ΑΑΔΕ – Φόρος κληρονομιάς: Οι δηλώσεις που θα υποβάλλονται υποχρεωτικά ηλεκτρονικά από την 1η Ιανουαρίου

Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), ανακοίνωσε πως από την 1η Ιανουαρίου 2024, οι δηλώσεις για τις κληρονομιές ακινήτων, χρηματικών ποσών και κινητών περιουσιακών στοιχείων, θα υποβάλλονται υποχρεωτικά ηλεκτρονικά στη πλατφόρμα myPROPERTY.

Μάλιστα όσες δεν υποβάλλονται διαδικτυακά μέσω υπολογιστή θα θεωρούνται ως μη υποβληθείσες και ο φορολογούμενος καλείται με μήνυμα στην προσωποποιημένη πληροφόρηση στο Taxisnet, να υποβάλει την φορά την δήλωσή του ξανά μέσω της εφαρμογής «Δήλωση Φόρου Κληρονομιάς μέσω Δ.Ο.Υ.».

Με νέα απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ Γιώργου Πιτσιλή, επεκτείνεται η ηλεκτρονική υποβολή δηλώσεων φόρου κληρονομιάς, και στις υποθέσεις που δεν εκκαθαρίζονται κεντρικά, αλλά από τις Δ.Ο.Υ. ενώ καθορίζονται και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά που θα επισυνάψει ο δικαιούχος στις δηλώσεις φόρου κληρονομιάς, τα περισσότερα από τα οποία εκδίδονται ηλεκτρονικά ή από τη δικαστική αρχή.

Ειδικότερα με βάση την απόφαση:

Στην εφαρμογή myPROPERTY (myproperty.aade.gov.gr) προστίθεται ένα νέο είδος ηλεκτρονικής υποβολής δήλωσης φόρου κληρονομιάς, η «Δήλωση φόρου κληρονομιάς μέσω Δ.Ο.Υ.»

Αφορά περιπτώσεις δηλώσεων φόρου κληρονομιάς που δεν υποστηρίζονται από την εφαρμογή myPROPERTY – Δήλωση Φόρου Κληρονομιάς. Με την υποβολή της δήλωσης από τον φορολογούμενο, διενεργείται επαλήθευση της δήλωσης και ο προσδιορισμός του φόρου κληρονομιάς από την αρμόδια Δ.Ο.Υ.

Στην «Δήλωση Φόρου Κληρονομιάς μέσω Δ.Ο.Υ.» υποβάλλονται ηλεκτρονικά οι ακόλουθες δηλώσεις φόρου κληρονομιάς, με κληρονόμους φυσικά ή νομικά πρόσωπα που έχουν ΑΦΜ και είναι πιστοποιημένοι χρήστες των ηλεκτρονικών υπηρεσιών της ΑΑΔΕ:

α) Για θανάτους μέχρι και 31/12/2021: όλα τα είδη δηλώσεων φόρου κληρονομιάς.

β) Για θανάτους από 1/1/2022:

• οι αρχικές και τροποποιητικές δηλώσεις φόρου κληρονομιάς (εμπρόθεσμες ή εκπρόθεσμες) που δεν υποστηρίζονταν ως τώρα από την εφαρμογή myPROPERTY / Δήλωση Φόρου Κληρονομιάς, ή
• οι δηλώσεις φόρου κληρονομιάς (εμπρόθεσμες ή εκπρόθεσμες), εφόσον έχει ήδη υποβληθεί δήλωση (αρχική ή τροποποιητική) σε έντυπη μορφή στη Δ.Ο.Υ. ή ηλεκτρονικά μέσω της «Δήλωσης φόρου κληρονομιάς μέσω Δ.Ο.Υ.», ή
• οι δηλώσεις φόρου κληρονομιάς με αίτημα αναβολής φορολογίας.

Τα βήματα

Η διαδικασία έχει ως εξής:

