Έρχεται νέο «τσουνάμι» ακρίβειας: Φόβοι για νέα άνοδο του πληθωρισμού τον Σεπτέμβριο

Απέναντι σε ένα νέο κύμα ακρίβειας βρέθηκαν οι περισσότεροι καταναλωτές τον Σεπτέμβριο, καθώς αναμένεται ο πληθωρισμός να ξεπεράσει το 3%. 

Σημείο αναφοράς, για άλλον έναν μήνα, είναι οι τιμές των τροφίμων, οι οποίες τον Αύγουστο αυξήθηκαν για 16ο συνεχή μήνα με ρυθμό πάνω από 10% έναντι 7,7% για τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Στα ίδια ή ψηλότερα επίπεδα αναμένεται να κινηθούν και τον Σεπτέμβριο. Το σύνθημα των νέων αυξήσεων δίνουν τα εποχικά φρούτα και λαχανικά, ειδικά μετά τις καταστροφές της αγροτικής παραγωγής στον κάμπο της Θεσσαλίας. Μέχρι στιγμής, οι τιμοληψίες δείχνουν ότι όλα αυτά αφήνουν βαθύ αποτύπωμα στα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.

Οι τιμές στις λαϊκές αγορές, τα οπωροπωλεία αλλά και τα ράφια των σούπερ-μάρκετ καταγράφουν άνοδο από 25% έως και 35%, με δικαιολογία την καταστροφή μέρους της παραγωγής λόγω της κλιματικής κρίσης.

Στο ίδια μήκος κύματος και ένα από τα βασικά εξαγώγιμα προϊόντα, το ελαιόλαδο, για το οποίο οι παραγωγοί δηλώνουν μείωση της παραγωγής σε ελιές, η οποία έχει φέρει σε έναν χρόνο αύξηση περίπου 30% στο ράφι του σούπερ-μάρκετ. 

Σε μικρή απόσταση, ακολουθούν σε αυξήσεις τα γαλακτοκομικά, τα αυγά και τα κρέατα, ενώ σταδιακά από τον τρέχοντα μήνα ενσωματώνονται στις τιμές λιανικής οι αυξήσεις έως 15% στις τιμές των δημητριακών. 

Ανησυχία για τα υγρά καύσιμα

Την ίδια ώρα, ενώ προς το παρόν έχουμε ηρεμία σε ό,τι αφορά την τιμή του φυσικού αερίου, οι αποφάσεις για μειώσεις παραγωγής από μεγάλους παραγωγούς (Ρωσία, Σαουδική Αραβία) έχουν εκτοξεύσει τις τιμές του αργού πετρελαίου σταθερά πάνω από τα 95 δολάρια το βαρέλι.

Το αποτέλεσμα είναι η τιμή της αμόλυβδης να έχει ξεπεράσει τα 2 ευρώ το λίτρο, ενώ το πετρέλαιο κίνησης έχει φτάσει ξανά τα 1,9 ευρώ, δηλαδή όσο περίπου ήταν και έναν χρόνο νωρίτερα, όταν η παγκόσμια οικονομία βίωνε ενεργειακή κρίση. Μάλιστα, οι προοπτικές είναι μάλλον άσχημες και για το επόμενο διάστημα, όταν θα αρχίσει να πωλείται το πετρέλαιο κίνησης με τιμή πάνω από 1,5 ευρώ το λίτρο με το επίδομα θέρμανσης να αφορά την τιμή αγοράς χωρίς την επιδότηση από την αντλία που εφαρμόστηκε το 2022.

Ο δομικός πληθωρισμός

Μια ακόμη ανησυχία για το γενικότερο επίπεδο των τιμών, δηλαδή αυτό που ονομάζεται “αίσθηση ακρίβειας”, είναι τα υψηλά επίπεδα του δομικού πληθωρισμού. Μετά από μήνες, ο δομικός την Ελλάδα τον Αύγουστο υποχώρησε στο 6% από 6,2% τον Ιούλιο φτάνοντας στα μέσα επίπεδα της Ευρωζώνης. Ωστόσο, σε είδη που περιλαμβάνουν καύσιμα και εποχικά είδη οι τιμές στην Ελλάδα αυξάνονται σε περιόδους πληθωριστικών πιέσεων με αργούς ρυθμούς και στη συνέχεια μειώνονται με ακόμη αργότερους ρυθμούς συντηρώντας για μεγάλο διάστημα υψηλά επίπεδα πληθωρισμού.

Τελευταίο ανάχωμα στις ανατιμήσεις των τροφίμων αποτελεί το πρόγραμμα market pass, το οποίο αποσύρεται στο τέλος Οκτωβρίου, παραμένοντας μόνο για τους πληγέντες των φυσικών καταστροφών. Ρόλο ανάσχεσης της ακρίβειας θα συνεχίσουν να παίζουν μόνο το καλάθι του νοικοκυριού και τα ειδικά εποχικά “καλάθια” όπως π.χ. το πρόσφατο “καλάθι των σχολικών” και φυσικά οι έλεγχοι του Υπουργείου Ανάπτυξης και του ΣΔΟΕ.