Διεθνής Οικονομία
Η πρώτη αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Γκιτά Γκοπίνατ προειδοποίησε ότι η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται στα πρόθυρα ενός δεύτερου Ψυχρού Πολέμου, κάτι που θα μπορούσε να «εκμηδενίσει» την πρόοδο που έχει σημειωθεί μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.
Συγκεκριμένα, η Γκιτά Γκοπίνατ, πρώτη αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, δήλωσε ότι ο επιταχυνόμενος κατακερματισμός της παγκόσμιας οικονομίας σε περιφερειακά μπλοκ ισχύος – με επίκεντρο τις ΗΠΑ και την Κίνα – κινδυνεύει να αφανίσει τρισεκατομμύρια δολάρια σε παγκόσμια παραγωγή.
«Αν κατρακυλήσουμε στον δεύτερο Ψυχρό Πόλεμο, γνωρίζοντας το κόστος, μπορεί να μην δούμε αμοιβαία εξασφαλισμένη οικονομική καταστροφή, αλλά θα μπορούσαμε να δούμε έναν αφανισμό των κερδών από το ανοιχτό εμπόριο», είπε χαρακτηριστικά η ίδια, όπως επισημαίνεται σε σχετικό δημοσίευμα του Guardian.
World economy on brink of ‘cold war two’, IMF official warns https://t.co/26RGiMaAZu pic.twitter.com/5LTtgGsvGJ
— Guardian World (@guardianworld) December 11, 2023
Προειδοποιώντας ότι ο κόσμος βρίσκεται σε «σημείο καμπής», καθώς οι εντάσεις μεταξύ των ισχυρότερων εθνών του πλανήτη αυξάνονται, η Γκιτά Γκοπίνατ προέτρεψε τις κυβερνήσεις να απομακρυνθούν από το χείλος του γκρεμού και να συνεργαστούν σε κοινές οικονομικές προτεραιότητες, όπου αυτό είναι δυνατόν.
Η παρέμβασή της έρχεται εν μέσω επιβράδυνσης του διεθνούς εμπορίου από τότε που άρχισε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, δηλαδή από τον Φεβρουάριο του 2022, και πυροδότησε τις προϋπάρχουσες εντάσεις μεταξύ των ΗΠΑ και των ευρωπαϊκών κρατών από τη μία και της Κίνας και της Ρωσίας από την άλλη.
Ακόμα, η Γκιτά Γκοπίνατ τόνισε: «Ενώ δεν υπάρχουν σημάδια ευρείας υποχώρησης από την παγκοσμιοποίηση, αναδύονται γραμμές ρήξης, καθώς ο γεωοικονομικός κατακερματισμός γίνεται όλο και περισσότερο πραγματικότητα. Εάν ο κατακερματισμός βαθύνει, θα μπορούσαμε να βρεθούμε σε έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο».
Εκθέτοντας τις πιθανές ζημιές από μια κατάρρευση του εμπορίου μεταξύ των δύο μπλοκ – που διαιρούνται κατά μήκος των γραμμών της ψηφοφορίας του ΟΗΕ για το ψήφισμα του 2022 σχετικά με την Ουκρανία – η Γκιτά Γκοπίνατ δήλωσε ότι η παγκόσμια οικονομία θα μπορούσε να αναμένει να δει απώλειες αξίας περίπου 2,5% του ΑΕΠ ή περίπου 2,5 δισ. δολάρια αν το εμπόριο εξαλειφθεί εντελώς.
Ωστόσο, ανάλογα με την ικανότητα των οικονομιών να προσαρμοστούν στις νέες διαιρέσεις του παγκόσμιου εμπορίου, οι απώλειες θα μπορούσαν να φθάσουν ακόμα και το 7% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Ο κατακερματισμός των άμεσων ξένων επενδύσεων σε δύο μπλοκ με επίκεντρο τις ΗΠΑ και την Κίνα – με ορισμένες χώρες να παραμένουν ανένταχτες – θα μπορούσε, επίσης, να οδηγήσει σε μακροπρόθεσμες παγκόσμιες απώλειες περίπου 2% του ΑΕΠ.
«Ενδεχομένως να ανατραπούν σχεδόν τρεις δεκαετίες ειρήνης»
Οι διεθνείς εμπορικές και επενδυτικές ροές παραπαίουν κατά τα τελευταία χρόνια εν μέσω της κατάρρευσης των σχέσεων μεταξύ ορισμένων από τις ισχυρότερες οικονομίες του κόσμου, με την αύξηση των προστατευτικών πολιτικών μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.
