Εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο: Τι εξελίξεις αναμένεται να φέρει

Οι ΗΠΑ και η Βρετανία ανακοίνωσαν εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο, κάτι που αναμένεται να φέρει αλυσιδωτές αντιδράσεις παγκοσμίως. 

Χθες, οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες στο πετρελαϊκό «παζάρι», καθώς δύο από τις ισχυρότερες δυνάμεις του κόσμου, οι ΗΠΑ και η Βρετανία, ανακοίνωσαν ότι επιβάλουν εμπάργκο στο πετρέλαιο από τη Ρωσία.

Μάλιστα, Αμερικανοί αξιωματούχοι υποστήριζαν ότι μία τέτοια απαγόρευση θα ήταν ο καλύτερος -και ίσως ο μοναδικός τρόπος- να αναγκαστεί η Μόσχα σε υποχώρηση.

Οι ανακοινώσεις του Μπάιντεν: Εμπάργκο σε πετρέλαιο, αέριο και ενέργεια από τη Ρωσία

Βαρυσήμαντες ήταν οι ανακοινώσεις του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν, ο οποίος μιλώντας από τον Λευκό Οίκο, γνωστοποίησε την απόφασή του να επιβάλει εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο.

«Το ρωσικό πετρέλαιο δεν θα γίνεται δεκτό στις ΗΠΑ», είπε ο Μπάιντεν. «Δεν θα πάρουμε μέρος στη χρηματοδότηση του πολέμου του Πούτιν», σημείωσε.

«Ανακοινώνω πως οι ΗΠΑ στοχεύουν την κεντρική αρτηρία της ρωσικής οικονομίας… Ο αμερικανικός λαός θα προκαλέσει ένα ακόμα ισχυρό πλήγμα στην πολεμική μηχανή του Πούτιν», προσθέτοντας ότι το εμπάργκο θα αφορά επίσης τις εισαγωγές αερίου και ενέργειας από τη Ρωσία.

Ο Μπάιντεν είπε πως η απόφαση ελήφθη εν μέσω διαβουλεύσεων με τους συμμάχους των ΗΠΑ, αλλά δήλωσε επίσης ότι κάποιοι από τους Ευρωπαίους συμμάχους δεν θα μπορέσουν να πάρουν τα ίδια μέτρα, εξαιτίας της εξάρτησής τους από το ρωσικό πετρέλαιο.

Παράλληλα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ τόνισε ότι η κίνηση αυτή θα επηρεάσει τους Αμερικανούς πολίτες, καθώς αναμένεται νέα αύξηση των τιμών του αερίου.

«Η ΕΕ πρέπει να απεξαρτηθεί από τη Ρωσία. Εμείς μπορούμε να κάνουμε ένα βήμα που δεν μπορούν να κάνουν. Παραμένουμε ενωμένοι στο στόχο μας να συνεχίσουμε να πιέζουμε τον Πούτιν» είπε ο Τζο Μπάιντεν, και πρόσθεσε πως πρόκειται για «βήμα ιδιαίτερα επώδυνο».

«Η ελευθερία κοστίζει, αλλά έπρεπε να κάνω αυτό το βήμα μιλώντας με τον Ζελένσκι και βλέποντας αυτή την κατάσταση».

Βρετανία: «Σταδιακό» εμπάργκο μέχρι το τέλος του 2022

Παρόμοιες κυρώσεις, από τη μεριά της, επέβαλε και η Βρετανία, αν και με μία πιο «ομαλή» απομάκρυνση από το ρωσικό πετρέλαιο.

Συγκεκριμένα, ο υπουργός Ενέργειας της Μεγάλης Βρετανίας ανακοίνωσε ότι οι εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου θα τερματιστούν μέχρι τα τέλη του 2022, ώστε να δοθεί αρκετός χρόνος στην αγορά και στις επιχειρήσεις για να βρουν εναλλακτικές λύσεις.

Ετσι, σχεδόν παράλληλα με τις ΗΠΑ, και η Μεγάλη Βρετανία ανακοίνωσε επισήμως ότι τερματίζει τις εισαγωγές πετρελαίου και πετρελαϊκών προϊόντων από τη Ρωσία.

