Lockdown: Όσα ισχύουν για τηλεργασία, άδεια ειδικού σκοπού, αναστολές και Συν-Εργασία

Η Γενική Γραμματέας του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Άννα Στρατινάκη στο πλαίσιο λήψης των νέων πιο αυστηρών μέτρων στην Αττική, αναμένεται να ανακοινώσει την επαναφορά της άδειας ειδικού σκοπού για τους γονείς των οποίων τα παιδιά πάνε σχολείο ή παιδικό σταθμό, καθώς από αύριο Πέμπτη 11 Φεβρουαρίου κλείνουν οι σχολικές μονάδες.

Παράλληλα από αύριο χιλιάδες εργαζόμενοι αναμένεται να μπουν σε αναστολή καθώς κλείνουν οι επιχειρήσεις έτσι από σήμερα θα πρέπει να δηλώσουν τους εργαζομένους που θα βάλουν σε αναστολή καθώς για τον μήνα Φεβρουάριο ισχύει η προαναγγελία των αναστολών.

Επίσης θα ισχύσει κανονικά και η εφαρμογή της τηλεργασίας για το 50% των εργαζομένων που μπορούν να εργαστούν εξ αποστάσεως.

Άδεια ειδικού σκοπού

Άδεια ειδικού σκοπού μπορούν να πάρουν οι εργαζόμενοι γονείς λόγω της αναστολής λειτουργίας όλων των σχολικών μονάδων από την Πέμπτη 11 Φεβρουαρίου μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου 2021.

Η άδεια ειδικού σκοπού έχει διάρκεια κατ’ ελάχιστον τριών ημερών, την οποία ακολουθεί στη συνέχεια η χορήγηση μίας ημέρας κανονικής άδειας, σχήμα το οποίο επαναλαμβάνεται κυκλικά για όσο διάστημα χρειαστεί μέχρι τη λήξη του έκτακτου και προσωρινού μέτρου.

Η χρήση της άδειας ειδικού σκοπού δύναται να γίνει είτε από τον έναν γονέα εξ ολοκλήρου είτε και από τους δύο, εφόσον μοιραστούν μεταξύ τους διαστήματα αυτής, ενώ δεν μπορεί να γίνει ταυτόχρονα χρήση της και από τους δύο.

Δικαιούχοι της άδειας ειδικού σκοπού είναι οι φυσικοί, θετοί ή ανάδοχοι γονείς (εργαζόμενοι) παιδιών, εφόσον τα παιδιά:

– είναι εγγεγραμμένα σε βρεφικούς, βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς,

– φοιτούν σε σχολικές μονάδες υποχρεωτικής εκπαίδευσης (Νηπιαγωγείο, Δημοτικό και Γυμνάσιο),

Το δικαίωμα ισχύει και για τους δύο εργαζόμενους γονείς, εφόσον εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα. Παρακάτω διακρίνονται οι εξής περιπτώσεις:

α) Στην περίπτωση κατά την οποία και οι δύο γονείς εργάζονται στον ίδιο εργοδότη, γνωστοποιούν, με κοινή τους υπεύθυνη δήλωση προς τον εργοδότη τους, ποιος από τους δύο θα κάνει χρήση της άδειας ή, σε περίπτωση που μοιραστούν την άδεια, τα αντίστοιχα χρονικά διαστήματα χρήσης της από καθέναν από αυτούς.

β) Στην περίπτωση κατά την οποία οι δύο γονείς εργάζονται σε διαφορετικό εργοδότη, γνωστοποιούν, με κοινή τους υπεύθυνη δήλωση προς τους εργοδότες τους, ποιος από τους δύο θα κάνει χρήση της ανωτέρω άδειας ή, σε περίπτωση που μοιραστούν την άδεια, τα αντίστοιχα χρονικά διαστήματα χρήσης της από καθέναν από αυτούς.

γ) Στην περίπτωση κατά την οποία ο ένας γονέας εργάζεται με μισθωτή εργασία και ο άλλος είναι ελεύθερος επαγγελματίας, τότε τη δικαιούται κανονικά ο μισθωτός γονέας.

δ) Στην περίπτωση όπου ο ένας γονέας είναι εργαζόμενος στον ιδιωτικό τομέα ενώ ο άλλος στο Δημόσιο απαιτείται η προσκόμιση στον εργοδότη της υπεύθυνης δήλωσης του εργαζόμενου γονέα στο Δημόσιο ότι δεν έχει κάνει χρήση της άδειας ειδικού σκοπού, προκειμένου ο μισθωτός του ιδιωτικού τομέα να μπορεί να κάνει χρήση της άδειας αυτής.

ε) Στην περίπτωση όπου εργάζεται μόνο ο ένας γονέας, τότε αυτός δεν μπορεί να κάνει χρήση της άδειας ειδικού σκοπού, εκτός και αν ο γονέας που δεν εργάζεται νοσηλεύεται για οποιονδήποτε λόγο ή νοσεί από τον κορoνοϊό COVID-19 ή είναι άτομο με αναπηρία (ΑμεΑ) με ποσοστό 67% και άνω, σύμφωνα με απόφαση αρμόδιας υγειονομικής επιτροπής σε ισχύ ή λαμβάνει αναπηρικό επίδομα από τον Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ο.Π.Ε.Κ.Α.) ή σύνταξη αναπηρίας (η περίπτωση αυτή αντικαταστάθηκε με το άρθρο 8 της από 13/4/2020 Π.Ν.Π.).

ζ) Στην περίπτωση διαζυγίου ή διάστασης γονέων ή γέννησης τέκνου εκτός γάμου, την άδεια ειδικού σκοπού λαμβάνει ο γονέας, ο οποίος έχει την επιμέλεια του παιδιού ή τη γονική μέριμνα, εκτός και αν τα ανωτέρω δικαιώματα ασκούνται και από τους δύο γονείς, οπότε μπορούν να κάνουν χρήση και οι δύο με κοινή τους υπεύθυνη δήλωση (είτε ο ένας αποκλειστικά, είτε να μοιρασθούν την ειδική άδεια σε διαστήματα, τα οποία κοινοποιούν στον εργοδότη τους με υπεύθυνες δηλώσεις που του υποβάλλουν).

η) Στην περίπτωση γέννησης παιδιού εκτός γάμου ή εκτός συμφώνου συμβίωσης (το οποίο εξομοιώνεται πλήρως με τον γάμο), ή σε περίπτωση θανάτου του άλλου γονέα, τότε η ειδική άδεια χορηγείται άνευ άλλης προϋπόθεσης στον μονογονέα (Περίπτωση Μονογονέα).

θ) Στην περίπτωση κατά την οποία και οι δύο γονείς εργάζονται, αλλά ο ένας εξ αυτών βρίσκεται σε άλλη νόμιμη άδεια (π.χ. κανονική άδεια, ισόχρονη προς το μειωμένο ωράριο άδεια), τότε ο πρώτος δεν δικαιούται να κάνει χρήση της άδειας ειδικού σκοπού για όσο διάστημα διαρκεί η άδεια του δεύτερου.

ι) Στην περίπτωση όπου ο εργοδότης έχει αναστείλει την δραστηριότητά της επιχείρησής του λόγω της λήψης των έκτακτων μέτρων για την αντιμετώπιση και την πρόληψη μετάδοσης του κορoνοϊού, ο εργαζόμενος γονέας δεν δικαιούται την άδεια ειδικού σκοπού.

Οι εργαζόμενοι που αιτούνται την άδεια προσκομίζουν στους εργοδότες τους σχετικές υπεύθυνες δηλώσεις, εντός εύλογου χρονικού διαστήματος.

Η άδεια ειδικού σκοπού μπορεί να χορηγηθεί και τμηματικά, εφόσον εξυπηρετούνται οι ανάγκες του εργαζομένου.

Η εξ αποστάσεως εργασία και η χορήγηση της άδειας ειδικού σκοπού μπορούν να λειτουργήσουν συνδυαστικά με τρόπο ώστε και τα δύο μέρη, εργαζόμενοι γονείς και εργοδότες, να μπορούν να ανταπεξέλθουν στην κατάσταση έκτακτης ανάγκης που έχει δημιουργηθεί για την αντιμετώπιση της μετάδοσης του κορoνοϊού.

Αναστολές Φεβρουαρίου

Οι επιχειρήσεις θα πρέπει πλέον να δηλώνουν την αναστολή σύμβασης εργαζομένου μέχρι την προηγούμενη ημέρα πριν την ημέρα αναστολής στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ. Η προαναγγελία μπορεί να αφορά, είτε αυτοτελή χρονικά διαστήματα εντός του Φεβρουαρίου είτε ολόκληρο τον μήνα.

Έτσι η αναστολή συμβάσεων εργασίας των εργαζομένων προαναγγέλλεται τουλάχιστον την προηγούμενη μέρα της έναρξης της αναστολής.

Σε κάθε περίπτωση, κάθε μεταβολή της προαναγγελθείσας αναστολής συμβάσεων εργασίας των εργαζομένων προαναγγέλλεται και αυτή, με τη διαδικασία της προσωρινής ανακλήσεως. Η προσωρινή ανάκληση επίσης προαναγγέλλεται τουλάχιστον την προηγούμενη μέρα από την έναρξη της μεταβολής.

Υπογραμμίζεται ότι σε περίπτωση που δεν τηρηθεί η ανωτέρω διαδικασία της προαναγγελίας η υπεύθυνη δήλωση είναι άκυρη και δεν παράγει τα αποτελέσματα της αναστολής σύμβασης εργασίας. Αυτό σημαίνει ότι ο εργοδότης συνεχίζει εκείνος να αμείβει τους εργαζομένους του.

Οι εργαζόμενοι σε επιχειρήσεις – εργοδότες των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τελούν σε αναστολή, είναι δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού κατ’ αναλογία των ημερών διάρκειας της αναστολής των συμβάσεων εργασίας τους, με βάση υπολογισμού το ποσό των 534,00 € που αντιστοιχεί σε 28 ημέρες.

Έτσι η ημερήσια αποζημίωση του εργαζόμενου θα είναι αυξημένη από 17,8 ευρώ σε 19,07 ευρώ.

