Σε επίπεδα ρεκόρ έχει εκτοξεύσει τις τιμές η έλλειψη που παρατηρείται στο ελαιόλαδο και έχει τροφοδοτήσει ένα «κύμα» εγκληματικότητας και έχει ωθήσει τον κλάδο σε κατάσταση κρίσης.
Η εκτόξευση της τιμής του «υγρού χρυσού», που αποτελεί βασικό συστατικό της μεσογειακής διατροφής, έχει αναστατώσει τόσο τους καταναλωτές όσο και την αγορά τους τελευταίους μήνες, αναγκάζοντας πολύ κόσμο να το «κόψει» από το τραπέζι του.
Ο Kyle Holland, αναλυτής του ομίλου έρευνας αγοράς Mintec, δήλωσε ότι οι ακραίες καιρικές συνθήκες που προκλήθηκαν από την κλιματική αλλαγή «επηρέασαν σημαντικά» την παραγωγή ελαιολάδου στη νότια Ευρώπη τα τελευταία χρόνια, ιδίως σε μεσογειακές χώρες όπως η Ισπανία, η Ιταλία και η Ελλάδα.
Η Ισπανία, η οποία προμηθεύει περισσότερο από το 40% της παγκόσμιας παραγωγής, παραδοσιακά παράγει κάπου μεταξύ 1,3 και 1,5 εκατομμυρίων μετρικών τόνων ελαιολάδου σε κάθε συγκομιδή, δήλωσε ο Holland.
Ωστόσο, τα επίσημα στοιχεία έδειξαν ότι η Ισπανία καλλιέργησε περίπου 666.000 μετρικούς τόνους για το 2022/2023. Οι παράγοντες της αγοράς που ερωτήθηκαν από την Mintec αναμένουν ένα εύρος παραγωγής από 830.000 έως 850.000 μετρικούς τόνους για το 2023/2024 στην Ισπανία, μια αύξηση περίπου 40.000 μετρικών τόνων από τις προηγούμενες εκτιμήσεις.
Οι τιμές του ελαιολάδου στην Ανδαλουσία διαμορφώθηκαν στα 7,8 ευρώ ανά κιλό στις 19 Απριλίου, σύμφωνα με τον δείκτη αναφοράς της Mintec, από λίγο πάνω από τα 8 ευρώ στα τέλη Μαρτίου.
Η πτώση επεκτείνει την πτωτική τάση, αφού οι τιμές του ελαιολάδου έφτασαν σε πρωτοφανή κορυφή στα 9,2 ευρώ τον Ιανουάριο.
Το ιλιγγιώδες «ράλι» για το ελαιόλαδο έχει ψυχρανθεί τις τελευταίες εβδομάδες, εν μέρει λόγω των ευεργετικών βροχών τον Μάρτιο και τον Απρίλιο και της αύξησης των εκτιμήσεων για την παραγωγή της ελαιοσυλλογής της Ισπανίας.
Ωστόσο, οι αναλυτές δήλωσαν ότι τα αποθέματα ελαιολάδου που όλο και μειώνονται πιθανόν να κρατήσουν τις αγορές σε εγρήγορση για ξαφνικές εκτοξεύσεις των τιμών τους επόμενους μήνες.
«Το ερώτημα του κόσμου είναι ότι ενώ οι τιμές φαίνεται να πέφτουν αυτή τη στιγμή, ο κόσμος δεν αγοράζει ακόμη επαρκείς ποσότητες.
Και όταν αγοράζεις έναντι μειωμένων όγκων, λένε ότι αν οι όγκοι στραγγίσουν και όλοι πρέπει να αγοράσουν, τότε οι τιμές πρέπει να ανέβουν», σημείωσε ο Holland στο CNBC.
«Αυτό δεν είναι φυσιολογικό», δήλωσε επίσης στο CNBC ο Vito Martielli ανώτερος αναλυτής της Rabobank. Ο Martielli δήλωσε ότι η πρόσφατη μεταβλητότητα των τιμών είναι η πιο έντονη που έχει δει στα περισσότερα από 20 χρόνια που μελετά τον τομέα του ελαιολάδου.
«Για να έχουμε μια σαφή άποψη, νομίζω ότι πρέπει να περιμένουμε μερικούς μήνες μέχρι το τέλος Ιουνίου, αλλά οι βροχές κατά τον μήνα Μάρτιο ήταν ένα θετικό μήνυμα για τη βελτίωση της παραγωγής», πρόσθεσε.
Οι κλέφτες «υγρού χρυσού»
Η άνοδος των τιμών του ελαιολάδου συνέπεσε επίσης με ένα κύμα κλοπών. Τα σούπερ μάρκετ στην Ισπανία δήλωσαν στις αρχές Μαρτίου ότι το ελαιόλαδο είχε γίνει το προϊόν που έκλεβαν πιο συχνά σε πολλές περιοχές της χώρας, σύμφωνα με τους Financial Times.
Οι κύριοι ένοχοι λέγεται ότι ήταν εγκληματικές συμμορίες που στόχευαν να μεταπωλήσουν ελαιόλαδο στη μαύρη αγορά.
Τον περασμένο Αύγουστο, περίπου 50.000 λίτρα εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου κλάπηκαν από ένα από τα ελαιοτριβεία της Ισπανίας στην περιοχή της Κόρδοβα, σύμφωνα με αναφορές τοπικών μέσων ενημέρωσης. Η αξία του κλεμμένου ελαιολάδου εκτιμήθηκε τότε ότι ξεπερνούσε τα 420.000 ευρώ.