«Η κυβέρνηση θα εργαστεί επίσης με τις εταιρείες μέσω μιας νέας ”Δύναμης Κρούσης για το Πετρέλαιο” για να τις στηρίξει αυτήν την περίοδο, ώστε να βρουν εναλλακτικούς παρόχους», υπογράμμισε ο υπουργός Ενέργειας και Επιχειρηματικότητας, Κουάσι Κουάρτενγκ.

Οι εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου καλύπτουν το 8% της ζήτησης στη Βρετανία.

Πάντως, η Βρετανία δεν θα απαγορεύσει ταυτόχρονα και το φυσικό αέριο από τη Ρωσία, όπως έκαναν οι ΗΠΑ.

Μάλιστα, το Politico ανέφερε ότι θα δοθεί περιθώριο πολλών μηνών μέχρι να τεθεί σε εφαρμογή η απαγόρευση, ώστε να μπορέσει η παγκόσμια αγορά να προσαρμοστεί και να σταματήσει ο κόσμος να αγοράζει βενζίνη λόγω πανικού.

Η Μόσχα απειλεί να κλείσει την παροχή φυσικού αερίου εάν γίνει απαγόρευση εισαγωγών πετρελαίου

Η Ρωσία, από τη μεριά της, απειλεί να κλείσει τον κύριο αγωγό φυσικού αερίου της προς τη Γερμανία εάν η Δύση προχωρήσει στην απαγόρευση του ρωσικού πετρελαίου.

Μάλιστα, ο αντιπρόεδρος της ρωσικής κυβέρνησης Αλεξάντερ Νόβακ δήλωσε ότι η «απόρριψη του ρωσικού πετρελαίου θα οδηγήσει σε καταστροφικές συνέπειες για την παγκόσμια αγορά», προκαλώντας υπερδιπλασιασμό των τιμών, με το βαρέλι να αγγίζει τα 300 δολάρια.

Η ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία

Σύμφωνα με ανάλυση του Associated Press, το εμπάργκο θα ήταν πιο αποτελεσματικό εάν περιλάμβανε αντίστοιχη κίνηση από την Ευρώπη, η οποία, επίσης, προσπαθεί αγωνιωδώς να σταματήσει τη βία στην Ουκρανία και να περιορίσει τον κίνδυνο που εγκυμονεί η Μόσχα για την ήπειρο. Ωστόσο, δεν είναι καθόλου σαφές ότι η Ευρώπη θα συμμετάσχει σε ένα τέτοιο εμπάργκο.

Σε αντίθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρώπη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ενέργεια που εισάγει από τη Ρωσία. Ενώ οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τη σχετικά μικρή ποσότητα καυσίμου που λαμβάνουν από τη Μόσχα, η Ευρώπη δεν βρίσκεται την ίδια θέση, τουλάχιστον όχι ακόμα και όχι άμεσα.

Επιπλέον, τυχόν περιορισμοί στις εξαγωγές ρωσικού πετρελαίου θα εκτινάξουν τις ήδη υψηλές τιμές του πετρελαίου και της βενζίνης και στις δύο ηπείρους και θα πιέσουν περαιτέρω τους καταναλωτές, τις επιχειρήσεις, τις χρηματοπιστωτικές αγορές και την παγκόσμια οικονομία.

Εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο: Τι θα συμβεί αν οι ΗΠΑ δράσουν μεμονωμένα

Πάντως, ο αντίκτυπος στη Μόσχα θα είναι πιθανότατα ελάχιστος από τις ανακοινώσεις Μπάιντεν. Και αυτό διότι οι Ηνωμένες Πολιτείες εισάγουν ένα μικρό μερίδιο των εξαγωγών πετρελαίου της Ρωσίας και δεν αγοράζουν καθόλου φυσικό αέριο.

Συγκεκριμένα, εισάγουν περίπου 100.000 βαρέλια την ημέρα από τη Ρωσία, που αντιστοιχούν σε περίπου 5% των εξαγωγών αργού πετρελαίου της Ρωσίας, σύμφωνα με τη Rystad Energy. Πέρυσι, περίπου το 8% των εισαγωγών πετρελαίου και προϊόντων πετρελαίου από τις ΗΠΑ προέρχονταν από τη Ρωσία.

Οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν το ρωσικό αργό πετρέλαιο με εισαγωγές από τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Από την πλευρά της, η Ρωσία μπορεί να βρει εναλλακτικούς αγοραστές για αυτό το καύσιμο, ίσως στην Κίνα ή την Ινδία. Ένα τέτοιο βήμα «θα επέφερε τεράστια αναποτελεσματικότητα στην αγορά», η οποία κλιμακώνει τις τιμές, δηλώνει ο Claudio Galimberti, αντιπρόεδρος ανάλυσης της Rystad Energy.

Ο ίδιος υπογραμμίζει πως εάν η Ρωσία αποκλειόταν από την παγκόσμια αγορά, αφερέγγυες χώρες, όπως το Ιράν και η Βενεζουέλα, θα μπορούσαν να είναι ξανά ευπρόσδεκτες ως πηγές πετρελαίου. Τέτοιες πρόσθετες πηγές θα μπορούσαν, με τη σειρά τους, να σταθεροποιήσουν δυνητικά τις τιμές.

Σύμφωνα, μάλιστα, με την εκπρόσωπο του Λευκού Οίκου, Τζεν Ψάκι, μια ομάδα αξιωματούχων της κυβέρνησης Μπάιντεν ήδη βρέθηκε στη Βενεζουέλα το Σαββατοκύριακο για να συζητήσει ενεργειακά και άλλα θέματα. Οι αξιωματούχοι συζήτησαν «μια σειρά ζητημάτων, συμπεριλαμβανομένης ασφαλώς της ενεργειακής ασφάλειας», είπε η κυρία Ψάκι.

Πώς μπορεί το εμπάργκο στη Ρωσία να επηρεάσει τις τιμές πετρελαίου

Πριν από έναν μήνα, το πετρέλαιο είχε φτάσει περίπου στα 90 δολάρια το βαρέλι. Τώρα, οι τιμές ξεπερνούν τα 120 δολάρια, καθώς οι αγοραστές αποφεύγουν το ρωσικό αργό πετρέλαιο, με πολλά διυλιστήρια να φοβούνται ότι αργότερα θα μπορούσαν να τους επιβληθούν κυρώσεις. Επιπλέον, ανησυχούν μήπως μείνουν με πετρέλαιο που δεν θα μπορούσαν να μεταπωλήσουν ως βενζίνη εάν επιβάλλονταν οι σχετικές κυρώσεις.

Σε παρόμοιο κλίμα, η Shell δήλωσε την Τρίτη ότι θα σταματήσει να αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο και θα κλείσει τα πρατήρια καυσίμων, τα αεροπορικά καύσιμα και άλλες δραστηριότητες εκεί, μερικές ημέρες αφότου ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας επέκρινε τον ενεργειακό κολοσσό για τη συνέχιση των συναλλαγών του με τη Ρωσία.

Οι ενεργειακοί αναλυτές προειδοποιούν ότι οι τιμές θα μπορούσαν να φτάσουν τα 160 ή ακόμα και τα 200 δολάρια το βαρέλι για το αργό πετρέλαιο, εάν η Δύση επιβάλλει κυρώσεις ή εάν οι αγοραστές συνεχίσουν να αποφεύγουν το ρωσικό αργό πετρέλαιο.

Μάλιστα, σύμφωνα με το Reuters, η νορβηγική εταιρεία Rystad Energy, μια από τους μεγαλύτερους ανεξάρτητους συμβούλους για την ενέργεια στον κόσμο, προβλέπει πως εφόσον η ΕΕ ακολουθήσει τον Τζο Μπάιντεν, τότε η τιμή του βαρελιού μπορεί να εκτοξευθεί ακόμα και στα 200 δολάρια.

Οι τιμές του πετρελαίου σε τόσο υψηλά επίπεδα θα μπορούσαν να οδηγήσουν ένα μέσο γαλόνι βενζίνης στις ΗΠΑ (περίπου 3,5 λίτρα) να ξεπεράσει τα 5 δολάρια, ένα σενάριο που ο Μπάιντεν και άλλοι εκπρόσωποι του πολιτικού χώρου θέλουν απεγνωσμένα να αποφύγουν.