Τέλος εποχής στο μεταπολεμικό «οικονομικό θαύμα» της Ελλάδας – Έκλεισε ο ΑΗΣ Καρδιάς – Η μεγαλύτερη λιγνιτική μονάδα

Ώρα 23:55 τα μεσάνυχτα. Το συγκρότημα του ΑΗΣ Καρδιάς, μετά από 47 χρόνια αδιάκοπης λειτουργίας, περνά στην ενεργειακή ιστορία της χώρας. Χθες, αργά την νύκτα, ολοκληρώθηκαν οι 32.000 ώρες λειτουργίας που είχαν δοθεί στον σταθμό, προκείμενου να λειτουργεί κατά παρέκκλιση, ώστε να εξυπηρετεί όχι μόνο τις ενεργειακές ανάγκες της χώρας, αλλά, κατά κύριο λόγο, τις ανάγκες της Τηλεθέρμανσης του Δήμου Εορδαίας, που λάμβανε θερμικό φορτίο 100 Mw από την 3η και 4η μονάδα του εργοστασίου, δίνοντας έτσι ένα τέλος εποχής και στο ελληνικό μεταπολεμικό θαύμα της οικονομικής ανάπτυξης.

Ο Γρηγόρης Τσαλιάνης, διευθυντής του ΑΗΣ Καρδιάς Κοζάνης, δίνει ο ίδιος την εντολή στον μηχανικό λειτουργίας του σταθμού και ακολούθως στους χειριστές της νυκτερινής βάρδιας, που είναι στο κοντρόλ ελέγχου της μονάδας 4 του παλαιότερου εν ζωή εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη της ΔΕΗ, να προχωρήσουν στην άμεση μείωση του φορτίου και του σβησίματος της μονάδας.

Και έτσι η χώρα περνά από την αυτάρκεια σε χώρα “πελάτη” γιατί απλά την σταθερότητα (σε συνδυασμό με την ενεργειακή αυτονομία) παρείχαν αυτά τα εργοστάσια που σβήνουν το ένα μετά το άλλο. Η Ελλάδα μπορεί να βρίσκεται στο σταυροδρόμι πολλών “καλωδίων” και “αγωγών” αλλά δεν θα είναι παραγωγός (οι ΑΠΕ που διαφημίζει η κυβέρνηση Κ.Μητσοτάκη δεν εξασφαλίζουν κάτι τέτοιο) ενώ επιπλέον οι ιδιώτες χωρίς την “απειλή” του φθηνού ανταγωνιστή της λιγνιτικής παραγωγής θα διαχειρίζονται τις τιμές όπως και όσο αυτοί θέλουν.

Ας σκεφτούμε όλοι την σταθερότητα του λιγνίτη όχι όταν μιλάμε μια απλή ημέρα αλλά όταν έχει βαριά κακοκαιρία όπως η φετινή “Μήδεια” και τι θα γίνει αν δεν θα υπάρχουν τα λιγνιτοπαραγωγικά εργοστάσια! Γιατί και φέτος τον χειμώνα πάλι η Κοζάνη με τα εργοστάσιά της “έσωσαν την παρτίδα” και δεν κατέρρευσε το δίκτυο.

Μάλιστα η σημαντικότητα της ενεργειακής αυτονομίας είναι τέτοια που δεν είναι τυχαία τα σχέδια των ΓΕΣ/ΓΕΕΘΑ για την προστασία αυτών από σαμποτάζ ή άλλου είδους επιβουλές.

Ειδικά αν σκεφτούμε ότι η Ελλάδα είναι ο κορυφαίος κάτοχος λιγνιτικών αποθεμάτων (η ΔΕΗ δηλώνει απόθεμα στους 3,2 δισεκατομμύρια τόνους αξιοποιήσιμους) τότε κυριολεκτικά μιλάμε για “πυροβολισμό στα πόδια”. Η χώρα δεν μπορεί να βρίσκεται σε ασταθή παροχή ενέργειας (αστείο μετά να ονειρευτεί κάποιος βιομηχανική παραγωγή) κάτι που φαίνεται και στα στοιχεία όταν η εγκατεστημένη ισχύς στη χώρα μας, είναι περίπου στα 17.400 MW αθροίζοντας τις μονάδες λιγνίτη, υδροηλεκτρικών, πετρελαίου και φυσικού αερίου της ΔΕΗ, όσο και των ιδιωτών.

Σύμφωνα ωστόσο με τις μελέτες του ΑΔΜΗΕ από αυτήν την ισχύ, διαθέσιμα ανά πάσα στιγμή ήταν μόλις τα 10 – 11.000 MW (!), καθώς δεν υπολογίζονται οι μονάδες σε συντήρηση, οι μονάδες ΑΠΕ (φωτοβολταϊκά, αιολικά κ.λπ.), οι υδροηλεκτρικές και οι μονάδες εκτός λειτουργίας λόγω βλαβών, με “εκτός λειτουργίας” κατά κύριο λόγο να είναι μονάδες ΑΠΕ.

Και μάλιστα για το πόσο προβληματικός είναι ο όλος σχεδιασμός φαίνεται με μια απλή σύγκριση με την Πολωνία η οποία όχι μόνο εξασφάλισε 13 δισ. ευρώ για την απολιγνιτοποίηση και μόνο αλλά και διατήρηση των εργοστασίων μέχρι το… 2049 ενώ παράλληλα, προγραμματίζεται η κατασκευή και θέση σε λειτουργία του πρώτου πυρηνικού εργοστασίου στη χώρα μέχρι το 2030.