• Η δήλωση φόρου κληρονομιάς μέσω Δ.Ο.Υ. συμπληρώνεται και υποβάλλεται από τον φορολογούμενο ή τα νομίμως εξουσιοδοτημένα πρόσωπα αυτών, ή και από τον συμβολαιογράφο που πρόκειται να συντάξει τη συμβολαιογραφική πράξη (εφόσον δηλαδή απαιτείται συμβολαιογραφική πράξη).
• Απαιτείται η χρήση προσωπικών κωδικών TAXISnet.
• Μαζί με τη δήλωση συνυποβάλλονται υποχρεωτικά και τα δικαιολογητικά.
• Για τα κινητά περιουσιακά στοιχεία ή τα ακίνητα σε περιοχές όπου δεν ισχύει το σύστημα των αντικειμενικών αξιών, αναγράφεται η αγοραία ή η δηλωθείσα αξία αυτών, αντίστοιχα. Σε όλες τις δηλώσεις συμπληρώνονται οι τυχόν απαλλαγές, εκπτώσεις ή μειώσεις και αναγράφονται οι προγενέστερες δωρεές ή γονικές παροχές που έχουν υποβληθεί σε έντυπη μορφή, εφόσον υπάρχουν, καθώς και ο φόρος που βεβαιώθηκε σε κάθε δήλωση. Εφόσον ζητείται απαλλαγή πρώτης κατοικίας, η υποβολή της δήλωσης κληρονομιάς επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης, ως προς τη συνδρομή των προϋποθέσεων της απαλλαγής.
• Ως ημερομηνία υποβολής της δήλωσης θεωρείται η ημερομηνία της τελευταίας καταχώρισης της δήλωσης, με την επιφύλαξη της επισύναψης των δικαιολογητικών, που συνυποβάλλονται υποχρεωτικά.
• Μετά την ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης από τον φορολογούμενο, ο υπάλληλος της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. εισέρχεται στην εφαρμογή myPROPERTY-Δήλωση Φόρου Κληρονομιάς μέσω Δ.Ο.Υ. για την επαλήθευση της δήλωσης και τον προσδιορισμό του φόρου κληρονομιάς. Συγκεκριμένα:
• Εντός δέκα (10) εργάσιμων ημερών από την υποβολή της δήλωσης από τον φορολογούμενο, διενεργείται από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. επαλήθευση της πληρότητας των δικαιολογητικών που επισυνάπτονται, παραλαμβάνεται η δήλωση και εκδίδεται η πράξη διοικητικού ή διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου.
• Η πράξη προσδιορισμού του φόρου κοινοποιείται στο υπόχρεο πρόσωπο
• Σε περίπτωση έλλειψης των υποχρεωτικών δικαιολογητικών, αναρτάται στην προσωποποιημένη πληροφόρηση του υπόχρεου πρόσκληση να τα αναρτήσει στην εφαρμογή εντός πέντε (5) εργάσιμων ημερών. Σε περίπτωση μη ανάρτησής τους εντός της ανωτέρω προθεσμίας η δήλωση θεωρείται μη υποβληθείσα και δεν παράγει έννομα αποτελέσματα.
• Δηλώσεις που υποβάλλονται σε αναρμόδια Δ.Ο.Υ. διαβιβάζονται εντός τριών (3) εργάσιμων ημερών στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. Για τη διαβίβαση της δήλωσης ενημερώνεται σχετικά και ο φορολογούμενος μέσω της προσωποποιημένης πληροφόρησής του.

Τα δικαιολογητικά

Τα κατά περίπτωση δικαιολογητικά που συνυποβάλλονται, είναι:

• Υποχρεωτικά δικαιολογητικά (με την υποβολή της δήλωσης)
• Ληξιαρχική πράξη θανάτου (μόνο για τις δηλώσεις που υποβάλλονται στη Δ.Ο.Υ. σε έντυπη μορφή)
• Απόφαση δημοσίευσης διαθήκης
• Κληρονομητήριο ή πιστοποιητικό (οικογενειακής κατάστασης ή εγγυτέρων συγγενών) της αρμόδιας δημοτικής αρχής. Μόνον σε περίπτωση αδυναμίας έκδοσής του, αρκεί ένορκη βεβαίωση δύο μαρτύρων για το είδος και το βαθμό συγγένειας προς τον κληρονομούμενο
• Πιστοποιητικό Ειρηνοδικείου ή Πρωτοδικείου περί μη δημοσιεύσεως διαθήκης ή περί μη δημοσιεύσεως νεότερης διαθήκης, κατά περίπτωση
• Πληρεξούσιο ή ειδική εξουσιοδότηση αν δεν υποβάλει δήλωση ο ίδιος ο δικαιούχος
• Τα φύλλα προσδιορισμού αξίας ακινήτων ή υπολογισμού αξίας μετοχών, επιχειρήσεων κ.λπ. από την εφορία. Σε πιο ειδικές περιπτώσεις απαιτούνται:
• Αντίγραφο της σύμβασης νέμησης, ή του συστατικού εγγράφου trust, ή του καταστατικού εγγράφου νομικού προσώπου ή ιδρύματος, κατά περίπτωση, που αποδεικνύουν τον τρόπο και το είδος της επαγωγής και τη νομική μορφή και χαρακτήρα του υπόχρεου σε φόρο
• Σε περίπτωση αφάνειας, την τελεσίδικη δικαστική απόφαση που κηρύσσει την αφάνεια και το φύλλο της εφημερίδας στην οποία η απόφαση αυτή έχει δημοσιευτεί

Λοιπά δικαιολογητικά που κατά περίπτωση μπορεί να απαιτηθούν, είναι:

• Αποδεικτικά χρεών και βαρών
• Αποδεικτικά πληρωμής ή βεβαίωσης φόρου στην αλλοδαπή
• Βεβαίωση Τράπεζας για κοινό λογαριασμό
• Καταστατικό νομικού προσώπου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα
• Αποδεικτικά περί δεκαετούς παραμονής του κληρονομουμένου στην αλλοδαπή
• Σε περίπτωση λοιπών ειδικών απαλλαγών, τα δικαιολογητικά που έχουν καθοριστεί με τις οικείες αποφάσεις.
• Τα προβλεπόμενα από τα φύλλα αντικειμενικού προσδιορισμού αξίας ακινήτων δικαιολογητικά, όπως καθορίζονται με αποφάσεις του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.
• Τα απαραίτητα δικαιολογητικά για τη χορήγηση απαλλαγής α’ κατοικίας, όπως έχουν καθοριστεί με την υπό στοιχεία ΠΟΛ.1101/2010 (Β’ 1021) απόφαση του Υπουργού Οικονομικών.
• Τα έγγραφα που αποδεικνύουν την μετάθεση του χρόνου γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης, κατ’ άρθρο 7 του ν. 2961/2001.
• Η σύμβαση ασφάλισης ζωής του κληρονομουμένου ή σχετική βεβαίωση της ασφαλιστικής εταιρείας.
• Λοιπά κατά περίπτωση δικαιολογητικά για τον προσδιορισμό της φορολογητέας ύλης.