Φορολογικές δηλώσεις 2023: Όσα πρέπει να γνωρίζουμε ώστε να αποφύγουμε τα λάθη

Προθεσμία τριών μηνών έχουν οι φορολογούμενοι για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων, στις οποίες θα περιλαμβάνονται τα εισοδήματα που εισέπραξαν μέσα στην προηγούμενη χρονιά, δηλαδή το 2022.

Η ηλεκτρονική πλατφόρμα άνοιξε την περασμένη Παρασκευή 31 Μαρτίου και σύμφωνα με την νομοθεσία, καταληκτική ημερομηνία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων για τα 9 εκατ. φορολογουμένους είναι η 30η Ιουνίου.

Ο επιπλέον φόρος, για όσους προκύπτει, θα πρέπει να εξοφληθεί σε οκτώ ισόποσες μηνιαίες δόσεις, με την πρώτη να καταβάλλεται έως το τέλος Ιουλίου και η τελευταία έως τις 28 Φεβρουαρίου του 2024.

Στην περίπτωση που κάποιος φορολογούμενος έχει την οικονομική δυνατότητα, αλλά και την θέληση να πληρώσει εφάπαξ το σύνολο του φόρου, τότε θα τύχει έκπτωσης 3% αρκεί αυτό να το πράξει έως τις 31 Ιουλίου.

Οι φορολογούμενοι θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και όπου χρειαστεί θα πρέπει να προστρέξουν στην βοήθεια λογιστών, διότι υπάρχουν σημεία που ενδεχομένως μπορεί να υποκρύπτουν δυσάρεστες εκπλήξεις και επιπλέον φόρο.

Ας δούμε μερικές απαντήσεις σε κομβικής σημασίας ερωτήματα που ενδεχομένως έχουν αρκετοί φορολογούμενοι:

1. Ποιοι έχουν υποχρέωση υποβολής φορολογικής δήλωσης;

Υποχρέωση υποβολής έχουν όσοι έχουν φορολογική κατοικία στην Ελλάδα και έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας. Επίσης δεν έχει καμία σημασία για την Εφορία, εάν το πρόσωπο αυτό είναι εξαρτώμενο ή όχι μέλος και αποκτά πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα.

2. Μπορούν οι σύζυγοι να κάνουν χωριστές φορολογικές δηλώσεις και πως γίνεται η εκκαθάριση;

Για να συμβεί αυτό θα έπρεπε να είχε δηλωθεί στην ΑΑΔΕ έως τις 28 Φεβρουαρίου. Εάν δεν έχει συμβεί τότε η δήλωση θα είναι κοινή. Εξαιρέσεις υπάρχουν στις περιπτώσεις εκείνες που έχει διακοπεί η έγγαμη συμβίωση κατά τον χρόνο υποβολής της δήλωσης ή ο ένας από τους δύο συζύγους είναι σε κατάσταση πτώχευσης ή έχει υποβληθεί σε δικαστική συμπαράσταση. Στην περίπτωση των κοινών δηλώσεων η εκκαθάριση διενεργείται ξεχωριστά για τον καθένα και εκδίδονται δύο πράξεις προσδιορισμού φόρου, που αντιστοιχεί μία για τον κάθε ένα σύζυγο. Να σημειωθεί ότι τα παραπάνω ισχύουν και για εκείνους που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης και έχουν την ίδια φορολογική αντιμετώπιση με τους έγγαμους.

3. Για όσους έχουν αποβιώσει ισχύουν οι ίδιες προθεσμίες υποβολής των δηλώσεων;

Όχι. Οι νόμιμοι κληρονόμοι των αποβιωσάντων θα πρέπει να υποβάλλουν την φορολογική δήλωση για τα εισοδήματα που απέκτησαν το έτος 2022 και μέχρι την ημερομηνία του θανάτου τους, εμπρόθεσμα έως 31 Δεκεμβρίου του 2023 και μόνο στην Εφορία του αποθανόντος, αφού κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει ηλεκτρονικά.