Το δεύτερο λιγνιτικό εργοστάσιο μετά της Πτολεμαΐδας

Ο ΑΗΣ Καρδιάς είναι το δεύτερο λιγνιτικό εργοστάσιο της ΔΕΗ μετά την κατασκευή του ΑΗΣ Πτολεμαΐδας και η λειτουργία του συνδέθηκε με την ολοκλήρωση του εξηλεκτρισμού της χώρας, την ενεργειακή αυτονομία και την βιομηχανική ανάπτυξη της Ελλάδας.

Το 1975, σε μια περιοδεία του στην Κοζάνη, ο τότε πρωθυπουργός Κωσταντίνος Καραμανλής, περιηγήθηκε στις νεότευκτες εγκαταστάσεις και τα κοντρόλ λειτουργίας του σταθμού, με τις δύο μονάδες που είχε κατασκευάσει η Γαλλική ALSTHOM και για την εποχή θεωρούνταν από τις πλέον σύγχρονες στην λιγνιτική βιομηχανία της Ευρώπης.

Η μονάδα Μονάδα Ι, ισχύος 300Mw,τέθηκε σε λειτουργία το 1974 και έπαυσε τη λειτουργία της στις 13 Ιουνίου 2019, η Μονάδα ΙΙ, ισχύος 300 Mw τέθηκε σε λειτουργία το 1975 και έπαυσε την λειτουργία της στις 25 Ιουνίου 2019.

Η Μονάδα ΙΙΙ, ισχύος 306M w, τέθηκε σε λειτουργία το 1980 και έπαυσε να λειτουργεί στις 18 Απριλίου 2021 και η Μονάδα IVΙ, ισχύος 306M w, που τέθηκε σε λειτουργία το 1981, έπαυσε να λειτουργεί τα μεσάνυχτα της 5ης Μάϊου 2021.

Σύμφωνα με στοιχεία που προέρχονται από το αρχείο του ΑΗΣ Καρδιάς, ο ατμοηλεκτρικός σταθμός από την ημέρα της λειτουργίας της πρώτης μονάδας και για 47 χρόνια συνεχούς λειτουργίας σημείωσε ρεκόρ στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με 293.464.797 MWh, ενώ για καύσιμο χρειάστηκαν περίπου 543.452.059 tn λιγνίτη.

Όπως ανέφερε, μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ, ο διευθυντής του ΑΗΣ Καρδιάς κ. Γρηγόρης Τσαλιάνης, στο μέγιστο της λειτουργίας του, στα μέσα της δεκαετίας του 80 έως και το 1994, απασχολούσε 1.200 εργαζόμενους, ενώ αργότερα μόλις 400 και περίπου 100 με συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Ανέφερε ότι στην αίθουσα ελέγχου της μονάδας, “την ώρα που εκτελούσαμε χειρισμούς για το τελευταίο σβήσιμο της τελευταίας μονάδας το κλίμα ήταν ιδιαίτερο οι εργαζόμενοικάποιοι αμήχανοι, άλλοι συγκινημένοι, αφού οι περισσότεροι εξ΄ αυτών εκεί ξεκίνησαν τον εργασιακό τους βίο. Κλείνει ένα κύκλος για τα στελέχη κα τους εργαζόμενους και ανοίγει ένας άλλος για την επιχείρηση και τους εργαζόμενους”, κατέληξε ο κ. Τσαλιάνης.

Στο πλαίσιο της απολιγνιτοποίησης στις εκτάσεις που καταλαμβάνει ο σταθμός έχει αποφασιστεί από την ΔΕΗ ότι θα κατασκευαστεί η νέα μονάδα Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού-Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ) Φυσικού Αερίου που θα τροφοδοτεί με θερμική ενέργεια τις Τηλεθερμάνσεις της Κοζάνης, Πτολεμαΐδας και Αμυνταίου.

Στο μεταξύ, ο πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ Γιώργος Αδαμίδης, σχολίασε ότι «για κάτι λιγότερο από μισό αιώνα ο ΑΗΣ Καρδιάς αποτέλεσε έναν σταθμό σύμβολο, που χαρακτήρισαν και συνέδεσαν την περιοχή της Κοζάνης και τη χώρα μας με την ηλεκτρενέργεια, το κοινωνικό αγαθό του ρεύματος, τη λειτουργία της πρωτοποριακής τηλεθέρμανσης» και ότι το σβήσιμο του ΑΗΣ «αποτελεί ένα σημαντικότατο οικονομικό πλήγμα για την περιοχή».

Ο Δήμαρχος Εορδαίας Παναγιώτης Πλακεντάς, τόνισε ότι η πόλη Της Πτολεμαΐδας οφείλει την θέρμανση της τόσο στον ΑΗΣ Πτολεμαΐδας, που έκλεισε το 2011, αλλά και στον ΑΗΣ Καρδιάς, που προσέφερε σημαντικές υπηρεσίες και ανέφερε ότι “κάθε κλείσιμο λιγνιτικής μονάδας είναι μια τεράστια απώλεια για την περιοχή μας».