Οι επιχειρήσεις – εργοδότες προβαίνουν είτε σε αρχική δήλωση των εργαζομένων τους, των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τίθενται σε αναστολή για πρώτη φορά, είτε σε εκ νέου δήλωση των εργαζομένων των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τίθενται ξανά σε αναστολή, είτε βεβαιώνουν ότι παρατείνεται η αναστολή των συμβάσεων εργασίας των εργαζομένων τους που έχουν ήδη τεθεί σε αναστολή στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ.

Οι εργαζόμενοι, των οποίων η σύμβαση εργασίας τους τίθεται σε αναστολή για πρώτη φορά κατά τον μήνα Φεβρουάριο υποβάλλουν υπεύθυνη δήλωση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του ειδικού μηχανισμού στήριξης των εργαζομένων (supportemployees.yeka.gr), μετά την υποβολή της υπεύθυνης δήλωσης του εργοδότη τους.

Οι επιχειρήσεις – εργοδότες δύνανται να προβαίνουν σε προσωρινή ανάκληση αναστολής συμβάσεων εργασίας εργαζομένων τους για κάλυψη έκτακτων, πρόσκαιρων, κατεπειγουσών και ανελαστικών αναγκών, στο πλαίσιο αντιμετώπισης του κορoνοϊού COVID-19.

Οι κλειστές επιχειρήσεις για όσο χρονικό διάστημα οι συμβάσεις των εργαζομένων τους τελούν σε αναστολή, και σε κάθε περίπτωση μέχρι και την 28η Φεβρουάριο 2021, υποχρεούνται να μην προβούν σε μειώσεις προσωπικού με καταγγελία σύμβασης εργασίας και σε περίπτωση πραγματοποίησής της, αυτή είναι άκυρη.

Οι πληττόμενες επιχειρήσεις – εργοδότες μπορούν να εφαρμόζουν το μέτρο της αναστολής των συμβάσεων εργασίας σταδιακά και για διαφορετικό αριθμό εργαζομένων, μέχρι και του ποσοστού 100% αυτών, ανά υπεύθυνη δήλωση της επιχείρησης στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ.

Οι επιχειρήσεις – εργοδότες που κάνουν χρήση του μέτρου της αναστολής των συμβάσεων εργασίας των εργαζομένων τους σε ποσοστό 100% αυτών, δύνανται να θέτουν σε αναστολή και τις συμβάσεις εργασίας επιδοτούμενων εργαζομένων του προγράμματος «Ανοικτό Πρόγραμμα 100.000 νέων επιδοτούμενων θέσεων εργασίας».

Τηλεργασία

Μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου ισχύει ήδη η εφαρμογή της τηλεργασίας για το 50% των εργαζομένων που μπορούν να εργαστούν εξ αποστάσεως.

Η δυνατότητα του εργοδότη να καθορίζει με απόφασή του ότι η εργασία που παρέχεται από τον εργαζόμενο στον προβλεπόμενο, από την ατομική σύμβαση, τόπο εργασίας, θα πραγματοποιείται με το σύστημα της εξ αποστάσεως εργασίας έχει παραταθεί παρατείνεται μέχρι και την 28η Φεβρουαρίου 2021.

Έτσι όλες οι επιχειρήσεις της χώρας οφείλουν να προαναγγείλουν στο σύστημα «Εργάνη» την τηλεργασία πριν την έναρξή της με το Έντυπο 4.1 «Δήλωση εξ αποστάσεως εργασίας – Έντυπο ειδικού σκοπού» για την δήλωση της εξ αποστάσεως εργασίας.

Όλες οι επιχειρήσεις που εδρεύουν ή έχουν υποκατάστημα σε οποιαδήποτε Περιφερειακή Ενότητα της χώρας υποχρεούνται έως 28/2/2021 να εφαρμόζουν το σύστημα της εξ αποστάσεως παροχής εργασίας στους εργαζομένους τους, σε όποιες περιπτώσεις η εργασία τους μπορεί να παρασχεθεί με αυτό το σύστημα, σε ποσοστό 50% επί του συνολικού αριθμού των εργαζομένων αυτών.

Όσοι δεν εφαρμόσουν το μέτρο κινδυνεύουν με πρόστιμο 3.000 ευρώ.

Οι εργοδότες μπορούν να εναλλάσσουν τους μισθωτούς σε υποχρεωτική τηλεργασία, π.χ. ανά εβδομάδα, ανά 15ήμερο κ.ο.κ.

Σε αυτή την περίπτωση παρέχεται η δυνατότητα στους εργοδότες να τροποποιούν το Έντυπο 4.1 «Δήλωση εξ αποστάσεως εργασίας – Έντυπο ειδικού σκοπού», ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες της επιχείρησης.

Το σύστημα της υποχρεωτικής τηλεργασίας εφαρμόζεται υποχρεωτικά μόνο στις περιπτώσεις όπου η εργασία μπορεί να παρασχεθεί από τους εργαζόμενους εξ αποστάσεως σε ποσοστό 50% επί του συνολικού αριθμού των εργαζομένων που μπορούν να απασχοληθούν με το σύστημα αυτό.