4. Στην περίπτωση που το ανήλικο τέκνο υποβάλλει ξεχωριστή δήλωση, λόγω εισοδημάτων προκύπτει και άλλη υποχρέωση;

Ναι. Εφόσον υπάρχουν εισοδήματα από άλλη πηγή, όπως για παράδειγμα εισόδημα από ακίνητη περιουσία, αυτά αναγράφονται στη δήλωση του υπόχρεου γονέα.

5. Πρέπει στην δήλωση να αναγράφεται και το ΑΜΚΑ;

Ναι. Το ΑΜΚΑ αναγράφεται υποχρεωτικά, τόσο για τον υπόχρεο όσο και για τον ή την σύζυγο. Εξαιρούνται μόνο εκείνοι που δεν υποχρεούνται σε απόκτηση ΑΜΚΑ. Υποχρεωτική είναι επίσης και η αναγραφή ΑΜΚΑ των εξαρτώμενων μελών.

Εξαιρούνται οι φορολογούμενοι οι οποίοι για λόγους που άπτονται ευαίσθητων προσωπικών τους δεδομένων δεν επιθυμούν να γνωστοποιήσουν τον ΑΜΚΑ, ούτε για τους ίδιους, ούτε για τα εξαρτώμενα μέλη τους, καθώς και οι υπάλληλοι της Τράπεζας Εμπορίου και Ανάπτυξης Εύξεινου Πόντου.

6. Για ποια μέλη της οικογένειας πρέπει να υπάρχει αναγραφή του ΑΦΜ;

Για όλα τα εξαρτώμενα μέλη (άγαμα τέκνα, ανιόντες, ανήλικοι ορφανοί συγγενείς, αδέλφια με αναπηρία κ.λπ., καθώς για τα εξαρτώμενα μέλη άνω των 18 ετών, αλλά και για τα εξαρτώμενα μέλη κάτω των 18, εφόσον τους έχει αποδοθεί ΑΦΜ κατά τον χρόνο υποβολής της δήλωσης.

7. Εάν κάποιο τέκνο φιλοξενείται από τους γονείς, ποιον επιβαρύνει το τεκμήριο;

Στην περίπτωση που τα τέκνα φιλοξενούνται από τους γονείς τους στην κατοικία των γονέων, τότε αυτά δεν επιβαρύνονται με το τεκμήριο κατοικίας και το τεκμήριο επιβαρύνει τους γονείς.

8. Εάν τα παιδιά σπουδάζουν σε άλλη πόλη, από αυτή των γονέων και ενοικιάζουν κατοικία, πως δηλώνεται αυτή;

Για τα εξαρτώμενα μέλη η φοιτητική κατοικία, που ενοικιάζουν τα παιδιά, το οποία και σπουδάζουν μακριά από τον τόπο μόνιμης διαμονής δηλώνεται ως δευτερεύουσα από τον γονέα, ώστε να επιβαρύνεται εκείνος από το τεκμήριο.

9. Ποιοι είναι υποχρεωμένοι να χτίζουν το αφορολόγητο με e-αποδείξεις;

Όλοι. Εξαιρούνται μόνο οι φορολογούμενοι που έχουν συμπληρώσει το 70ό έτος της ηλικίας τους, αλλά και όσοι κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων. Εάν πρόκειται για τουριστικές περιοχές τότε, απαλλάσσονται από την κάλυψη του 30% του εισοδήματός τους με ηλεκτρονικές αποδείξεις.

10. Υπάρχουν εξαιρέσεις ή διαφορετική πρόβλεψη για τα τεκμήρια;

Ναι. Προβλέπεται μείωση κατά 30% στα τεκμήρια διαβίωσης για εκείνους που έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος τους ηλικίας του.

11. Υπάρχει κάποια ειδική πρόβλεψη για τους νέους επιτηδευματίες;

Ναι. Ο ελάχιστος φορολογικός συντελεστής μειώνεται στο μισό.

12. Όσοι αμείβονται με Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών, έχουν διαφορετική αντιμετώπιση;

Ναι. Οι εργαζόμενοι αυτής της κατηγορίας, δικαιούνται έκπτωση φόρου από 777 ευρώ για άγαμο χωρίς εξαρτώμενα τέκνα έως και 1.120 ευρώ για έγγαμο γονέα με 3 εξαρτώμενα τέκνα.

