Εντός εβδομάδας οι ανακοινώσεις για την αύξηση του κατώτατου μισθού – Το βασικό σενάριο

Κρίσιμη είναι η εβδομάδα που ξεκινά για τον κατώτατο μισθό και την αύξηση που θα δοθεί.

Βάσει του χρονοδιαγράμματος που ακολουθούσε το οικονομικό επιτελείο, την περασμένη Παρασκευή ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης θα έπρεπε να κάνει την τελική εισήγηση προς το υπουργικό συμβούλιο και τον πρωθυπουργό για τον καθορισμό του κατώτατου μισθού υπαλλήλων και του κατώτατου ημερομισθίου των εργατοτεχνιτών.

Παρά ταύτα, λόγω της τραγωδίας των Τεμπών και των διαστάσεων που έχει λάβει, αποφασίστηκε να μεταφερθούν προς το τέλος της τρέχουσας εβδομάδας οι ανακοινώσεις για τον κατώτατο μισθό. Όπως ανέφεραν κυβερνητικές πηγές, οι ανακοινώσεις θα μπορούσαν να γίνουν νωρίτερα, ωστόσο από την πλευρά της κυβέρνησης δεν ήθελαν να δημιουργηθεί σε καμία περίπτωση η αίσθηση ότι προχωρά σε ανακοινώσεις για να αλλάξει την ατζέντα.

Το βασικό σενάριο για την αύξηση του κατώτατου μισθού

Υπενθυμίζεται ότι ο νέος, αυξημένος κατώτατος μισθός θα ισχύσει από την 1η Απριλίου 2023.

Οι διαδικασίες πρέπει πλέον να επιταχυνθούν, καθώς ο νέος κατώτατος μισθός θα τεθεί σε ισχύ την 1η Απριλίου. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, ο νέος κατώτατος μισθός θα διαμορφωθεί ανάμεσα στα 768 ευρώ έως και 781 ευρώ (μεικτά), από 713 ευρώ που είναι σήμερα.

Οι παράγοντες

Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας μέχρι στιγμής κρατά κλειστά τα χαρτιά της για το ποσοστό της αύξησης. Παρά ταύτα, έχει διευκρινίσει ότι θα σταθμιστούν τρεις παράγοντες: οι εισηγήσεις των κοινωνικών εταίρων και των επιστημονικών φορέων, οι οποίες ελήφθησαν στο πλαίσιο της σχετικής διαβούλευσης, οι αντοχές της οικονομίας και οι ανάγκες των εργαζομένων που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό.

Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά αρμόδιες πηγές του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, στόχος είναι να βρεθεί μια ισορροπημένη λύση, η οποία θα οδηγήσει σε σημαντική και δίκαιη αύξηση του κατώτατου μισθού και θα έχει ως αποτέλεσμα την ενίσχυση του εισοδήματος των εργαζομένων, αλλά και τη διαφύλαξη της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, με τη νέα αύξηση επιδιώκεται να στηριχθούν ουσιαστικά οι εργαζόμενοι και τα νοικοκυριά, που εξακολουθούν να πλήττονται από τον υψηλό πληθωρισμό που έφερε η διεθνής ενεργειακή κρίση, χωρίς όμως να δοκιμάζονται οι αντοχές της οικονομίας και η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.

Μάλιστα, τονίζουν πως η επικείμενη αύξηση του κατώτατου μισθού θα τονώσει την αγοραστική δύναμη μιας μεγάλης μερίδας εργαζομένων και θα λειτουργήσει συμπληρωματικά με τις υπόλοιπες πρωτοβουλίες που έχει λάβει η κυβέρνηση για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων, όπως είναι η επιδότηση ρεύματος και φυσικού αερίου, το fuel pass, το «καλάθι του νοικοκυριού», οι έκτακτες ενισχύσεις, το market pass κ.ά.

Ο πληθωρισμός

Σημειώνεται πως η απόφαση θα λάβει υπ’ όψιν το ότι ο πληθωρισμός και το 2022 κινήθηκε ανοδικά, κλείνοντας το έτος με μέσο πληθωρισμό 9,6%. Σύμφωνα με πληροφορίες, στο πόρισμα του ΚΕΠΕ επισημαίνεται ότι, παρόλο που, από τον Οκτώβριο του 2022, καταγράφεται αξιοσημείωτη αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, «αυτός παραμένει υψηλός και οι προβλέψεις για το 2023 εκτιμούν ότι δεν θα είναι μικρότερος από 4,5%. Την ίδια στιγμή, το 2022, η ελληνική οικονομία εν πολλοίς συνέχισε να αναπτύσσεται με υψηλούς ρυθμούς».

