Ελληνική Οικονομία
«Φωτιά» παίρνουν τα στεγαστικά δάνεια και οι προϋπολογισμοί των νοικοκυριών μετά και την πέμπτη κατά σειρά αύξηση των επιτοκίων από την ΕΡΤ κατά 50 μονάδες βάσης (0,5%), η οποία μάλιστα δεν πρόκειται να είναι η τελευταία, όπως προαναγγέλλεται από επίσημα χείλη.
Την ώρα, λοιπόν, που τα επιτόκια καταθέσεων παραμένουν «κολλημένα» σε επίπεδα της τάξης του 0,10%, η μέση δόση ενός στεγαστικού δανείου έχει αυξηθεί μέχρι και 30% από τον περασμένο Ιούνιο, λόγω της αύξησης των επιτοκίων.
Πόσο αυξάνεται η δόση στεγαστικού δανείου 100.000 ευρώ
Μάλιστα, όπως αναφέρεται σε σχετικό ρεπορτάζ της εφημερίδας «Καθημερινή», η νέα άνοδος στα επιτόκια έχει οδηγήσει σε αύξηση της δόσης ενός στεγαστικού δανείου 100.000 ευρώ από 160 έως 240 ευρώ τον μήνα, ανάλογα με τη διάρκεια του δανείου και το περιθώριο που εφαρμόζει η κάθε τράπεζα.
Σε δικό της παράδειγμα, η «Εφημερίδα των Συντακτών» σημειώνει ότι για ένα στεγαστικό δάνειο κυμαινόμενου επιτοκίου 100.000 ευρώ διαρκείας 20 ετών, όταν το Euribor τριμήνου ήταν μηδενικό και το επιτόκιο 3%, η μηνιαία δόση ήταν 560,62 ευρώ. Πλέον, με το Euribor τριμήνου στο 3% και το επιτόκιο στο 6%, η δόση αυτή θα φτάσει τα 720 ευρώ περίπου. Δηλαδή, μιλάμε για μία πρόσθετη επιβάρυνση κατά περίπου 160 ευρώ μηνιαίως.
Τα δάνεια που τη γλιτώνουν
Σημειώνεται ότι η επιβάρυνση θα είναι μικρότερη στα παλιά δάνεια όσο πλησιάζει ο χρόνος αποπληρωμής τους. Για παράδειγμα, δάνειο που εκταμιεύθηκε το 2010 έχει μικρότερη επιβάρυνση από ένα άλλο -με τα ίδια χαρακτηριστικά- που εκταμιεύθηκε το 2017.
Από τη νέα επιβάρυνση γλίτωσαν όσοι δανειολήπτες «γύρισαν» τους προηγούμενες μήνες τα δάνειά τους σε σταθερό επιτόκιο (συνήθως για 3-5 χρόνια) ώστε να αποφύγουν τις μεγάλες αυξήσεις των επιτοκίων της ΕΚΤ που είχαν ήδη προεξοφληθεί από το περασμένο φθινόπωρο.
Σε κάπως… καλύτερη μοίρα είναι οι ευάλωτοι βάσει του νόμου (7.000 – 21.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα αναλόγως της οικογενειακής κατάστασης) που έχουν ενήμερα δάνεια που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα επιδότησης του 50% της αύξησης της δόσης του στεγαστικού τους δανείου (οι δυνητικά δικαιούχοι υπολογίζονται σε 20.000-25.000), αλλά θα πρέπει να κάνουν υπομονή μέχρι τον Απρίλιο, όταν και εκτιμάται ότι θα εκταμιευθούν τα πρώτα ποσά της 12μηνης επιδότησης.
Φυσικά, από την αύξηση των επιτοκίων δεν μένουν αλώβητες ούτε οι επιχειρήσεις, καθώς το επιτόκια στα δάνεια χωρίς καλύμματα (υποθήκες ή ενέχυρα) ξεπερνάει το 9% για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Πότε θα «ξεφουσκώσει» το Euribor τριμήνου
Επικαλούμενη εκτιμήσεις, η Καθημερινή αναφέρει ότι το Euribor τριμήνου -που αποτελεί τη βάση υπολογισμού για τα δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο, θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα και συγκεκριμένα κοντά στο 3,5% καθ’ όλη τη διάρκεια του 2023, παγιώνοντας τις αυξημένες δόσεις σε όλες τις κατηγορίες υφιστάμενων δανείων.
Με βάση τις εκτιμήσεις αυτές, οι πρώτες μειώσεις θα ξεκινήσουν το 2024 και συγκεκριμένα από το τέλος του α’ τριμήνου και μετά, αλλά θα είναι συγκρατημένες και σύμφωνα με τις προβλέψεις το Euribor θα διαμορφωθεί κοντά στο 2,7% στα τέλη του 2024 και στο 2,5% το 2025.
Με βάση αυτές τις προβλέψεις, η συνολική επιβάρυνση για ένα στεγαστικό δάνειο θα διαμορφωθεί περίπου από 200 έως και 300 ευρώ για ένα υφιστάμενο δάνειο 100.000 ευρώ με διάρκεια 20 ή 30 χρόνια και spread 2,5% ή 3,5% αντίστοιχα.
Πρόκειται για δάνεια που χορηγήθηκαν την προηγούμενη δεκαετία με κυμαινόμενο επιτόκιο και όχι αυτά που είχαν δοθεί πριν από το 2008 και τα οποία εφόσον εξυπηρετούνται κανονικά, έχουν αποπληρώσει σε μεγάλο βαθμό τους τόκους και πλέον αποπληρώνουν μόνο κεφάλαιο.
