Αφορολόγητο: Ποιες αποδείξεις το «χτίζουν» και ποιοι απαλλάσσονται

Η υποχρέωση για συλλογή ηλεκτρονικών αποδείξεων για το 30% του εισοδήματος ώστε να κατοχυρωθεί το αφορολόγητο αφορά μισθωτούς συνταξιούχους και κατ επάγγελμα αγρότες. Ωστόσο αναμένεται να φέρει τα πάνω κάτω στις πωλήσεις λιανικής αφού θα διπλασιάσει – τουλάχιστον – τον τζίρο πιστωτικών και χρεωστικών καρτών αλλά και του e-banking.

Παράλληλα θα περιορίσει τη φοροδιαφυγή που επιτρέπουν τα σημερινά χαμηλά όρια για την κατοχύρωση της αφορολόγητου (10% μέχρι και τα 10.000 ευρώ 15% ως τα 30.000 ευρώ και 20% για τα επιπλέον) τα οποία συμπληρώνονται τους πρώτους μήνες του χρόνου. Στη συνέχεια η πρακτική είναι ότι οι φορολογούμενοι διαπραγματεύονται την περικοπή του ΦΠΑ από την τιμή για να μην εκδοθεί απόδειξη.

Αυτό το όριο του 30% θα μπορεί να επιτυγχάνεται με δαπάνες σε για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών στις παρακάτω κατηγορίες:

• Ποιες αποδείξεις μετρούν

– Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά: Ψωμί, δημητριακά, ρύζι, ζυμαρικά, κρέας, ψάρια, αλλαντικά, γαλακτοκομικά, έλαια, φρούτα, λαχανικά, σοκολάτες, γλυκά, παγωτά, χυμοί, νερό, αναψυκτικά κ.λπ.

– Αλκοολούχα ποτά και καπνός: Αλκοολούχα, οινοπνευματώδη ποτά, κρασιά, μπύρες, καπνός, τσιγάρα, πούρα, πουράκια.

– Ένδυση και υπόδηση: Υφάσματα, ενδύματα, καθαρισμός και μεταποίηση ενδυμάτων, παπούτσια, επιδιορθώσεις υποδημάτων.

– Στέγαση: Ηλεκτρικό ρεύμα, ύδρευση, φυσικό αέριο, υγραέριο, πετρέλαιο θέρμανσης, αποχέτευση, κοινόχρηστα, δημοτικά τέλη, επισκευή και συντήρηση κατοικία, εργασίες, υδραυλικού, ηλεκτρολόγου, ελαιοχρωματιστή, υπηρεσίες για τη συντήρηση πολυκατοικιών.

– Διαρκή αγαθά, είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες: Έπιπλα, διακοσμητικά είδη, έπιπλα κήπου, φωτιστικά, χαλιά, μοκέτες, κουρτίνες, κλινοσκεπάσματα, οικιακές συσκευές, ψυγεία, πλυντήρια, ηλεκτρικές κουζίνες, κλιματιστικά, συσκευές θέρμανσης, εργαλεία, υπηρεσίες καθαρισμού, είδη καθαρισμού κ.ά.

– Μεταφορές: Ποδήλατα, ανταλλακτικά και αξεσουάρ αυτοκινήτου, καύσιμα, λιπαντικά, μίσθωση γκαράζ και χώρων στάθμευσης, μαθήματα οδήγησης, εισιτήρια τρένου, λεωφορείων, ταξί, αεροπλάνων και πλοίων. Τα διόδια δεν περιλαμβάνονται διότι οι εταιρίες εκμετάλλευσης αυτοκινητοδρόμων δεν έχουν επιτρέψει ακόμη την εξόφλησή τους από τους οδηγούς μέσω πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών.

– Επικοινωνίες: Κινητή και σταθερή τηλεφωνία, σύνδεση Internet, ταχυδρομικές υπηρεσίες.

– Αναψυχή, πολιτιστικές δραστηριότητες: Υπολογιστές, κάμερες, μουσικά όργανα, άνθη, κατοικίδια ζώα, αθλητικές δραστηριότητες, θέατρα, κινηματογράφος, συναυλίες, μουσεία, βιβλία, εφημερίδες, περιοδικά, πακέτα διακοπών.

– Εκπαίδευση: Δίδακτρα για προσχολική, πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση.

– Υγεία: Επισκέψεις σε ιατρούς-οδοντιάτρους, φάρμακα, νοσήλια, φακοί επαφής και υγρά καθαρισμού, τεστ εγκυμοσύνης, οινόπνευμα καθαρό, ιατρικά προϊόντα, γυαλιά μυωπίας, πατερίτσες, πιεσόμετρο, ζώνες παθήσεων, θεραπευτικές συσκευές και εξοπλισμός, μικροβιολογικές εξετάσεις, φυσιοθεραπείες κ.ά.

– Ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια, κυλικεία.

– Άλλα αγαθά και υπηρεσίες: Κουρεία, κομμωτήρια, κοσμήματα, ρολόγια, είδη για μωρά, οίκοι ευγηρίας και ιδρύματα για άτομα με ειδικές ανάγκες, υπηρεσίες για βοήθεια στο σπίτι, ασφάλιση κατοικίας, υγείας, οχημάτων.

– Λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου: Για τους λογαριασμούς που είναι σε όνομα διαφορετικό από αυτόν που τους εξοφλεί, γίνονται δεκτές πληρωμές, εφόσον ο καταβάλλων τη δαπάνη είναι και ο πραγματικός χρήστης του ακινήτου.

– Κοινόχρηστα: Στην περίπτωση δαπανών των κοινόχρηστων χώρων, οι οποίες εξοφλούνται από τον διαχειριστή της πολυκατοικίας με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, οι εν λόγω δαπάνες λαμβάνονται υπόψη μετά τον επιμερισμό τους στους ενοίκους ή στους ιδιοκτήτες των οριζόντιων ιδιοκτησιών.

– Αγορές με κάρτες στο εξωτερικό: Δαπάνες απόκτησης αγαθών και λήψης παροχής υπηρεσιών που γίνονται είτε στην Ελλάδα είτε σε κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ε.Ο.Χ. και έχουν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα λαμβάνονται υπόψη για την έκπτωση φόρου. Οι συναλλαγές μπορεί να έχουν γίνει από τον ίδιο τον φορολογούμενο ή τη σύζυγό του ή το άλλο μέλος του συμφώνου συμβίωσης ή τα εξαρτώμενα μέλη

• Ποιες δεν μετρούν

Από το χτίσιμο του αφορολόγητου με πλαστικό χρήμα εξαιρούνται οι αγορές κεφαλαιουχικών προϊόντων αλλά και οι παγιες φορολογικές υποχρεώσεις Συγκεκριμένα από το χτίσιμο του αφορολόγητου εξαιρούνται:

– Οι δαπάνες ενοικίου,

– Η δαπάνη για τέλη κυκλοφορίας και της αγοράς οχημάτων, πλην των ποδηλάτων

– Οι δαπάνες αγοράς σκαφών, αεροπλάνων και αεροσκαφών.

Διευκρινίζεται ακόμη ότι δεν συμπεριλαμβάνονται δαπάνες που δεν είναι καταναλωτικές και ως εκ τούτου δεν περιλαμβάνονται στους παραπάνω δείκτες.

• Τέτοιες είναι ενδεικτικά οι δαπάνες:

– Για αγορά κατοικίας,

– Για πληρωμή φόρων,

– Για δόσεις στεγαστικών δανείων,

– Για αγορά επενδυτικών προϊόντων (μετοχών, ομολόγων κλπ)

– Δημόσιοι λειτουργοί και δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στο εξωτερικό.

Ποιοι δεν έχουν υποχρέωση για ηλεκτρονικές αποδείξεις
Εκείνοι που θα εξαιρούνται από την υποχρέωση ηλεκτρονικών συναλλαγών για να κερδίσουν το αφορολόγητο είναι οι εξής:

– Οι φορολογούμενοι εβδομήντα (70) ετών και άνω.

– Άτομα με ποσοστό αναπηρίας ογδόντα τοις εκατό (80%) και άνω.

– Όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση.

– Οι φορολογικοί κάτοικοι της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ., υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 20 του ν. 4172/2013, που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα και φορολογούνται με την κλίμακα από μισθωτή εργασία και συντάξεις.

– Δημόσιοι λειτουργοί και δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στο εξωτερικό.

– Ανήλικοι που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και φορολογούνται με την κλίμακα των μισθωτών και συνταξιούχων.

– Φορολογούμενοι που κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους.

– Φορολογούμενοι που δεν έχουν εισόδημα από καμία κατηγορία ή έχουν εισόδημα μόνο από κεφάλαιο ή/και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου και το τεκμαρτό τους εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ, σύμφωνα με την περ. α΄ της παρ. 1 του άρθρου 34 του ν.4172/2013,

– Φορολογούμενοι που είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο ανέργων του ΟΑΕΔ, για τη διαφορά που προκύπτει μεταξύ του τεκμαρτού και του συνολικού εισοδήματός τους, σύμφωνα με την περ. δ΄ της παρ. 1 του άρθρου 34 του ν.4172/2013, οι φορολογούμενοι που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ),

– Οι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία,

– Οι φορολογούμενοι που βρίσκονται σε κατάσταση μακροχρόνιας νοσηλείας (πέραν των 6 μηνών)

– Οι υπάλληλοι του Υπουργείου Εξωτερικών,

– Οι στρατιωτικοί, εφόσον υπηρετούν στην αλλοδαπή,

– Οι υπηρετούντες στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

– Όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας και σε ψυχιατρικό κατάστημα και

– Οι φυλακισμένοι

Τέλος προσοχή θα πρέπει να δώσουν τα ζευγάρια που έχουν επιλέξει να κάνουν χωριστές φορολογικές δηλώσεις και έχουν δικαίωμα αφορολόγητου. Τούτο διότι το ελάχιστο όριο του 30% από ηλεκτρονικές συναλλαγές θα πρέπει να συγκεντρωθεί από το κάθε ένα από τους δύο συζύγους ώστε να απολαύσουν το αφορολόγητο. Στις κοινές δηλώσεις αν ο ένας από τους δύο συζύγους δεν συγκέντρωνε το ελάχιστο των αποδείξεων και άλλος είχε περίσσευμα τότε το επιπλέον ποσό του ενός συμψηφίζονταν με το ποσό του άλλου και επιβεβαιώνονταν το αφορολόγητο και των δύο.