Η πανδημία αύξησε τις ηλεκτρονικές απάτες – Τι πρέπει να προσέχουν οι καταναλωτές

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τραπεζικών στελεχών και βάσει των στατιστικών που παρακολουθεί η Τράπεζα της Ελλάδος, διαπιστώθηκε πως για κάθε 6.500 ευρώ συναλλαγών με ηλεκτρονικό χρήμα, το 1 ευρώ αντιστοιχεί σε κάποια περίπτωση απάτης.

​Ωστόσο, να σημειωθεί πως η πανδημία επέφερε νέα αύξηση των ηλεκτρονικών πληρωμών λόγω των περιοριστικών μέτρων.

Από στοιχεία της Visa και Mastercard, η αύξηση υπολογίζεται γύρω στο 20%, με τον συνολικό τζίρο να ανέρχεται γύρω στα 65 δισ. ευρώ (περιλαμβανομένων των προπληρωμένων καρτών και των ψηφιακών πορτοφολιών).

​Από το παραπάνω ποσό εκτιμάται ότι περίπου 10 εκατ. ευρώ ήταν αποτέλεσμα απάτης κυρίως μέσω αγορών από το Ίντερνετ. Οι πιο συνήθεις απάτες συνδέονται με παραπλανητικές αγγελίες στο διαδίκτυο, σε ψεύτικα ή μη ασφαλή ηλεκτρονικά καταστήματα και σε διαρροή των στοιχείων της κάρτας.

Οι τράπεζες τα τελευταία χρόνια έχουν επενδύσει πολλά και μεγάλα κεφάλαια για την ασφάλεια των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Στην Ελληνική Ένωση Τραπεζών έχει συσταθεί ειδική επιτροπή πρόληψης και αντιμετώπισης της απάτης στα μέσα και συστήματα πληρωμών με σκοπό την παρακολούθηση, επεξεργασία και καθοδήγηση στον τομέα αυτό.

​Η επιτροπή συντονίζει τη συνεργασία με την Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ελληνικής Αστυνομίας, την Τράπεζα της Ελλάδος και συνεργάζεται συστηματικά με λοιπούς αρμόδιους φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Για περισσότερες συμβουλές ασφαλείας καθώς και για τα μέτρα προστασίας των συναλλαγών σε κάθε τράπεζα οι συναλλασσόμενοι μπορούν να επισκεφθούν τις επίσημες ιστοσελίδες τους, τον ιστότοπο της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, της Europol καθώς και της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών.

Όσο για το τι πρέπει να προσέχουν οι καταναλωτές, οι τράπεζες διαμηνύουν τα εξής:

• Καμία τράπεζα δεν θα ζητήσει ποτέ με οποιοδήποτε τρόπο (τηλεφωνικώς, μέσω e-mail ή με οποιοδήποτε άλλο μέσο επικοινωνίας) τους κωδικούς σας. Για τον λόγο αυτό, μην απαντάτε σε επικοινωνίες και e-mail που σας ζητούν Username, Passwords και PIN.
• Να ελέγχετε συχνά τις κινήσεις των λογαριασμών σας.
• Χρησιμοποιείτε πάντα τις πιο ενημερωμένες εκδόσεις Internet browsers (π.χ. Chrome, Microsoft Edge, κ.λπ), οι οποίες εξασφαλίζουν προηγμένο σχεδιασμό ασφαλείας.
• Βεβαιωθείτε ότι ο Internet browser που χρησιμοποιείτε δεν αποθηκεύει αυτόματα κωδικούς (User ID & Passwords) σε ιστοσελίδες που επισκέπτεστε (εμπόρων, τραπεζών, κοινωνικής δικτύωσης, κ.λπ).
• Μην απαντάτε σε e-mail που σας ζητούν προσωπικά σας στοιχεία. Μην προβαίνετε σε οποιαδήποτε ενέργεια όπως άνοιγμα συνημμένων αρχείων και διαγράψτε τα αμέσως.
• Μην εμπιστεύεστε συνδέσμους (links) που πιστεύετε ότι σας ανακατευθύνουν σε ‘site’ της Τράπεζάς σας. Θα πρέπει πάντα να πληκτρολογείτε τη διαδικτυακή διεύθυνση της ιστοσελίδας εσείς οι ίδιοι. Μην ακολουθείτε υπερσύνδεσμο (link) που σας έχει αποσταλεί μέσω e-mail ή δημοσιεύεται σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media), ιστοσελίδες άλλων εταιρειών, μηχανών αναζήτησης, κ.λπ.
• Κατά την πλοήγηση στο διαδίκτυο να δίνετε τα στοιχεία των καρτών σας μόνο σε πιστοποιημένους ιστότοπους/επιχειρήσεις. Αν δεν είστε σίγουροι για την ασφάλειά σας, αποφύγετε να συναλλάσσεστε μαζί τους. Πριν από κάθε χρήση των ηλεκτρονικών υπηρεσιών της Τράπεζάς σας, βεβαιωθείτε ότι βρίσκεστε στο ασφαλές περιβάλλον της. Μπορείτε να αναγνωρίσετε τον επίσημο ιστότοπο της τράπεζας από το λουκέτο (security lock) στην αρχή της γραμμής αναζήτησης. Μετά την ολοκλήρωση των συναλλαγών σας, αποσυνδεθείτε από τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες της τράπεζας επιλέγοντας «Εξοδος».
• Εγγραφείτε στις υπηρεσίες της τράπεζας σας που παρέχουν ασφαλείς ειδοποιήσεις μέσω SMS και e-mail όταν εκτελούνται συναλλαγές σας.
• Αν το κινητό σας σταματήσει να λειτουργεί για ασυνήθιστους λόγους, υπάρχει κίνδυνος να έχετε πέσει θύμα του «SIM Swapping» (αντικατάσταση/αλλαγή κάρτας SIM κινητού τηλεφώνου). Για αυτό ενημερώστε άμεσα τον πάροχο κινητής τηλεφωνίας. Μερικές φορές μπορεί να χάσετε το σήμα λόγω ευρύτερων προβλημάτων που επηρεάζουν την υπηρεσία κινητής τηλεφωνίας. Ωστόσο, εάν χαθεί η υπηρεσία σε μια θέση που συνήθως έχει καλή κάλυψη, είναι ασφαλέστερο να επικοινωνήσετε με τον πάροχο του δικτύου σας και να επιβεβαιώσετε ότι δεν έχει αντικατασταθεί η SIM. Στη συνέχεια, καλέστε την τράπεζά σας.
• Εάν κάποιος καλεί από άγνωστο αριθμό και ισχυρίζεται ότι είναι από μεγάλη πολυεθνική εταιρεία πληροφορικής, χωρίς να εσείς να έχετε δηλώσει κάποια βλάβη στον υπολογιστή σας, να διακόπτετε την κλήση και σε καμία περίπτωση να μην εγκαταστήσετε το προτεινόμενο από αγνώστους λογισμικό απομακρυσμένης διαχείρισης.
• Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί για προσφορές που υπόσχονται εύκολα χρήματα (money mules).
• Εάν είστε επαγγελματίες να επαληθεύετε τηλεφωνικά με τον προμηθευτή ή τον πελάτη σας, ότι το αίτημα πληρωμής είναι έγκυρο. Να διασταυρώνετε επίσης τηλεφωνικά τον αριθμό λογαριασμού στον οποίο θα πιστωθούν τα χρήματα.
• Να διασφαλίζετε ότι οι υπάλληλοί σας είναι ενημερωμένοι και προσεγγίζουν τα αιτήματα για τη διενέργεια πληρωμών με προσοχή.