Διεθνής Οικονομία
Λιγότερο από μια εβδομάδα έχει μείνει για να φτάσουν συμβιβασμό για το χρέος οι πολιτικοί ηγέτες των ΗΠΑ, αλλιώς η χώρα θα ξεμείνει από χρήματα και δεν θα μπορεί να πληρώσει τους λογαριασμούς της, κάτι που θα έχει συνέπειες για όλο τον πλανήτη.
Ορισμένοι Δημοκρατικοί χάνουν την υπομονή τους για τις φαινομενικά αδιέξοδες συνομιλίες. Αρκετά μέλη έχουν προειδοποιήσει τον Λευκό Οίκο ότι θεωρεί τις ψήφους του κόμματός τους δεδομένες και πως η υποστήριξή τους για οποιαδήποτε συμφωνία χρέους, δεν είναι απαραίτητα εγγυημένη.
Οι συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις έχουν ήδη προκαλέσει αρνητικές οικονομικές επιπτώσεις. Το βράδυ της Τετάρτης, ο οίκος αξιολόγησης Fitch έθεσε την πίστωση της χώρας στο «Rating Watch Negative», το οποίο ισοδυναμεί με μια προειδοποίηση ότι μπορεί να υποβαθμίσει την πίστωση των ΗΠΑ ως αποτέλεσμα του αδιεξόδου.
Εάν οι οίκοι αξιολόγησης όπως ο Fitch υποβάθμιζαν πραγματικά το χρέος της Αμερικής, αυτό θα σήμαινε ότι η Ουάσιγκτον θα έπρεπε να πληρώσει υψηλότερα επιτόκια σε ομόλογα, χαρτονομίσματα και γραμμάτια του Δημοσίου.
Οι εκτιμήσεις του Λευκού Οίκου λένε ότι μια παρατεταμένη χρεοκοπία θα μπορούσε να προκαλέσει απώλειες 8,3 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας και μια παγκόσμια ύφεση, ενώ ακόμη και μια σύντομη χρεοκοπία θα μπορούσε να οδηγήσει σε 500.000 λιγότερες θέσεις εργασίας.
Η Moody’s Analytics έχει υπολογίσει ότι μια αθέτηση πληρωμών όχι μεγαλύτερη από μία εβδομάδα, θα οδηγούσε σε απώλεια 1,5 εκατομμυρίου θέσεων εργασίας. Ο αντίκτυπος θα ήταν ευρύς.
Ο Mark Zandi, επικεφαλής οικονομολόγος της Moody’s Analytics, δήλωσε ότι «δεν θα γλιτώσει καμία γωνιά της παγκόσμιας οικονομίας».
Διεθνείς ανησυχίες
Υπάρχουν επίσης διεθνείς ανησυχίες: η Κίνα και η Ιαπωνία είναι οι μεγαλύτεροι ξένοι επενδυτές στο αμερικανικό δημόσιο χρέος, πράγμα που σημαίνει ότι θα επηρεαστούν αρνητικά και από μια χρεοκοπία των ΗΠΑ.
Μαζί κατέχουν 2 τρισεκατομμύρια δολάρια – περισσότερο από το ένα τέταρτο – από τα 7,6 τρισεκατομμύρια δολάρια σε τίτλους του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ που κατέχουν ξένες χώρες.
Ορόσημο η 1η Ιουνίου
Η υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι οι ΗΠΑ ενδέχεται να αθετήσουν τις υποχρεώσεις τους από την 1η Ιουνίου.
Αλλιώς σύμφωνα με τη Γέλεν, οι πληρωμές της ομοσπονδιακής κυβέρνησης σε εκατομμύρια οικογένειες «πιθανότατα θα μείνουν απλήρωτες», συμπεριλαμβανομένων των δικαιούχων κοινωνικής ασφάλισης, των βετεράνων και των οικογενειών στρατιωτικών.
Διαταραχές στις κυβερνητικές λειτουργίες θα επηρεάσουν επίσης τον «έλεγχο της εναέριας κυκλοφορίας και την επιβολή του νόμου, την ασφάλεια των συνόρων και την εθνική άμυνα και την ασφάλεια των τροφίμων».
Αυτό που φαίνεται πιθανό, λένε ειδικοί στο Yahoo Finance, είναι ότι η Αμερική και ο κόσμος θα βιώσουν μια σοκαριστική αρχική κρίση, ακολουθούμενη από περισσότερες οικονομικές ζημιές κάθε μέρα που περνάει.
Σχεδόν σίγουρα οι αγορές θα ήταν σε μια ξέφρενη κούρσα αν φτάσει η ημέρα που είναι γνωστή ως «Χ-date», που η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν θα είναι πλέον σε θέση να πληρώσει όλους τους λογαριασμούς της.
