Ενεργειακή κρίση: Η φτωχοποίηση των Ευρωπαίων οδηγεί σε νέο κύμα λαϊκισμού

Η Ευρώπη περιδινίζεται σε μία «πληθωριστική καταιγίδα» η οποία ξεκίνησε από την πανδημία και επιδεινώθηκε λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και των ανεξέλεγκτων τιμών της ενέργειας.

Τη στιγμή που εκατομμύρια Ευρωπαίοι πολίτες απολάμβαναν τις παραλίες της Μεσογείου και τα θέρετρα της κεντρικής Ευρώπης, πορείες διαμαρτυρίας σε όλα τα μήκη και πλάτη του ευρωπαϊκού μπλοκ κατέκλυσαν πόλεις όπως η Πράγα.

Η κατάσταση αυτή απειλεί πολλούς Ευρωπαίους με φτωχοποίηση τον ερχόμενο χειμώνα, δεδομένων των υπέρογκων λογαριασμών ρεύματος και θέρμανσης που θα κληθούν να πληρώσουν. Παράλληλα, η ΕΚΤ ανακοίνωσε τη μεγαλύτερη αύξηση των επιτοκίων της την περασμένη Πέμπτη προς αντιμετώπιση του πληθωρισμού, προμηνύοντας περαιτέρω νομισματική σύσφιξη τους επόμενους μήνες.

«Η ενεργειακή κρίση ανησυχεί σύσσωμη την ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή», ανέφερε στέλεχος της E.E. σε πρόσφατες δηλώσεις του στο Politico.

Νέο κύμα λαϊκισμού

Τον κώδωνα του κινδύνου είχε κρούσει και ο απερχόμενος Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι κατά τη διάρκεια της Συνόδου των G7 τον περασμένο Ιούνιο: «Πρέπει να αποφύγουμε τα λάθη του παρελθόντος. Δε θα πρέπει να επιτρέψουμε την επιστροφή του λαϊκισμού στην Ευρώπη λόγω της ενεργειακής κρίσης».

Με την άποψη του Μ.Ντράγκι συμφωνεί και διπλωμάτης των Βαλτικών χωρών, σύμφωνα με τον οποίο «μπορεί να δημιουργηθεί ένα τρίτο κύμα του λαϊκισμού στην Ευρώπη μετά την οικονομική κρίση του 2008 και την μεταναστευτική κρίση του 2014.

Η σημερινή κατάσταση, όμως, ενδέχεται να αποδειχθεί πολύ πιο δύσκολη και να έχει απρόβλεπτες συνέπειες. Η αποσταθεροποίηση της Ευρώπης προφανώς αποτελεί απώτερο στόχο του Β.Πούτιν».

Οι Ευρωπαίοι πολιτικοί τώρα πια καλούνται να αποφασίσουν εάν είναι έτοιμοι να θυσιάσουν την πολιτική τους καριέρα στο «βωμό» της διάσωσης της Ουκρανίας. Σημειωτέον πως η Ουγγαρία έχει ήδη συνάψει νέα συμφωνία παροχής φυσικού αερίου με τη ρωσική Gazprom, κίνηση που μελετά και η Βουλγαρία.

Οι επερχόμενες εκλογές στη Σουηδία θα αποτελέσουν και την πρώτη δοκιμασία της ευρωπαϊκής πολιτικής σταθερότητας.

Τόσο τα αυξημένα ποσοστά εγκληματικότητας, όσο και το αυξημένο κόστος διαβίωσης αποτελούν κύρια θέματα της προεκλογικής καμπάνιας της κεντροαριστερής κυβέρνησης της Μαγκνταλένα Άντερσον όσο και του ακροδεξιού νεοναζιστικού κόμματος των Σουηδών Δημοκρατών.

Τα βλέμματα των περισσότερων, όμως, στρέφονται στην Ιταλία και τις δημοσκοπήσεις οι οποίες προβλέπουν νίκη του ακροδεξιού κόμματος της Τζόρτζια Μελόνι, Fratelli d’Italia.

Δεδομένου του μεγέθους της ιταλικής οικονομίας και του στάτους της ως ιδρυτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι επιπτώσεις μίας νίκης των ακροδεξιών θα είναι δραματικές.

Παράλληλα, ο σύμμαχος της Μελόνι και ηγέτης του κόμματος της Λίγκας Ματέο Σαλβίνι έχει πολλάκις καταφερθεί ενάντια στις κυρώσεις κατά της Μόσχας.

Η παρέμβαση της Κομισιόν

Η αμεσότητα του προβλήματος φαίνεται ακόμα και στα ανώτατα κλιμάκια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Κομισιόν προχώρησε σε πρωτοφανείς κινήσεις παρεμβατισμού στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας. Η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν παρουσίασε ένα ενδελεχές πλάνο για τη μείωση των τιμών ενέργειας χωρίς να έχει συμβουλευτεί τους ανώτατους Ευρωπαίους διπλωμάτες.

Η παρέμβαση αυτή αποτελεί στροφή 180 μοιρών από τις δεκαετίες απραξίας της Κομισιόν στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας. Η οικονομική οδύνη των πολιτών, όμως, φαίνεται πως οδήγησε σε αυτή την ιστορική κίνηση. Μερικές από τις προτάσεις της φον ντερ Λάιεν είναι η επιβολή πλαφόν στην προμήθεια ρωσικού φυσικού αερίου και στα έσοδα ηλεκτροπαραγωγών.

Σημειωτέον πως την αμεσότητα της ανάγκης αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης υπογράμμισαν ο Βέλγος πρωθυπουργός Αλεξάντερ ντε Κρο και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ οι οποίοι τόνισαν πως «δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο».