Ωράριο «λάστιχο» και κατάργηση του 8ωρου: Στο κυνήγι του 4μέρου οι Έλληνες – Οι αλλαγές-σοκ που φέρνει η κυβέρνηση

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης παρουσίασε στην ΚΟ της ΝΔ το νέο νομοσχέδιο που θέλει να φέρει η κυβέρνηση για τα εργασιακά, αποκαλύπτοντας του άξονες του νέου χάρτη εργασίας.

Κατά τη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Νέας Δημοκρατίας, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, όπως είναι λογικό, υπερασπίστηκε το εργασιακό νομοσχέδιο που έχει εγείρει έντονες αντιδράσεις καθώς έτσι προωθεί εργασία με ελαστικό ωράριο, ατομικές συμβάσεις και φθηνότερες υπερωρίες.

Ο πρωθυπουργός υποστήριξε ότι με το υπό κατάρτιση εργασιακό νομοσχέδιο, που παρουσίασε στη συνέχεια ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης η κυβέρνηση: «Κοιτάει στα μάτια την πραγματικότητα στην αγορά εργασίας. Ανοίγει τα αυτιά της στην αλήθεια και συνομιλεί με τον υπαρκτό κόσμο της εργασίας και όχι με ένα φάντασμα που έρχεται από το παρελθόν, συνδυάζει τις προοπτικές της ατομικής προκοπής με την ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας προς όφελος όλων. Με λίγα λόγια δίνει τον πρώτο ρόλο στον εργαζόμενο και στην πρόοδο του τόπου».

Το επίμαχο νομοσχέδιο με τις αλλαγές στην αγορά εργασίας δίνει έμφαση στο ελαστικό ωράριο που θα εφαρμόζεται με επιλογή του ίδιου του εργαζόμενου, κατόπιν γραπτής του αίτησης όπως ακριβώς και με την ετήσια άδεια αναψυχής.

Όπως ανέφερε χθες ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, με το νομοσχέδιο αυτό, η κυβέρνηση κοιτάζει στα μάτια την πραγματικότητα και φέρνει ύστερα από τέσσερις δεκαετίες τα ευρωπαϊκά δεδομένα για τον Έλληνα εργαζόμενο, ενώ τόνισε ότι με τη διαβούλευση θα διαλυθούν οι μύθοι, «όπως αυτοί που καλλιεργούνται, περί οκταώρου». Κάτι το οποίο ουσιαστικά είχε προαναγγείλει και κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του «Ελλάδα 2.0», όταν και μιλούσε ξανά για κατάργηση κατεστημένων.

Το νέο εργασιακό νομοσχέδιο, που αποτελεί προτεραιότητα της μεταρρυθμιστικής ατζέντας της κυβέρνησης έχει προγραμματιστεί να τεθεί άμεσα σε δημόσια διαβούλευση.

Ωστόσο το πιθανότερο είναι να καθυστερήσει έως ότου υποχωρήσουν τα επιδημιολογικά φαινόμενα και επιτραπεί ευρύτερο άνοιγμα της αγοράς.

Όπως είναι γνωστό, στο τραπέζι βρίσκονται εναλλακτικά σενάρια ώστε να οριστικοποιηθούν οι προϋποθέσεις σύμφωνα με τις οποίες θα μπορούν οι επιχειρήσεις να απασχολούν τους εργαζόμενους έως και 10 ώρες την ημέρα κατά μέγιστο , χωρίς πρόσθετη αμοιβή, ανάλογα με τις ανάγκες της επιχείρησης.

Οι επιπλέον ώρες θα αποθηκεύονται σε «τράπεζα χρόνου» και θα «επιστρέφονται» στους εργαζόμενους εντός έξι μηνών με τη μορφή μειωμένου ωραρίου ή ρεπό ή ημερών άδειας.

Δε θίγεται ωστόσο η θεμελιώδης αρχή της εβδομάδας των 40 ωρών απασχόλησης.

Δηλαδή αν ένας εργαζόμενος δουλέψει επί 10 ώρες ημερησίως για 4 μέρες μια εβδομάδα , κάποια άλλη εβδομάδα θα εργαστεί 32 ώρες, ώστε να διατηρηθεί ο μέσος όρος των 40 ωρών εβδομαδιαίως για 5ήμερη απασχόληση. Στην πραγματικότητα , με τον τρόπο αυτόν, οι εργαζόμενοι που θα ενδιαφερθούν, θα μπορούν – είτε με υπερεργασία δύο ωρών την ημέρα, είτε αξιοποιώντας τον συμψηφισμό των υπερωριών τους, να έχουν εβδομάδα τεσσάρων εργάσιμων ημερών , χωρίς να παραβιάζεται ο κανόνας των 160 ωρών εργασίας το μήνα.

Παρόλο που δεν υπάρχουν περισσότερες απτές πληροφορίες για το πως θα εφαρμοστεί κάτι τέτοιο και πως θα κρατούνται αυτές οι ευέλικτες ώρες που θα δουλεύει κάποιος εργαζόμενος, πολλοί αναρωτιούνται μήπως κάτι τέτοιο αντί να αυξάνει την παραγωγικότητα, διοχετεύσει ωράρια εργασίας σε υπολογισμούς ευέλικτων ωρών από μέρους των εργαζομένων, οι οποίοι με ένα κομπιουτεράκι στα χέρια θα προσθέτουν και θα αφαιρούν ώρες, ώστε να τους βγαίνει το 4ήμερο κάθε εβδομάδα.

Όσο για το ότι όλα αυτά θα γίνονται ψηφιακά δεν είναι λίγες οι φορές που τα συστήματα μπλοκάρουν και χάνονται ώρες με αποτέλεσμα σε πολλές εργασίες να γίνεται ένα τεράστιο μπέρδεμα. Άλλωστε στην Ελλάδα είμαστε.

Έτσι αντί για αύξηση της παραγωγικότητας ενδεχομένως οδηγηθούμε σε ένα χάος καταμέτρησης ωρών, που θα μας οδηγεί αλλού, ακόμα και σε αδυναμία παρακολούθησης των υπερωριών, με συνέπεια πολλοί να εργάζονται και παραπάνω, χωρίς να μπορούν να βρουν άκρη με τις υπερωρίες τους.

Για να εφαρμοστεί η λεγόμενη διευθέτηση του χρόνου εργασίας θα απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του εργαζόμενου ενώ «κλειδί» θα αποτελεί σύμφωνα με πληροφορίες η εποχικότητα του κύκλου εργασιών της επιχείρησης.

Δηλαδή η επιχείρηση θα πρέπει να αποδείξει ότι έχει αυξημένο κύκλο εργασιών μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο και ως εκ τούτου έχει ανάγκη να απασχολήσει περισσότερες ώρες τους εργαζόμενους.

Πως θα δίνεται αυτή η απόδειξη από την εταιρία; Δεν μπορούν όλες οι εταιρίες να προεξοφλήσουν ότι θα έχουν αυξημένο όγκο δουλειάς για κάποια συγκεκριμένη περίοδο. Υπάρχουν και αστάθμητοι παράγοντες, που δεν γίνεται να προγραμματιστούν. Μένει να δούμε πως θα το διευθετήσει αυτό ο νέος νόμος.

Το πράσινο φως για τους συμψηφισμούς των υπερωριών θα δίνει το Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας, μετά από προσφυγή του εργοδότη, αν δεν είναι εφικτό να υπογραφεί επιχειρησιακή σύμβαση που να προβλέπει τη διευθέτηση. Το ΑΣΕ θα εξετάζει τις προϋποθέσεις και θα εγκρίνει ή θα απορρίπτει την αίτηση. Το ελαστικό ωράριο όπως εκτιμούν παράγοντες της αγοράς μπορεί να εφαρμοστεί στη βιομηχανία τροφίμων , την κονσερβοποιία, την υφαντουργία και σε άλλους κλάδους με εποχική δραστηριότητα.

Η σύμφωνη γνώμη του εργαζόμενου για την εφαρμογή του ελαστικού ωραρίου θα δηλώνεται μέσω ατομικής σύμβασης. Υπενθυμίζουμε ότι το μέτρο είχε νομοθετηθεί και πριν από μία δεκαετία με τη διαφορά ότι όριζε ως προϋπόθεση τη σύμφωνη γνώμη του σωματείου της επιχείρησης η του κλάδου. Ωστόσο οι διαπραγματεύσεις με τα σωματεία κατέληγαν σε αδιέξοδο με αποτέλεσμα το μέτρο να μην εφαρμοστεί ποτέ στην πράξη.

Το κείμενο του υπουργείο Εργασίας

Το κείμενο 17 ερωτήσεων- απαντήσεων του υπουργείου Εργασίας για το νομοσχέδιο επισημαίνει τη σημαντική συμβολή της ψηφιακής κάρτας εργασίας στη θωράκιση του 8ώρου , στην καταπολέμηση της μαύρης και αδήλωτης εργασίας καθώς και των αδήλωτων υπερωριών. Παράλληλα επεξηγεί τους λόγους εκσυγχρονισμού του συνδικαλιστικού νόμου και την αναγκαιότητα διασφάλισης του ελάχιστου αναγκαίου προσωπικού κατά τη διάρκεια των απεργιών των ΔΕΚΟ.