Τι θα μπορούσε να συμβεί εκείνη την πρώτη μέρα; Η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Κάριν Ζαν Πιέρ, είπε ότι «θα ρίξει την οικονομία στο χάος».
Ο επικεφαλής οικονομολόγος της Moody’s Analytics, Mark Zandi, συμφωνεί σε μεγάλο βαθμό, λέγοντας ότι «νομίζω ότι θα είναι πολύ χαοτικό». Εκείνη την ημέρα, είπε ότι «οι αγορές θα πέσουν, θα γίνει χάος».
Η JPMorgan Chase προσδιόρισε πρόσφατα την πιθανότητα χρεοκοπίας σε 1 προς 4. Και προβλέπει δυσμενείς επιπτώσεις βραχυπρόθεσμα, συμπεριλαμβανομένης μιας πιθανής υποβάθμισης της πιστοληπτικής ικανότητας των ΗΠΑ, ακολουθούμενη από «πολύ χειρότερα αποτελέσματα» εάν η κρίση παραταθεί.
Ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν και οι Ρεπουμπλικάνοι της Βουλής προσπαθούν να διαπραγματευτούν μια συμφωνία για την αντιμετώπιση του ανώτατου ορίου δανεισμού, αλλά δεν έχουν ακόμη επιλύσει τις διαφορές τους. Οι συνέπειες μιας χρεοκοπίας θα ήταν τεράστιες, τόσο για τη χώρα, όσο και για όλον τον κόσμο.
Εάν το ανώτατο όριο του χρέους δεν αυξηθεί εγκαίρως, το Υπουργείο Οικονομικών και ο Λευκός Οίκος θα πρέπει να λάβουν δύσκολες αποφάσεις σχετικά με τους λογαριασμούς που θα πληρώσουν με τα διαθέσιμα κεφάλαια.
Η 15η Ιουνίου είναι μια άλλη κρίσιμη ημερομηνία. Η Moody’s Investors Service είπε στο Bloomberg ότι οι πληρωμές τόκων 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε ομόλογα που λήγουν εκείνη την ημέρα, είναι κρίσιμες για τις ΗΠΑ προκειμένου να διατηρήσουν την πιστοληπτική τους ικανότητα AAA. Είναι πιθανή η υποβάθμιση της βαθμολογίας εάν δεν πραγματοποιηθούν αυτές οι πληρωμές.
Ο Λευκός Οίκος υποστήριξε ότι μια παρατεταμένη χρεοκοπία – δηλαδή μια χρεοκοπία που θα διαρκέσει ένα ολόκληρο τρίμηνο – θα οδηγήσει σε απότομη ύφεση, θα εξαλείψει περισσότερες από 8 εκατομμύρια θέσεις εργασίας και θα προκαλούσε πτώση της χρηματιστηριακής αγοράς κατά 45%.
Υπάρχει εφεδρικό σχέδιο αν αποτύχουν οι συνομιλίες;
Οι Δημοκρατικοί προέτρεψαν τον Μπάιντεν να αυξήσει μόνος του το ανώτατο όριο του χρέους, χωρίς τη βοήθεια των Ρεπουμπλικανών.
Οι Δημοκρατικοί θέλουν ο Μπάιντεν να επικαλεστεί μια ρήτρα στη 14η τροποποίηση του Συντάγματος που λέει ότι η εγκυρότητα του δημόσιου χρέους στις Ηνωμένες Πολιτείες «δεν θα πρέπει να αμφισβητηθεί». Η χρεοκοπία, λέει το επιχείρημα, είναι επομένως αντισυνταγματική.
Ο Αμερικανός Πρόεδρος αντιστάθηκε σε αυτήν την επιλογή, η οποία εγείρει νομικά ζητήματα. Λέει ότι είναι ένα «ερώτημα που νομίζω ότι δεν έχει λυθεί», για το αν θα μπορούσε να ενεργήσει μόνος του.
Στο Κογκρέσο, εν τω μεταξύ, ο ηγέτης των Δημοκρατικών της Βουλής των Αντιπροσώπων Χακίμ Τζέφρις, ξεκίνησε μια διαδικασία που θα «απαλλάξει» το ζήτημα του ανώτατου ορίου του χρέους στο βήμα της Βουλής, αναγκάζοντας μια ψηφοφορία για την αύξηση του ορίου. Αλλά δεν έχει υποστήριξη από τους Ρεπουμπλικάνους.
Και μετά τι;
Οι ΗΠΑ ποτέ δεν παρέλειψαν να κάνουν πληρωμές στους λογαριασμούς τους στο παρελθόν. Στην πραγματικότητα, όπως αναφέρει το CNN, από το 1978, το Κογκρέσο έχει θεσπίσει νομοθεσία για την αναστολή ή την αύξηση του ανώτατου ορίου του χρέους 61 φορές.
