Η πολιτική αστάθεια κοστίζει στην Ιταλία – Μετά το ομόλογο ανησυχίες και για τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης

Ξεκάθαρο μήνυμα στον πολιτικό κόσμο της Ιταλίας ότι η χώρα δεν θα λάβει κεφάλαια που της αναλογούν από το Ταμείο Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης εάν δεν τηρήσει το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που συμφωνήθηκε πέρυσι ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την κυβέρνηση Ντράγκι έστειλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

«Γνωρίζετε το λατινικό ρητό “pacta sunt servanda”, οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται», δήλωσε χαρακτηριστικά στους «Financial Times» ο Ιταλός επίτροπος Πάολο Τζεντιλόνι λίγες ημέρες μετά την κατάρρευση της πολυκομματικής κυβέρνησης Ντράγκι, σε μία ακόμα ένδειξη το κινδύνων που εγείρει η πολιτική αστάθεια, δεδομένων και των σοβαρών παράλληλων κρίσεων που αντιμετωπίζει η Γηραιά Ήπειρος.

Ενώ η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει εισέλθει σε προεκλογική περίοδο, ενόψει της πρόωρης κάλπης της 25ης Σεπτεμβρίου, το ιταλικό κοινοβούλιο θα πρέπει έως το τέλος του έτους να υπερψηφίσει -μεταξύ άλλων- μεταρρυθμίσεις στα πεδία του ανταγωνισμού, της φορολογίας και της ταχύτητας απονομής δικαιοσύνης, όπως σημειώνουν οι FT. Επιπλέον, το φθινόπωρο η Βουλή θα κληθεί να εγκρίνει και τον ετήσιο προϋπολογισμό.

«Η υλοποίηση του σχεδίου είναι ουσιαστικής σημασίας», τόνισε από την πλευρά του ο κ. Τζεντιλόνι, αναφερόμενος στο εθνικό σχέδιο ανάκαμψης που όλα τα κράτη-μέλη υπέβαλαν ώστε να λάβουν πόρους από το Ταμείο της ΕΕ.

Το μήνυμα της Κομισιόν απηχεί την προειδοποίηση που έστειλε πριν λίγες ημέρες προς όλα τα κόμματα ο Πρόεδρος της Ιταλίας Σέρτζιο Ματαρέλα, ότι η «καθοριστικής σημασίας» έγκαιρη υλοποίηση του εθνικού προγράμματος ανάκαμψης βασίζεται στην «υπό όρους» παροχή των «απαραίτητων και σημαντικών» κοινοτικών πόρων. Ο πρόεδρος Ματαρέλα ήταν υπέρμαχος της σταθερότητας και γι’ αυτό αρχικά απέρριψε την παραίτηση Ντράγκι.

Η Ιταλία είναι ο μεγαλύτερος δικαιούχος του Ταμείου Ανάκαμψης, καθώς συνολικά της αναλογούν περίπου 200 δισεκατομμύρια ευρώ σε επιχορηγήσεις και χαμηλότοκα δάνεια. Οι αγορές, ωστόσο, εμφανίζονται αρκετά ανήσυχες για το κατά πόσον οι κάλπες του Σεπτεμβρίου θα αποκαταστήσουν τη σταθερότητα και την αξιοπιστία που είχε προσδώσει στη Ρώμη ο πρώην πρόεδρος της ΕΚΤ.

Οι αγορές αποφεύγουν και πουλούν το ιταλικό χρέος

Ενδεικτικό του «κόστους» της αστάθειας είναι ότι η απόδοση του ιταλικού 10ετούς ομολόγου είναι εδώ και λίγες ημέρες χειρότερη από την απόδοση του αντίστοιχου ελληνικού τίτλου, παρά το γεγονός ότι το νέο εργαλείο αγοράς χρέους που ανακοίνωσε την περασμένη Πέμπτη η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι εν πολλοίς σχεδιασμένο για να καταλαγιάσει τις ανησυχίες για το κόστος δανεισμού της Ρώμης.

Και η ίδια η ΕΚΤ όμως έχει φροντίσει να στείλει το δικό της μήνυμα κατά του λαϊκισμού και της αστάθειας, ξεκαθαρίζοντας ότι το νέο εργαλείο αγοράς ομολόγων θα ενεργοποιηθεί μόνο με προϋποθέσεις, μία εκ των οποίων είναι η συμμόρφωση με τους ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες.

Οι δημοσκοπήσεις στην Ιταλία θέλουν το ακροδεξιό Fratelli d’Italia να καταλαμβάνει την πρώτη θέση. Η ηγέτιδά του κόμματος, Τζόρτζια Μελόνι, έχει αφήσει να εννοηθεί ότι θέλει αναθεώρηση του εθνικού σχεδίου ανάκαμψης ώστε να ανακατευθυνθούν οι πόροι που έχει λαμβάνειν η Ρώμη, όμως ο Επίτροπος Τζεντιλόνι, που είναι αρμόδιος για τα Οικονομικά, κατέστησε σαφές ότι υπάρχει μικρό περιθώριο αλλαγών.

Οι Βρυξέλλες δεν θα δεχτούν «αναμόρφωση των σχεδίων εκ του μηδενός ή σε σημαντικό βαθμό», τόνισε ο κ. Τζεντιλόνι στους FT, αποσαφηνίζοντας ότι η Κομισιόν μπορεί να εξετάσει μόνο τροποποιήσεις που αντικατοπτρίζουν το αυξημένο κόστος ενέργειας και τον πληθωρισμό.

Η Ιταλία έχει λάβει έως τώρα 46 δισεκατομμύρια από το Ταμείο Ανάκαμψης, δηλαδή λιγότερο από το ένα τέταρτο του συνόλου που δικαιούται. Το αίτημα για τη δεύτερη δόση, ύψους 21 δισεκ. ευρώ αξιολογείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. «Πρόκειται για μία μεγάλη ευκαιρία για τη χώρα και ευελπιστώ ότι όποια κυβέρνηση κι αν αναλάβει θα μείνει εντός δρόμου», σημείωσε ο κ. Τζεντιλόνι.