Για τη λειτουργία της ψηφιακής κάρτας, το υπουργείο Εργασίας διευκρινίζει τα εξής:

«Ο εργαζόμενος θα «χτυπά» την κάρτα του όταν ξεκινά και όταν τελειώνει την εργασία του. Η κάρτα θα συνδέεται απ’ ευθείας με online σύστημα του ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ και, με τον τρόπο αυτό, θα καταγράφεται αμέσως και σε πραγματικό χρόνο η απασχόληση του εργαζομένου, η υπέρβαση του νομίμου ωραρίου, οι υπερεργασίες και οι υπερωρίες του, κι έτσι θα επέρχονται άμεσα οι σχετικές συνέπειες (αξιώσεις για επιπλέον αμοιβή από τον εργαζόμενο και κυρώσεις στον εργοδότη, εάν η υπέρβαση του ωραρίου είναι παράνομη). Η εισαγωγή της ψηφιακής κάρτας είναι τελικά η καλύτερη προστασία του εργαζομένου από τις καταχρηστικές συμπεριφορές του εργοδότη και ένα βασικό μέσο για να μη νοθεύεται ο ανταγωνισμός μεταξύ των επιχειρήσεων από εργοδότες που χρησιμοποιούν αθέμιτες πρακτικές. Είναι επανάσταση στην αγορά εργασίας».

Για τις υπερωρίες που αυξάνονται έως τις 150 ετησίως επισημαίνει:

«Το νομοσχέδιο επιφέρει αλλαγές και στο πλαφόν των υπερωριών με αύξηση αλλά και εξίσωση του αριθμού τους σε όλους τους κλάδους της οικονομίας.

Η υπερωριακή απασχόληση, που σήμερα δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 96 ώρες τον χρόνο στη βιομηχανία και τις 120 ώρες στους λοιπούς κλάδους, εναρμονίζεται με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο και μπορεί να φτάσει μέχρι και τις 150 ώρες. Με δεδομένο ότι θα γίνεται ακριβής καταγραφή της απασχόλησης μέσω της ηλεκτρονικής κάρτας εργασίας, διασφαλίζεται ότι οι υπερωρίες θα αμείβονται. Άλλωστε, η ηλεκτρονική κάρτα εργασίας θα αποκαλύπτει την πραγματική υπερωριακή απασχόληση, η οποία μέχρι τώρα έμενε κρυφή, αδήλωτη και απλήρωτη.

Σκοπός του νόμου είναι οι επιχειρηματικές ανάγκες που επιβάλλουν τις υπερωρίες να μπορούν να γίνονται. Ως αντίβαρο, όμως, αυτές θα παρακολουθούνται, θα αμείβονται και, σε περίπτωση παράνομης υπέρβασης των ορίων των υπερωριών, οι εργοδότες θα είναι υποχρεωμένοι να καταβάλλουν σημαντικές προσαυξήσεις στα ωρομίσθια των εργαζομένων τους».

Για το προσωπικό ασφαλείας κατά την απεργία των ΔΕΚΟ διευκρινίζει:

«Με τη διάταξη που εισάγεται , προβλέπεται προσωπικό ασφαλείας που διασφαλίζει την ελάχιστη εγγυημένη λειτουργία προστατεύει τα δικαιώματα των πολιτών ως προς την παροχή ενός μίνιμουμ (33%) επιπέδου υπηρεσιών σε κρίσιμους κλάδους κατά τη διάρκεια απεργιακών κινητοποιήσεων. Σημειώνουμε ότι τέτοιες ρυθμίσεις υπάρχουν σε χώρες όπως η Γαλλία, το Βέλγιο, ο Καναδάς, η Αυστραλία κλπ.

Διευκρινίζεται ότι η ρύθμιση αυτή δεν αλλάζει το καθεστώς σε σχέση με το προσωπικό ασφαλείας και δεν αναφέρεται στο πλήθος των εργαζομένων που καλούνται να παράσχουν τις υπηρεσίες τους αλλά στο επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών. Για παράδειγμα στο μετρό, κατά τις ημέρες της απεργίας θα πρέπει να κυκλοφορεί το ένα τρίτο των συρμών, ανεξαρτήτως του αριθμού προσωπικού που πρέπει να απασχολείται, για να επιτευχθεί αυτό το αποτέλεσμα».