Οικονομία
Με την κόντρα μεταξύ Ρώμης και Βρυξελλών να έχει φτάσει σε επίπεδα ευθείας σύγκρουσης, το Βερολίνο ασθμαίνει με αγωνία στην περίπτωση που η Ιταλία εξαναγκαστεί από τις συνθήκες να εγκαταλείψει το ευρώ.
Τα αποτελέσματα θα είναι σχεδόν καταστροφικά ακόμη και για αυτή την παντοδύναμη γερμανική οικονομία. Μετά την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ε.Ε. η Ιταλία καθίσταται αυτομάτως η τρίτη οικονομική δύναμη στην ΕΕ και στην €ζώνη αντιπροσωπεύοντας το 11% του συνολικού ΑΕΠ των χωρών που την απαρτίζουν.
Από όμως θα προέλθει αυτή η ζημιά;
Από τις οφειλές της ιταλικής οικονομίας που υπάρχουν προς άλλες χώρες, κυριότερα όμως δε προς την Γερμανία, στο πλαίσιο του συστήματος διατραπεζικών πληρωμών στην €ζώνη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, γνωστό ως Target 2.
Σε αυτό η Ιταλία παρουσιάζει ένα έλλειμμα το οποίο τον Σεπτέμβριο είχε φτάσει «αισίως» στα 489,1 δισ. €, σύμφωνα με στοιχεία της κεντρικής τράπεζας της Ιταλίας και τα οποία έκανε γνωστά το Reuters.
Ουσιαστικά πρόκειται για το ποσό το οποίο «χρωστά» η Ιταλία στο «σύστημα», από κινήσεις κεφαλαίων που γίνονται στη ζώνη του ευρώ.
Η Γερμανία από την άλλη πλευρά του νομίσματος παρουσιάζει πλεόνασμα, δηλαδή απαιτήσεις πληρωμών από το σύστημα που την περασμένη άνοιξη έφταναν τα 950 δισ. €.
Δηλαδή το «σύστημα» Target-2 οφείλει τα παραπάνω χρήματα στη Γερμανία.
Αυτό συμβαίνει γιατί οι κινήσεις κεφαλαίων μεταξύ των χωρών της €ζώνης καταγράφονται και εκκαθαρίζονται. Το ποσό των 950 δισ.€ αντιπροσωπεύει τα χρήματα που οφείλουν άλλες χώρες στη Γερμανία από εισαγωγές γερμανικών προϊόντων ή από μετακινήσεις κεφαλαίων από τις ιταλικές και ισπανικές τράπεζες προς τις γερμανικές ή,από τις αγορές ομολόγων που πραγματοποιεί κάθε μήνα η ΕΚΤ.
Όταν ένας Ευρωπαίος πολίτης αγοράζει ένα γερμανικό αυτοκίνητο, η πληρωμή γίνεται μέσω του ευρωσυστήματος σε ευρώ και δεν υπάρχει μεταφορά “συναλλάγματος”.
Παρ΄όλα αυτά η ΕΚΤ εκκαθαρίζει τις κινήσεις μεταξύ των τραπεζών από τις δύο χώρες, μέσω των κεντρικών τραπεζών. Έτσι, όταν υπάρχει μεγάλη ζήτηση από άλλες χώρες για γερμανικά προϊόντα ή καταθέσεις, το Target 2 «γράφει» πλεόνασμα στην Γερμανία και, αντίστοιχα, έλλειμμα στην χώρα από την οποία έφυγαν τα χρήματα, όπως για παράδειγμα η Ιταλία.
Τα ανοίγματα των άλλων χωρών στο Target 2, και που αντιστοιχούν σε απαιτήσεις της Γερμανίας, προσεγγίζουν το ένα τρισ. € και αρκετοί οικονομολόγοι έχουν εκφράσει το φόβο ότι σε περίπτωση διάλυσης του ευρώ ή αποχώρησης μιας χώρας από αυτό, όπως η Ιταλία τα χρήματα αυτά που οφείλονται στη Γερμανία κινδυνεύουν να χαθούν για πάντα.
Οι απόψεις αυτές στη Γερμανία επανέρχονται κατά διαστήματα από οικονομολόγους όπως ο πρώην επικεφαλής του ινστιτούτου IFO Χανς Βέρνερ Ζιν και άλλους παράγοντες που θέλουν να καταδείξουν τα ρίσκα που έχει για την Γερμανία το ευρώ.
Το ζήτημα που επισημαίνεται είναι ότι σε περίπτωση που μια χώρα όπως η Ιταλία, αποχωρήσει από το κοινό νόμισμα, (και αποχωρήσει με «θόρυβο») τότε οι απαιτήσεις της Γερμανίας από το Target 2 θα έχουν μόνο θεωρητική αξία, αφού η λιρέτα, καθώς η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα θα είναι μονόδρομος, θα υποστεί τεράστια υποτίμηση και η χώρα θα βρίσκεται σε αντικειμενική αδυναμία να εξοφλήσει, πρακτικά, τίποτα.
Πέραν αυτού, κατά καιρούς έχει εγερθεί και το ζήτημα κατά πόσον υπάρχει νομική υποχρέωση εξόφλησης οφειλών που δημιουργήθηκαν στον πλαίσιο αυτό, εφόσον το ευρώ δεν θα υπάρχει πλέον ή τουλάχιστον δε θα υπάρχει με τη μορφή που γνωρίζουμε σήμερα, εάν μια χώρα αποχωρήσει από αυτό.
Τον Σεπτέμβριο, όπως αναφέρθηκε. το ιταλικό άνοιγμα στο Target 2 διαμορφώθηκε σε 489,1 δισ. ευρώ, από 492,5 τον Αύγουστο που ήταν και το ιστορικό υψηλό, με βάση προσδοκίες ότι η ιταλική κυβέρνηση θα έκανε μετριοπαθείς κινήσεις στο θέμα του προϋπολογισμού, κάτι που δεν επιβεβαιώθηκε από τις εξελίξεις, καθώς ο συνασπισμός του «Κινήματος των 5 Αστέρων» και της «Λέγκας» επιμένει στην αύξηση του ελλείμματος, οδηγούμενη σε κόντρα με τις Βρυξέλλες.
Τον περασμένο Απρίλιο, το άνοιγμα της Ιταλίας ήταν 426 δισ. ευρώ.
Αυτός είναι και ο λόγος που οικονομολόγοι, και αναλυτές επενδυτικών τραπεζών όπως η JP Morgan εκτιμούν ότι σε περίπτωση που η €ζώνη διαλυθεί, ή εν πάση περιπτώσει «αναδιαμορφωθεί» αλλά με πάταγο οι Γερμανοί θα δουν περίπου ένα τρισ. ευρώ να γίνεται καπνός…
Αυτός είναι και ο λόγος που οι Ιταλοί προειδοποίησαν εχθές, ότι σε περίπτωση που εξαναγκαστούν να γίνουν «Ελλάδα», σε σχέση με πολιτικές λιτότητας που επιχειρήσουν οι Βρυξέλλες να τους επιβάλλουν θα επέλθει παγκόσμια οικονομική καταστροφή.
Έχουν πει άλλωστε, ότι δεν πρόκειται να δεχθούν καμία τέτοια επιβολή μέτρων στον ελλειμματικό προϋπολογίσαμε τους, με αποτέλεσμα το ντόμινο των εξελίξεων από τον καπνό του 1 τρισ.€ να συμπαρασύρει όλη την ΕΕ και κανείς δεν ξέρει τι μετά από αυτό.