Επίσης, υπενθυμίζεται ότι, το 2022, νομοθετήθηκε διπλή αύξηση του κατώτατου μισθού. Συγκεκριμένα, τον Φεβρουάριο του 2019 ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε στα 650 ευρώ, από την 1η Ιανουαρίου 2022 ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε κατά 2%, με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί στα 663 ευρώ, ενώ από την 1η Μαΐου 2022 ο κατώτατος μισθός έφτασε στα 713 ευρώ, αύξηση της τάξεως του 7,5%.

Επιπλέον, το κατώτατο ημερομίσθιο για τους εργατοτεχνίτες, με βάση την τελευταία αύξηση του Μαΐου 2022, ανέρχεται σε 31,85 ευρώ.

Όπως υπογραμμίζει το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, η διπλή αύξηση του κατώτατου μισθού, κατά τον περασμένο χρόνο, ανέβασε σημαντικά τη θέση της Ελλάδας μεταξύ των χωρών της ΕΕ που έχουν νομοθετημένο κατώτατο μισθό.

Παράλληλα, η αύξηση του κατώτατου μισθού συμπαρασύρει προς τα πάνω το επίδομα ανεργίας, ενώ αναπροσαρμόζονται βοηθήματα και επιδόματα που έχουν ως βάση υπολογισμού τον κατώτατο μισθό ή το ημερομίσθιο.

Οι προτάσεις για τον κατώτατο μισθό

Όπως προκύπτει από πληροφορίες, οι κοινωνικοί φορείς και τα ερευνητικά ιδρύματα συνηγορούν ότι, στην παρούσα φάση, είναι απαραίτητο να δοθεί αύξηση στον κατώτατο μισθό. Ωστόσο, το εύρος των προτάσεων για το ποσοστό της αύξησης κυμαίνεται από 3% έως και 15,8%.

Ταυτόχρονα, ορισμένοι κοινωνικοί εταίροι τάσσονται υπέρ της περαιτέρω μείωσης του μη μισθολογικού κόστους, ώστε να αυξηθεί το διαθέσιμο εισόδημα των εργαζομένων, χωρίς να αυξηθεί το κόστος εργασίας για τις επιχειρήσεις.

Ειδικότερα, σύμφωνα με πληροφορίες, οι προτάσεις των κοινωνικών εταίρων και των επιστημονικών φορέων για τον κατώτατο μισθό, που περιλαμβάνονται στο σχέδιο πορίσματος διαβούλευσης του ΚΕΠΕ, συνοψίζονται ως εξής:

ΓΣΕΒΕΕ: Προτείνει αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 8%. Επιπλέον, η ΓΣΕΒΕΕ ζητάει να ληφθεί υπ’ όψιν η οικονομική κατάσταση μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων και να παρθούν μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων για τη συγκράτηση του αυξημένου κόστους λειτουργίας των επιχειρήσεων, τη στήριξη της ρευστότητάς τους και την αντιμετώπιση της υπερχρέωσης, παράλληλα με την αύξηση του κατώτατου μισθού.

Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία έρευνας του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων (ΙΜΕ) της ΓΣΕΒΕΕ, σύμφωνα με την οποία για 2 στα 3 νοικοκυριά (63%), με κύρια πηγή εισοδήματος τον μισθό και ετήσιο οικογενειακό εισόδημα έως 10.000 ευρώ, ο μισθός δεν επαρκεί για όλο τον μήνα (18 ημέρες), όταν το αντίστοιχο ποσοστό πέρυσι ήταν 50%, ενώ η έκθεση του ΙΜΕ της ΓΣΕΒΕΕ δείχνει βελτίωση της αγοράς εργασίας, άρα υπάρχουν περιθώρια αύξησης του κατώτατου μισθού, σύμφωνα με τη ΓΣΕΒΕΕ.

ΓΣΕΕ: Προτείνει αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 15,8% (στα 826 ευρώ).