Πέφτει η ζήτηση για στεγαστικό δάνειο
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, η αβεβαιότητα στο μέτωπο των επιτοκίων και του πληθωρισμού έχει ήδη επηρεάσει τη ζήτηση, η οποία υπέστη σημαντική μείωση τα δύο τελευταία τρίμηνα του 2022, ανακόπτοντας τον αυξητικό ρυθμό των προηγούμενων μηνών.
Συγκριτικά στοιχεία από τις τράπεζες αναφέρουν ότι το β’ εξάμηνο του 2022, δηλαδή μετά την πρώτη αύξηση του επιτοκίου της ΕΚΤ στις αρχές Ιουλίου, ο αριθμός των αιτήσεων για νέα στεγαστικά δάνεια μειώθηκε κατά 12,4 % σε σχέση με το α’ εξάμηνο του 2022 και κατά 6,4% σε σχέση με το β’ εξάμηνο του 2021.
Η μείωση στη ζήτηση στεγαστικών δανείων είναι ακόμη [πιο έντονη το τελευταίο τρίμηνο του 2022, καθώς ο αριθμός των αιτήσεων της αγοράς συρρικνώθηκε κατά 20,4% συγκριτικά με το τελευταίο τρίμηνο του 2021 και κατά 5,7% σε σύγκριση με το γ’ τρίμηνο του 2022.
Και νέα αύξηση στα επιτόκια της ΕΚΤ τον Μάρτιο
Ωστόσο, σύμφωνα με τις χθεσινές δηλώσεις της επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, η ίδια προτίθεται να σφίξει ακόμα περισσότερο την κάνουλα, αυξάνοντας τα επιτόκια κατά 50 μονάδες βάσης τον ερχόμενο Μάρτιο.
Τα κριτήρια για επιδότηση στεγαστικού δανείου
Επιδότηση της δόσης του στεγαστικού τους δανείου μπορούν να έχουν οι δανειολήπτες που πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια και προϋποθέσεις. Αρχικά, θα πρέπει να κάνουν μία αίτηση στο gov.gr (ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ) για να αποκτήσετε τη βεβαίωση ευάλωτου δανειολήπτη μέσω της ιστοσελίδας της Ειδικής Γραμματείας Ιδιωτικού Χρέους.
Με την επιδότηση, προβλέπεται μείωση κατά 50% και για 12 μήνες η αύξηση του επιτοκίου με ημερομηνία έναρξης για τον υπολογισμό της αύξησης από την 30 Ιουνίου του 2022 λόγω των αναπροσαρμογών του βασικού επιτοκίου από την ΕΚΤ.
Η επιδότηση των μηνιαίων δόσεων των δανείων σε όσους τελικά επιλεχθούν, ξεκινά από τον προσεχή Απρίλιο.
Σε πρώτη φάση, να κριθούν εάν είναι επιλέξιμοι ως ευάλωτοι δανειολήπτες. Στα κριτήρια επιλογής θα λαμβάνεται υπόψιν εάν είναι ενήμεροι ή με καθυστέρηση πληρωμής δόσεων έως τρεις μήνες των δανείων τους από την ημερομηνία υποβολής του αιτήματος.
Επιδότηση στεγαστικού δανείου: Τα κριτήρια
Δικαιούχοι για συμμετοχή στο πρόγραμμα, είναι οι δανειολήπτες που έχουν στεγαστικό δάνειο ή και δάνειο μικρών επιχειρήσεων, με υποθήκη την πρώτη κατοικία.
Το ετήσιο εισόδημα των ωφελούμενων δεν πρέπει να ξεπερνά τα 7.000 ευρώ, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ ανά μέλος της οικογένειας. Το μέγιστο όριο στο ετήσιο εισόδημα είναι τα 21.000 ευρώ.
Η μέγιστη αξία της πρώτης κατοικίας δεν μπορεί να είναι πάνω από 180.000 ευρώ (βάσει ΕΝΦΙΑ), το ύψος των καταθέσεων είναι μέχρι 7.000 ευρώ, προσαυξανόμενες κατά 3.500 ευρώ για κάθε μέλος της οικογένειας με όριο συνολικών καταθέσεων 21.000 ευρώ.
Οι οφειλέτες που μπορούν να πάρουν επιδότηση στεγαστικού δανείου είναι όσοι αποπληρώνουν στεγαστικά ή μικρά επιχειρηματικά δάνεια με εξασφάλιση πρώτη κατοικία, αλλά θα πρέπει τα δάνειά τους να είναι ενήμερα.
Προβλέπονται επίσης τα εξής:
Υπαγόμενες οφειλές: Οι υφιστάμενες ενήμερες οφειλές, δηλαδή δάνεια σε καθυστέρηση μέχρι 90 ημέρες, με σημείο αναφοράς (για το ενήμερο ή μη) την ημερομηνία υποβολής του αιτήματος από τον πιστούχο. Δεν είναι επιλέξιμες οφειλές που θα προέρχονται από νέα δάνεια, τα οποία θα χορηγηθούν μετά από τη σημερινή ημερομηνία.
Ποσοστό επιδότησης: Το 50% της αύξησης του επιτοκίου (με ημερομηνία υπολογισμού της αύξησης την 30.6.2022). Η επιδότηση θα διακόπτεται εάν ο οφειλέτης καταστεί υπερήμερος στην εξυπηρέτηση της δόσης του για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 30 ημερών.
Σχήμα επιδότησης: Δημιουργία ταμείου εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, με ισόποσες εισφορές των 4 συστημικών τραπεζών, το οποίο ωστόσο θα είναι στη διαχείριση τρίτου φορέα (ΕΓΔΙΧ) μέσω της πλατφόρμας ΓΕΦΥΡΑ, στην οποία θα υποβάλλεται και η αίτηση του δικαιούχου.
Διάρκεια επιδότησης: 12 μήνες.
