Το χθεσινό «κραχ» στα παγκόσμια χρηματιστήρια ήταν σοκαριστικό. Στο Τόκιο ο «Nikkei» σημείωσε πτώση 12%, ενώ στη Σεούλ ο «Kospi» βυθίστηκε κατά 9%. Παρόμοιες σκηνές και στον «Nasdaq» της Νέας Υόρκης. Τα κρυπτονομίσματα βυθίστηκαν και οι επενδυτές στράφηκαν στα κρατικά ομόλογα, που θεωρείται το ασφαλέστερο περιουσιακό στοιχείο από όλα.
Το αν οι άγριες διακυμάνσεις της Δευτέρας σηματοδοτούν το τελικό κτύπημα ενός παγκόσμιου ξεπουλήματος που άρχισε να συσσωρεύεται την περασμένη εβδομάδα ή σηματοδοτούν την αρχή μιας παρατεταμένης ύφεσης είναι αδύνατο να γνωρίζουμε.
Την Τρίτη, ορισμένες από τις αγορές που επλήγησαν περισσότερο, ανέκαμψαν, με τους βασικούς δείκτες στην Ιαπωνία να εκτινάσσονται πάνω από 10%, αν και λίγοι έλεγαν ότι ο πυθμένας είχε επιτευχθεί.
Ένα πράγμα είναι σαφές: οι πυλώνες που στήριζαν τα κέρδη των χρηματοπιστωτικών αγορών για χρόνια – μια σειρά από βασικές παραδοχές στις οποίες βασίζονταν οι επενδυτές σε όλο τον κόσμο – έχουν κλονιστεί.
Μοιάζουν, εκ των υστέρων, λίγο αφελείς: η οικονομία των ΗΠΑ είναι ασταμάτητη- η τεχνητή νοημοσύνη θα φέρει γρήγορα επανάσταση στις επιχειρήσεις παντού- η Ιαπωνία δεν θα αυξήσει ποτέ τα επιτόκια – ή όχι αρκετά ώστε να έχει πραγματικά σημασία.
Τις τελευταίες δύο εβδομάδες, τα στοιχεία που έπεσαν στα χέρια μας, υπονόμευσαν τον καθένα από αυτούς.
Η έκθεση για τις θέσεις εργασίας του Ιουλίου ήταν αδύναμη στις ΗΠΑ.
Το ίδιο συνέβη και με τα τριμηνιαία κέρδη της Big Tech με βάση την τεχνητή νοημοσύνη. Και η Τράπεζα της Ιαπωνίας αύξησε τα επιτόκια για δεύτερη φορά φέτος.
Το ένα-δύο-τρία χτυπήματα έκαναν τους επενδυτές να δουν ξαφνικά τον κίνδυνο που ενέχει, ας πούμε, η αύξηση των μετοχών της Nvidia κατά 1,100% σε λιγότερο από δύο χρόνια ή η φόρτωση δανείων με διαβάθμιση σκουπίδια, τα οποία συνδυάζονται σε ομόλογα ή ο δανεισμός χρημάτων στην Ιαπωνία και η τοποθέτησή τους σε περιουσιακά στοιχεία που πληρώνουν 11% στο Μεξικό.
Σε διάστημα τριών εβδομάδων, περίπου 6,4 τρισεκατομμύρια δολάρια έχουν πλέον διαγραφεί από τις παγκόσμιες χρηματιστηριακές αγορές.
«Είναι το μεγάλο ξετύλιγμα», δήλωσε ο Vishnu Varathan, επικεφαλής οικονομικών και στρατηγικής της Mizuho Bank στη Σιγκαπούρη.
Στην καθομιλουμένη των traders, το να προσπαθείς να επιλέξεις την κατάλληλη στιγμή για να αγοράσεις ένα περιουσιακό στοιχείο που καταρρέει είναι σαν να προσπαθείς να πιάσεις ένα μαχαίρι που πέφτει.
Σήμερα, είπε ο Varathan, «υπάρχουν παντού μαχαίρια που πέφτουν».
Ένας τέτοιος πανικός στην αγορά δημιουργεί μικρούς και μεγάλους κινδύνους.
Ο σημαντικότερος από αυτούς: το ξεπούλημα, αν παραμείνει ανεξέλεγκτο για αρκετό καιρό, θα μπορούσε να διαταράξει τα γρανάζια του χρηματοπιστωτικού συστήματος, να επιβραδύνει τον δανεισμό και να λειτουργήσει ως η τελευταία σταγόνα που θα οδηγήσει την παγκόσμια οικονομία στην ύφεση που πολλοί φοβούνται τώρα.
Αυτό προκάλεσε εκκλήσεις προς την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ να αρχίσει να μειώνει τα επιτόκια – ίσως, όπως υποστήριξαν ορισμένοι, ακόμη και πριν από την επόμενη προγραμματισμένη συνεδρίαση πολιτικής τον Σεπτέμβριο.
Στην αγορά ομολόγων, η βιασύνη σε ομόλογα μικρότερης διάρκειας οδήγησε για λίγο τις αποδόσεις των διετών ομολόγων κάτω από τις αποδόσεις των 10ετών ομολόγων για πρώτη φορά εδώ και πάνω από δύο χρόνια.
Γνωστό ως αποαναστροφή, αυτό γύρισε την καμπύλη αποδόσεων και πάλι στο συνηθισμένο της σχήμα – μια μετατόπιση που συνήθως θεωρείται ως σημάδι επικείμενης ύφεσης.