Να ζητάνε βοήθεια για να φάνε για πρώτη φορά στη ζωή τους: αυτή είναι η τύχη χιλιάδων Ισπανών τους οποίους η πανδημία έριξε στη φτώχεια, φέροντας μνήμες της οικονομικής κρίσης του 2008 από την οποία η χώρα μόλις ανέκαμψε.
«Κρύβω το πρόσωπό μου γιατί πραγματικά ντρέπομαι, δεν έχω ζητήσει ποτέ τρόφιμα», δήλωσε ο Ζακλίν Άλβαρεθ, 42 ετών, κρατώντας μια σακούλα με τρόφιμα στο χέρι στη συνοικία Αλούτσε της Μαδρίτης.
Πίσω της μια ουρά σχεδόν 700 ανθρώπων περιμένουν να λάβουν τρόφιμα τα οποία συγκεντρώνει μια τοπική ομάδα αλληλεγγύης προκειμένου να γεμίσουν το ψυγείο τους.
Αυτή η σκηνή δεν είναι μοναδική στην Ισπανία, όπου η ζήτηση για τις τράπεζες τροφίμων αυξήθηκε κατά 40% στη διάρκεια του lockdown, σύμφωνα με την Ομοσπονδία Τραπεζών Τροφίμων της χώρας (Fesbal).
Πολλοί άνθρωποι κατέφυγαν σε αυτές για πρώτη φορά, όπως η Ζακλίν η οποία, όπως και ο σύζυγός της δεν είχαν έσοδα για δυόμιση μήνες εξαιτίας του lockdown.
Το πρόβλημα είναι παγκόσμιο: σύμφωνα με την μη κυβερνητική οργάνωση Oxfam, η υγειονομική κρίση ενδέχεται να βυθίσει 500 εκατομμύρια ανθρώπους στη φτώχεια. Όμως στην Ισπανία η κρίση του κορονοϊού έπληξε μια οικονομία με το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό ανεργία στην ευρωζώνη μετά την Ελλάδα.
Πιο βίαιη κρίση από το 2008
«Η κατάσταση αυτή επηρέασε πρωτίστως τους ανθρώπους που ήταν ευάλωτοι πριν από την έκρηξη της πανδημίας (…) που δεν είχαν ανακάμψει από τις επιπτώσεις της κρίσης του 2008», υπογράμμισε ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ.
Στο απόγειο της χρηματοπιστωτικής κρίσης η ανεργία στην Ισπανία ξεπέρασε το 26% το 2013, προτού πέσει γύρω στο 14% πέρυσι. Φέτος η κυβέρνηση εκτιμά ότι θα ανέλθει στο 19%.
Αν και η ανεργία δεν έχει φτάσει ακόμη σε ποσοστό αντίστοιχο με αυτό του 2013, το σοκ είναι πιο βίαιο.
«Η κρίση που ζούμε τώρα ήταν πολύ πιο ισχυρή και ιδιαίτερη από αυτή του 2008 (…) δεν είχαμε φτάσει ποτέ σε αυτό το ποσοστό βοήθειας», προειδοποίησε η Όλγα Ντίαθ αναπληρώτρια διευθύντρια κοινωνικής βοήθειας του Ερυθρού Σταυρού Ισπανίας.
Τα δίκτυα του Ερυθρού Σταυρού έχουν βοηθήσει περισσότερους από 1,5 εκατομμύρια ανθρώπους από την αρχή του lockdown, “εκ των οποίων το 68% δε είχαν ποτέ ζητήσει τη βοήθειά μας”, διευκρίνισε.
Αντίθετα με το 2008, «αυτή η κρίση παρέλυσε και την ανεπίσημη εργασία», η οποία τότε είχε απορροφήσει το σοκ για πολλές οικογένειες, αποκάλυψε ο Άνχελ Φράνκο εκπρόσωπος της Fesbal.
Πριν την πανδημία και παρά την οικονομική ανάκαμψη, το ποσοστό φτώχειας στην Ισπανία ήταν “σκανδαλωδώς αυξημένο” και περιλαμβανόταν ήδη “μεταξύ των χειρότερων στην ΕΕ”, κατήγγειλε τον Φεβρουάριο ο ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ Φίλιπ Άλστον έπειτα από αποστολή του στη χώρα.
Αλληλεγγύη
«Είναι απίστευτο (…) καμιά φορά σχηματίζονται ουρές αναμονής για να μας προσφέρουν τρόφιμα», δήλωσε η Εσπεράνσα Βίβας, εθελόντρια στην τράπεζα τροφίμων της συνοικίας Αλούτσε.
Στον Ερυθρό Σταυρό έχει διπλασιαστεί ο αριθμός των εθελοντών. Σε τέτοιο βαθμο έχει φτάσει η αλληλεγγύη, που καμιά φορά η προσφορά ξεπερνά τη ζήτηση, όμως οι ΜΚΟ δεν αρκούν.
«Η Ισπανία δεν μπορεί να επιτρέψει εικόνες με ουρές μπροστά από εστιατόρια φιλανθρωπικών οργανώσεων», τόνισε ο Σάντσεθ ανακοινώνοντας την υιοθέτηση από τον Ιούνιο ενός ελάχιστου εισοδήματος για όλους.
Αυτό το νέο κοινωνικό επίδομα θα βοηθήσει “σχεδόν 850.000 νοικοκυριά” που βρίσκονται σε κατάσταση “μεγάλη φτώχειας”.
Αναμένοντας τυχόν κοινωνικά επιδόματα, η Ζακλίν Άλβαρες λέει ότι ζει “μέρα με την ημέρα”. “Δεν σκέφτομαι τον ιό, αλλά τι θα φάω σήμερα, τι θα δώσω στα παιδιά μου να φάνε”.