Ο λόγος που η ΕΚΤ μελετά τη δημιουργία «ψηφιακού» ευρώ

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εξετάζει για πρώτη φορά την έκδοση ενός ψηφιακού ευρώ, παραδέχθηκε η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ. Η ίδια έσπευσε να διευκρινίσει ότι το ψηφιακό ευρώ δεν πρόκειται να υποκαταστήσει τα μετρητά, αλλά θα λειτουργεί συμπληρωματικά με αυτά.

Πρόκειται για μια προσαρμογή του ευρώ στην ψηφιακή εποχή, καθώς η πανδημία του κορωνοϊού επιταχύνει την απομάκρυνση των καταναλωτών από τη χρήση των παραδοσιακών μετρητών και οι ιθύνοντές της ΕΚΤ παρακολουθούν με ανησυχία την άνοδο των ιδιωτικών κρυπτονομισμάτων, όπως το Bitcoin.

Το «ψηφιακό ευρώ» θα αποτελεί μια ηλεκτρονική εκδοχή των τραπεζογραμματίων και των κερμάτων του κοινού νομίσματος, προσβάσιμη σε επιχειρήσεις κι όλους τους πολίτες της με την εγγύηση της ΕΚΤ.

Εάν υλοποιηθεί, θα επιτρέπει για πρώτη φορά σε άτομα να έχουν καταθέσεις απευθείας στην ΕΚΤ και να μην κινδυνεύουν από την κατάρρευση ενός εμπορικού χρηματοπιστωτικού ιδρύματος ή από την απώλεια και την κλοπή των χρημάτων τους.

Κι όπως και τα μετρητά, θα μπορεί να αποθηκεύεται εκτός του τραπεζικού συστήματος σε ένα «ψηφιακό πορτοφόλι». Πολίτες και επιχειρήσεις θα μπορούν να κάνουν τις καθημερινές τους πληρωμές «γρήγορα, εύκολα και με ασφάλεια», όπως είχε αναφέρει σε σχετική έκθεσή της προ ημερών η Κεντρική Τράπεζα, συμπληρώνοντας ότι το ψηφιακό ευρώ «θα συμπληρώνει και δεν θα αντικαταστήσει» το κοινό νόμισμα.

Η έκδοση και η μεταφορά των ψηφιακών ευρώ μπορεί να γίνει μέσω της τεχνολογίας blockchain, που χρησιμοποιούν κρυπτονομίσματα όπως το Bitcoin.

Η πανδημία της Covid-19 έδωσε ώθηση στις ηλεκτρονικές πωλήσεις καθώς οι καταναλωτές αποφεύγουν τα χαρτονομίσματα και τα κέρματα φοβούμενοι διασπορά του κορωνοϊού κι ακόμη και στη Γερμανία, όπου οι πολίτες προτιμούν αναφανδόν τα μετρητά, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Euromonitor International, αναμένεται φέτος οι συναλλαγές με κάρτες να είναι για πρώτη φορά περισσότερες απ’ ό,τι με μετρητά.

Η ΕΚΤ, όπως και άλλες κεντρικές τράπεζες ανά την υφήλιο, ανησυχεί μήπως μείνει πίσω από τις εξελίξεις στον τομέα των εικονικών νομισμάτων έναντι ιδιωτικών παικτών όπως το Bitcoin και το σχεδιαζόμενο Libra του Facebook.

Αν οι πολίτες στην ευρωζώνη στραφούν μαζικά σε ψηφιακά νομίσματα που λειτουργούν εκτός του ελέγχου της ΕΚΤ, τότε θα περιοριστεί η αποτελεσματικότητα των μέτρων της νομισματικής της πολιτικής.

Οι πολίτες ίσως αποφεύγουν τους παραδοσιακούς τραπεζικούς λογαριασμούς καταφεύγοντας σε ψηφιακούς κι αποδυναμώνοντας έτσι τις τράπεζες στην ευρωζώνη, κίνδυνος που είναι μεγαλύτερος σε περιόδους κρίσεων. Και για να το αποφύγει αυτό η ΕΚΤ ίσως προτείνει ένα όριο στον αριθμό τον ψηφιακών ευρώ, που θα μπορεί να έχει στην κατοχή του ή να ανταλλάσσει κάθε πολίτης.

Στις παραμέτρους που λαμβάνουν υπόψη στην ΕΚΤ είναι η ιδιωτικότητα και η διασφάλιση ότι το «ψηφιακό ευρώ» δεν θα χρησιμοποιηθεί σε ξέπλυμα χρήματος.

Η ισοτιμία των ιδιωτικών κρυπτονομισμάτων είναι πολύ ρευστή: η τιμή του Bitcoin έχει μειωθεί σχεδόν στο ήμισυ από τα μέσα του 2017 όταν έκανε μια ξέφρενη κούρσα κι εκτινάχθηκε σε περίπου 20.000 δολάρια.

Αλλά τα τελευταία χρόνια κεντρικές τράπεζες εξετάζουν ολοένα και εντονότερα το ενδεχόμενο να δημιουργήσουν δικά τους ψηφιακά νομίσματα, γνωστά ως CBDC (Central Bank Digital Currency), που θα είναι σταθερά και ακίνδυνα.

Η κεντρική τράπεζα της Κίνας ξεκίνησε τον περασμένο Απρίλιο την πειραματική δοκιμή ενός ψηφιακού νομίσματος σε τέσσερις πόλης, ενώ προ ημερών η Τράπεζα της Ιαπωνίας ανακοίνωσε ότι θα εντείνει τις έρευνές της για το θέμα αυτό.

Η σχετική δημόσια διαβούλευση της ΕΚΤ θα διαρκέσει τρεις μήνες καθώς σκοπεύει να λάβει τις οριστικές αποφάσεις της για τη δημιουργία του «ψηφιακού ευρώ» μέχρι τα μέσα του ερχόμενου έτους. Όπως και να έχει δεν θα δούμε σύντομα στα ηλεκτρονικά μας πορτοφόλια «ψηφιακά ευρώ», αφού η δημιουργία τους, όπως αναφέρει το Γαλλικό Πρακτορείο, θα χρειαστεί κάπου ενάμιση έως και τέσσερα χρόνια.