ΕΦΚΑ παρουσίασε τα στοιχεία απασχόλησης σύμφωνα με τα οποία οι ασφαλισμένοι είναι συνολικά 2.277.093, ενώ οι μισοί από αυτούς (1.129.718) έχουν βρεθεί για ένα σημαντικό διάστημα σε αναστολή σύμβασης εργασίας από τον περασμένο Μάρτιο και μετά. Με άλλα λόγια, εκτός αγοράς εργασίας για 4 ή και 8 μήνες έχουν βρεθεί οι μισοί εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα.
Αναλυτικά, το αποκορύφωμα των αναστολών συμβάσεων εργασίας καταγράφηκε το δίμηνο Μαρτίου – Απριλίου του 2020, δηλαδή κατά το πρώτο lockdown, καθώς το πλήθος των αναστολών έφτασε τις 808.675. Ακολούθησαν από τον Μάιο και μετά η σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων αλλά και η θέσπιση ανώτατου «πλαφόν» του 60%, με αποτέλεσμα οι αναστολές συμβάσεων εργασίας να υποχωρήσουν στις 541.055.
Οι αναστολές υποχώρησαν ακόμα περισσότερο τους καλοκαιρινούς μήνες (μόλις 104.175 τον Αύγουστο), για να αρχίσουν και πάλι να παίρνουν την «ανηφόρα» από τον Σεπτέμβριο, δηλαδή δύο μήνες πριν από το δεύτερο lockdown. Έτσι, τον Σεπτέμβριο ανήλθαν στις 123.041 και τον Οκτώβριο στις 143.550.
Το Νοέμβριο, οπότε αποφασίστηκε το δεύτερο lockdown και δόθηκε η δυνατότητα αναστολής όχι μόνο στις κλειστές, αλλά και σε όλες τις πληττόμενες επιχειρήσεις (βάσει λίστας ΚΑΔ Απριλίου 2020), οι αναστολές ανήλθαν σε 658.585, δηλαδή 150.090 ή 18,5% λιγότερες σε σχέση με τον Μάρτιο – Απρίλιο του 2020.
Ωστόσο, σε αντίθεση με το τι συνέβη τον Μάιο του 2020, οπότε σημειώθηκε μια σημαντική μείωση, τον Δεκέμβριο του 2020 αλλά και τον Ιανουάριο του 2021 σημειώθηκε ελάχιστη μείωση των αναστολών εργασίας σε σχέση με τον πρώτο μήνα του δεύτερου lockdown. Έτσι, τον Δεκέμβριο του 2020 οι αναστολές ανήλθαν σε 649.845, ενώ τον Ιανουάριο του 2021 υποχώρησαν ελάχιστα στις 623.557.
Με άλλα λόγια, στο πρώτο και το δεύτερο lockdown -που κρατάει σχεδόν τέσσερις μήνες και συνεχίζεται- εκτός εργασίας βρίσκονται σταθερά 600.000 έως 800.000 εργαζόμενοι, ενώ ακριβώς το ίδιο διάστημα ο ΟΑΕΔ δημοσιοποιεί τα στοιχεία για την ανεργία (δελτίο Ιανουαρίου), σύμφωνα με τα οποία οι άνεργοι φτάνουν τους 1.171.617.
Έτσι, από τις αρχές του 2021 όσοι βρίσκονται σε αναστολή σύμβασης εργασίας, όσοι έχουν απολυθεί και όσοι έχουν μείνει άνεργοι φτάνουν στον απίστευτο αριθμό των 1,8 εκατ. που βρίσκονται εκτός αγοράς εργασίας.
Με τους ηπιότερους υπολογισμούς παραγόντων της αγοράς, οι απώλειες των θέσεων εργασίας που θα «αποκαλυφθούν» με τη σταδιακή επανεκκίνηση της οικονομίας και της αγοράς υπολογίζονται από 200.000 έως 400.000, καθώς το 35% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων βρίσκεται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας.
Η κρυφή ανεργία
Να σημειωθεί ακόμα ότι στη μεταβατική φάση από το πρώτο γενικό lockdown του περασμένου Μαΐου έως την προσδοκώμενη πλήρη επαναλειτουργία της αγοράς την προσεχή άνοιξη μακραίνει ο κατάλογος όσων μετακινούνται από την απασχόληση και τις επίσημες λίστες της ανεργίας στην οικειοθελή «απόσυρση». Σχεδόν 200.000 πρώην εργαζόμενοι δεν ανιχνεύονται ούτε στην ειδική κατηγορία των οικονομικά μη ενεργών.