Μεταξύ άλλων, η ΓΣΕΕ προτείνει:

• Επαναφορά του καθορισμού του κατώτατου μισθού στον θεσμό της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, καθώς ο ρόλος και η λειτουργία της ως ελάχιστου γενικού ορίου προστασίας, με καθολική εφαρμογή σε όλους τους εργαζόμενους, στο πλαίσιο διαβούλευσης μεταξύ των κοινωνικών εταίρων, είναι κρίσιμης σημασίας για την αποδοχή του τελικού προσδιορισμού του ύψους του, την ενίσχυση της κοινωνικής και εργασιακής ειρήνης και, τελικά, τη συμμόρφωση των εργοδοτών, που θα επιτρέψει την αύξηση της αποτελεσματικότητας των θετικών του επιδράσεων στην οικονομία, στην κοινωνία και στη δημοκρατία.
• Αποκατάσταση των προστατευτικών ρυθμίσεων του ατομικού και του συλλογικού εργατικού δικαίου.
• Επαναφορά τριετιών.
• Άρση θεσμικών και νομοθετικών εμποδίων για την αύξηση της κάλυψης των εργαζομένων από συλλογικές συμβάσεις εργασίας (άνω του 80% των μισθωτών).
• Ενίσχυση της Επιθεώρησης Εργασίας για αποτελεσματική αντιμετώπιση της εργοδοτικής παραβατικότητας.
• Ρύθμιση και έλεγχος των ευέλικτων και των άτυπων μορφών εργασίας για την προστασία των κατώτατων ορίων αμοιβής και εργασίας.
• ΕΣΕΕ: Προτείνει αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 7%. Η ΕΣΕΕ ζητάει, παράλληλα με την αύξηση του κατώτατου μισθού, επιδότηση των ασφαλιστικών εργοδοτικών εισφορών και κατάργηση επιβαρύνσεων, όπως εκείνων του τέλους επιτηδεύματος και της προκαταβολής φόρων, αλλά και την ενίσχυση του εισοδήματος των πλέον αδύναμων οικονομικά πολιτών.

Σύμφωνα με την ΕΣΕΕ, κρίσιμος αναμένεται να είναι ο ρυθμός απορρόφησης των ευρωπαϊκών πόρων (π.χ. ΕΣΠΑ 2021-2027), αλλά και η έκταση της υλοποίησης των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων που προβλέπονται για το 2023 από το «Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας».

ΣΒΕ: Προτείνει αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 5,5%.

ΣΕΒ: Προτείνει: Α) Αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 5%-6%, εφόσον μειωθούν οι ασφαλιστικές εισφορές κατά 0,6% και, στη συνέχεια, ακόμη 3% την περίοδο 2024-2025 και εφόσον γίνουν πρόσθετες παρεμβάσεις, όπως είναι ο ορθολογικός υπολογισμός του κατώτατου μισθού, συνυπολογίζοντας κοινωνικούς, οικονομικούς αλλά και αναπτυξιακούς παράγοντες. Β) Μείωση του μη μισθολογικού κόστους της εργασίας (εισφορών), ώστε να προσεγγίσει τον μέσο όρο μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ. Γ) Αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος των εργαζομένων, μέσω μείωσης της φορολογίας μισθωτής εργασίας, ώστε να αυξηθούν οι καθαρές αμοιβές, χωρίς υπέρμετρη επιβάρυνση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων. Δ) Ενίσχυση των εισοδημάτων μέσα από παραγωγικές επενδύσεις και ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου. Ε) Στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών για όσο παρατηρείται η πληθωριστική έξαρση στις τιμές τροφίμων, καυσίμων και ενέργειας.

Επίσης, ο ΣΕΒ προτείνει την αναθεώρηση της σημερινής διαδικασίας καθορισμού του κατώτατου μισθού, αλλά όχι επιστροφή στην παλιά διαδικασία.

ΣΕΤΕ: Προτείνει αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 5,5%.

Τράπεζα της Ελλάδος: Προτείνει αύξηση του κατώτατου μισθού από 3% έως 5%.

ΙΟΒΕ: Προτείνει αύξηση του κατώτατου μισθού από 4% έως 6%. Επιπλέον, το ΙΟΒΕ προτείνει τη μείωση του μη μισθολογικού κόστους, ενώ ζητάει να μην αλλάξει ο μηχανισμός διαβούλευσης.

ΚΕΠΕ: Προτείνει αύξηση του κατώτατου μισθού που να μην ξεπερνά τις αυξήσεις των συνταξιούχων (7,5%), ενώ, σύμφωνα με το ΚΕΠΕ, η ελάχιστη αύξηση του κατώτατου μισθού πρέπει να ανέρχεται στο 4,5%.