Στην ανάλυση του CNN υπάρχει η εξής ερώτηση: Οι ΗΠΑ πλησιάζουν το ανώτατο όριο του χρέους τους. Τι συμβαίνει μετά;
- Καθυστέρηση
Το Υπουργείο Οικονομικών μπορεί να αποτρέψει μια χρεοκοπία για μερικούς μήνες με προσωρινά «έκτακτα μέτρα», τα οποία αποτελούν σε μεγάλο βαθμό παρασκηνιακούς λογιστικούς ελιγμούς. - Αύξηση
Οι νομοθέτες μπορούν να ψηφίσουν υπέρ της αύξησης του ανώτατου ορίου του χρέους σε ένα συγκεκριμένο ποσό. - Αναστολή
Οι νομοθέτες μπορούν να επιτρέψουν προσωρινά στο Υπουργείο Οικονομικών να υπερβεί το ανώτατο όριο του χρέους και να δανειστεί ό,τι χρειάζεται για να πληρώσει τους λογαριασμούς. - Ιανουάριος 2023
Οι ΗΠΑ αρχίζουν να χρησιμοποιούν κάποια αυτά τα μέτρα, ειδικά αυτό της καθυστέρησης. Η Τζάνετ Γέλεν λέει ότι είναι απίθανο τα μετρητά και τα έκτακτα μέτρα να εξαντληθούν πριν από τις αρχές Ιουνίου. - Κόστος
Ακόμα κι αν οι ΗΠΑ δεν αρχίσουν να χάνουν πληρωμές, όσο πλησιάζει η προθεσμία, τόσο περισσότερο θα μπορούσε να τρομάξει τις χρηματοπιστωτικές αγορές και να αυξήσει τον κίνδυνο υποβάθμισης της πιστοληπτικής ικανότητας της Αμερικής, γεγονός που θα μπορούσε να αυξήσει το κόστος για τους δανειολήπτες για τα επόμενα χρόνια. - Χρεοκοπία
Εάν οι ΗΠΑ χρεοκοπήσουν, θα μπορούσε να υπονομεύσει την πίστη στην ικανότητα της κυβέρνησης να πληρώσει όλους τους λογαριασμούς της εγκαίρως, ρίχνοντας την παγκόσμια οικονομία στο χάος. Αυτό δεν έχει ξαναγίνει, οπότε είναι δύσκολο να πούμε τι θα συμβεί.
Αλλά να τι προβλέπουν οι ειδικοί
- Οι ΗΠΑ βλάπτουν τη θέση τους στην παγκόσμια οικονομία
Το δολάριο ΗΠΑ θα μπορούσε να αποδυναμωθεί, υπονομεύοντας τον κεντρικό του ρόλο στο παγκόσμιο εμπόριο. - Παροχές κοινωνικής ασφάλισης
Οι πληρωμές σε 66 εκατομμύρια συνταξιούχους, εργαζόμενους με αναπηρία και άλλους ενδέχεται να καθυστερήσουν. - Χρηματιστηριακή αγορά
Οι μετοχές θα μπορούσαν να χάσουν έως και το ένα τρίτο της αξίας τους, εξαλείφοντας περίπου 12 τρισεκατομμύρια δολάρια από τον πλούτο των νοικοκυριών. - Κόστος δανεισμού
Μια αθέτηση υποχρεώσεων θα μπορούσε να αυξήσει τις αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων, αυξάνοντας τα επιτόκια δανείων, πιστωτικών καρτών και στεγαστικών δανείων και καθιστώντας δυσκολότερη την έγκριση για πιστωτικές γραμμές. - Ύφεση
Μια χρεοκοπία θα μπορούσε να προκαλέσει οικονομική ύφεση, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει στην απώλεια εκατομμυρίων θέσεων εργασίας. - Ομοσπονδιακή χρηματοδότηση
Η ομοσπονδιακή χρηματοδότηση που ρέει σε Πολιτείες και δήμους για το Medicaid, τους αυτοκινητόδρομους και την εκπαίδευση, καθώς και τα επιδόματα κουπονιών τροφίμων και οι πληρωμές σε παρόχους Medicare, ενδέχεται να μην καταβάλλονται εγκαίρως. - Ομοσπονδιακοί υπάλληλοι
Οι μισθοί για τους ομοσπονδιακούς υπαλλήλους και το στρατό, μαζί με πληρωμές σε ομοσπονδιακούς εργολάβους και επιδόματα βετεράνων, θα μπορούσαν να καθυστερήσουν.