Είναι ενδεικτικό ότι από τον περασμένο Μάιο οι απασχολούμενοι έχουν μειωθεί αντίστοιχα (κατά 200.000), ενώ ο αριθμός αυτός δεν αποτυπώνεται στους ανέργους, οι οποίοι μάλιστα εμφανίζονται μειωμένοι το ίδιο διάστημα τουλάχιστον κατά 50.000!
Μια προσεκτική ματιά στα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνει ότι τον Μάιο του 2020 οι απασχολούμενοι ήταν 3.729.591, λιγότεροι κατά 197.000 σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2019. Ταυτόχρονα, ο μη ενεργός πληθυσμός τον Μάιο του 2020 ήταν 3.401.996 άτομα, ενώ έναν χρόνο πριν ήταν μόνο 3.196.749.
Αντιπρ. Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών: «Ενδεχομένως μία στις δύο επιχειρήσεις να μην ανεβάσει ρολά»
Την άποψη ότι είναι μονόδρομος να γίνει ένας ανασχεδιασμός για την επανεκκίνηση της οικονομίας εξέφρασε ο αντιπρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών Νίκος Κουγιουμτζής.
Ακόμα τόνισε ότι είναι στο κόκκινο μία στις τρεις επιχειρήσεις και εκτίμησε ότι αν επαληθευτούν οι προβλέψεις μια στις δύο δεν θα αντέξει και δεν θα ανεβάσει τελικά ρολά.
Για την επανεκκίνηση του εμπορίου, ο κ. Κουγιουμτζής επισήμανε ότι τα μέτρα πρέπει να είναι ουσιαστικά και προς την κατεύθυνση του κουρέματος των χρεών. «Σε ένα ποσοστό κουρέματος και το υπόλοιπο να δοθεί σε πάνω από 120 δόσεις και να πάμε -όπως είπε- σε μια πολιτική επιχορηγήσεων και επιδοτήσεων και όχι δανείων».
Σύμφωνα με τον κ. Κουγιουμτζή όλα αυτά τα δάνεια συσσωρεύονται και μαζεύονται κάτω από το χαλί και «κάποιοι στιγμή καλούμαστε να τα αποπληρώσουμε έστω και αν πηγαίνουν προς τα πίσω». Πρόσθεσε ότι η πολιτεία πρέπει να προχωρήσει σε επιδότηση των υφιστάμενων θέσεων εργασίας προκειμένου να στηριχθεί η ήδη υπάρχουσα επιχειρηματικότητα και μετατροπή των επιστρεπτέων προκαταβολών 1, 2 και 3 σε μη επιστρεπτέες.
Ο κ. Κουγιουμτζής σχολιάζοντας το επερχόμενο άνοιγμα του λιανεμπορίου σημείωσε ότι «όσο είμαστε ανοιχτοί οι ανάσες αυτές υπάρχουν γιατί ξέρουμε πως να επιχειρούμε και να έχουμε καλές τιμές μιας που οι εκπτώσεις τώρα έχουν παραταθεί . Πρόταση μας είναι να ανοίξουν σταδιακά οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, όπου τηρήθηκαν στο ακέραιο τα πρωτόκολλα, ανάλογα με τα τετραγωνικά αλλά και το sms».
Και φυσικά η κατάσταση μπορεί να γίνει ακόμα χειρότερη, καθώς ακόμα και αν αρθεί στις 15 Μαρτίου το lockdown η αγορά θα ανοίξει με τεράστιους περιορισμούς, με τους καταναλωτές να κάνουν τα ψώνια τους με click away, με ένα μόλις SMS (και αυτό με χρονική διάρκεια) ανά ημέρα και πολλούς κλάδους (όπως η εστίαση) να μην γνωρίζουν το πότε θα ανοίξουν.
Ενώ και οι έμποροι θα συνεχίσουν να έχουν πενιχρά έσοδα, καθώς ένα μεγάλο μέρος των Ελλήνων πολιτών έχει δει να μειώνεται δραματικά το εισόδημα του αυτούς τους μήνες και όπως είναι λογικό θα είναι ιδιαιτέρως προσεκτικό στα έξοδα και στις αγορές του.
Χαρακτηριστικές είναι και οι χθεσινές δηλώσεις του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικού, Θοδωρή Σκυλακάκη, ο οποίος υποστήριξε πως «κάθε εβδομάδα αυστηρού απαγορευτικού κοστίζει στην οικονομία κοντά στα 200 εκατομμύρια ευρώ», χρήματα τα οποία θα κληθούν να τα πληρώσουν οι Έλληνες φορολογούμενοι πολίτες μέσα στα επόμενα χρόνια.