Σε απάντηση, οι εταιρείες έχουν πιέσει για τη «μείωση του κινδύνου» στις αλυσίδες εφοδιασμού ύστερα από χρόνια ανεξέλεγκτης παγκοσμιοποίησης μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου. Η διατάραξη των μακρών αλυσίδων εφοδιασμού, κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού, επιτάχυνε τη διαδικασία εν μέσω ενός κύματος «reshoring» και «friendshoring» – επιχειρήσεις που προμηθεύονται βασικά υλικά από εγχώριους προμηθευτές ή από προμηθευτές που βρίσκονται σε πολιτικά ευθυγραμμισμένα έθνη.
Οι κυβερνήσεις διαθέτουν, επίσης, δισεκατομμύρια δολάρια για την επανεκκίνηση της εγχώριας οικονομικής ανάπτυξης και τη δημιουργία θέσεων εργασίας ενώ, παράλληλα, καλλιεργούν πράσινες βιομηχανίες για την καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης.
Αν και αναγνώρισε ότι υπάρχουν οφέλη για τις χώρες, η Γκιτά Γκοπίνατ προειδοποίησε ότι η αποτυχία διαχείρισης της διαδικασίας θα μπορούσε «εύκολα να υπερκαλύψει αυτά τα οφέλη και ενδεχομένως να ανατρέψει σχεδόν τρεις δεκαετίες ειρήνης, ολοκλήρωσης και ανάπτυξης που βοήθησαν να βγουν δισεκατομμύρια άνθρωποι από τη φτώχεια».
Ποιες χώρες θα μπορούσαν δυνητικά να επωφεληθούν
Σε ομιλία της στην Κολομβία, τη Δευτέρα (11/12), η πρώτη αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του ΔΝΤ είπε ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν κάποια οφέλη για τις πολιτικά αδέσμευτες χώρες που θα λειτουργούσαν ως «συνδετικοί κρίκοι» μεταξύ των μεγαλύτερων αντίπαλων οικονομικών δυνάμεων.
Η Γκιτά Γκοπίνατ τόνισε πως ορισμένοι μεγάλοι κατασκευαστές ηλεκτρονικών ειδών μεταφέρουν την παραγωγή τους από την Κίνα στο Βιετνάμ, επειδή οι ΗΠΑ επέβαλαν δασμούς στα κινεζικά προϊόντα. Ωστόσο, το Βιετνάμ προμηθεύεται το μεγαλύτερο μέρος των εισροών του από την Κίνα.
Οι χώρες της Λατινικής Αμερικής θα μπορούσαν, επίσης, να επωφεληθούν, συμπεριλαμβανομένων των εξαγωγέων πρώτων υλών της Νότιας Αμερικής και του Μεξικού – το οποίο φέτος επισκίασε την Κίνα ως ο μεγαλύτερος εξαγωγέας αγαθών προς τις ΗΠΑ. Ακόμα, η ίδια είπε ότι πολλοί κατασκευαστές που ανοίγουν εργοστάσια στο Μεξικό είναι κινεζικές επιχειρήσεις που στοχεύουν στην αγορά των ΗΠΑ, ενώ η μεξικανική ένωση ιδιωτικών βιομηχανιών αναμένει ότι μία στις πέντε νέες επιχειρήσεις τα επόμενα δύο χρόνια θα είναι κινεζική.
«Μπορούν να επωφεληθούν άμεσα από την εκτροπή του εμπορίου και των επενδύσεων σε μια κατακερματισμένη παγκόσμια οικονομία και να αμβλύνουν την αρνητική επίδραση του κατακερματισμού στο εμπόριο, μειώνοντας έτσι το κόστος του», είπε χαρακτηριστικά η αξιωματούχος του ΔΝΤ.
Ωστόσο, οι χώρες αυτές θα μπορούσαν. επίσης. να χάσουν από μια επιδεινούμενη διάσπαση του διεθνούς εμπορίου, πρόσθεσε η Γκιτά Γκοπίνατ, σημειώνοντας το εξής: «Εάν ο κατακερματισμός επιδεινωθεί, ακόμα και εκείνοι που επωφελούνται από τον κατακερματισμό στις ήπιες μορφές του, θα μπορούσαν να μείνουν με ένα μεγαλύτερο κομμάτι μιας μικρότερης πίτας σε ένα ακραίο σενάριο. Εν ολίγοις, όλοι θα μπορούσαν να χάσουν».