13. Τι προκαταβολή φόρου θα πληρώσουν όσοι έχουν για πρώτη φορά εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα;

Θα πληρώσουν προκαταβολή φόρου μειωμένη κατά 50%.

14. Τι ισχύει για εκείνους που εξαγόρασαν χρόνο ασφάλισης;

Οι ασφαλιστικές εισφορές που κατέβαλαν το 2022 οι μισθωτοί σε ασφαλιστικούς οργανισμούς υποχρεωτικής ασφάλισης για να εξαγοράσουν χρόνο ασφάλισης (π.χ. χρόνο στρατιωτικής θητείας) μειώνουν το φορολογητέο εισόδημα από μισθωτή εργασία.

15. Σε περίπτωση που κάποιος υποβάλλει εκπρόθεσμα την φορολογική του δήλωση τι πρόστιμο πληρώνει;

Από φέτος δεν προβλέπεται κανενός είδους πρόστιμο, υπό την προϋπόθεση ότι ο φόρος που θα προκύψει δεν θα υπερβαίνει τα 100 ευρώ.

16. Πως υποβάλλονται τροποιητικές δηλώσεις παρελθόντων ετών;

Για αναδρομικά ποσά μισθών, συντάξεων, επιδομάτων και λοιπών αναδρομικών ποσών φορολογικού έτους 2015 και επόμενων, υποβάλλονται ηλεκτρονικά.

17. Τι γίνεται με τα ανείσπρακτα ενοίκια;

Όσοι δεν εισέπραξαν ενοίκια το 2022 θα πρέπει μέχρι την προθεσμία υποβολής της δήλωσης να έχουν εκδώσει διαταγή πληρωμής ή διαταγή απόδοσης χρήσης μισθίου ή δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων ή να έχει ασκηθεί (κατατεθεί και κοινοποιηθεί) εναντίον του μισθωτή αγωγή αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων.

18. Πως υποβάλλονται οι δηλώσεις με επιφύλαξη και τι υποχρεώσεις έχουν οι φορολογούμενοι;

Υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω της ψηφιακής πύλης myAADE, και εντός χρονικού διαστήματος 30 ημερών από την ημερομηνία υποβολής της δήλωσης οφείλουν οι φορολογούμενοι να προσκομίσουν στη Δ.Ο.Υ. τα απαραίτητα δικαιολογητικά, τα οποία αποδεικνύουν τους ισχυρισμούς τους και τον λόγο της επιφύλαξης, προκειμένου να εκκαθαριστούν οι δηλώσεις και να εκδοθούν οι πράξεις διοικητικού προσδιορισμού φόρου από τη Δ.Ο.Υ. προθεσμίας των 90 ημερών από την υποβολή της δήλωσης. Σε περίπτωση που τα απαιτούμενα δικαιολογητικά δεν προσκομιστούν εντός της προαναφερθείσας προθεσμίας των 30 ημερών, οι δηλώσεις εκκαθαρίζονται, χωρίς να ληφθεί υπόψη η επιφύλαξη.

19. Τι γίνεται με την εισφορά αλληλεγγύης για τους δημοσίους υπαλλήλους και τους συνταξιούχους;

Η εισφορά αλληλεγγύης έπαψε να ισχύει για όλους από την 1η Ιανουαρίου του 2023. Για το φορολογικό έτος 2022, ωστόσο η απαλλαγή από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης αφορά μόνο τα εισοδήματα του ιδιωτικού τομέα, αλλά ισχύει κανονικά για τα εισοδήματα από μισθωτή εργασία στο δημόσιο τομέα και τις συντάξεις.

20. Τι προβλέπεται για όσους μετέφεραν την φορολογική τους έδρα στο εξωτερικό;

Σε περίπτωση που φορολογικός κάτοικος Ελλάδας μετέφερε την κατοικία του στο εξωτερικό εντός του 2022, η δήλωση υποβάλλεται εμπρόθεσμα καθ’ όλη τη διάρκεια του φορολογικού έτους και το αργότερο έως τις 31.12.2023.