Η ΕΕ «πυροβόλησε τα πόδια της» και ελπίζει… στον καιρό: Σχέδιο με μπλακ άουτ για ολόκληρες περιοχές από τις κυβερνήσεις

Τα «πόδια τους πυροβόλησαν» οι κυβερνήσεις των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς με τις κυρώσεις που επέβαλλαν στη Ρωσία το μόνο που κατάφεραν είναι να πληρώσουν περισσότερα για ενέργεια. 

«Είναι Δεκέμβριος. Η θερμοκρασία βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα. Τα νοικοκυριά πρέπει να ζεσταθούν, τα μαγειρέψουν, τα πλύνουν τα ρούχα τους, να δουν τηλεόραση. Αλλά ο διαχειριστής του δικτύου ηλεκτρικού ρεύματος αντιμετωπίζει προβλήματα και δυσκολεύεται να διατηρήσει «ανοιχτούς» τους διακόπτες. Η εταιρεία κοινής ωφέλειας σημαίνει «κόκκινο» συναγερμό, το οποίο δηλώνει ότι οι ενεργειακές προμήθειες βρίσκονται στα όριά τους. Έχει ήδη κοπεί η παροχή σε ορισμένους μεγάλους βιομηχανικούς χρήστες, ενώ τα νοικοκυριά έχουν λάβει επείγον αίτημα μείωσης της χρήσης ηλεκτρικού ρεύματος. Ο πάροχος, ωστόσο, χρειάζεται να λάβει ακόμη πιο δραστικά μέτρα, διακόπτοντας την ηλεκτροδότηση σε ορισμένες περιοχές, προκειμένου να αποφευχθεί μια ολική κατάρρευση του συστήματος».

Πρόκειται για ένα υποθετικό -και συνάμα, δραματικό- σενάριο, αλλά μία από τις κυβερνήσεις στην Ευρώπη ήδη προετοιμάζεται για το ενδεχόμενο κορύφωσης της ενεργειακής κρίσης, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει την κατάσταση στα… άκρα. Μόλις την Τετάρτη, η αρμόδια υπηρεσία της Γαλλίας άφησε ανοιχτό το σενάριο να «απαιτήσει» τη μείωση της κατανάλωσης αρκετές φορές μέσα στον χειμώνα, προκειμένου να αποτραπούν οι εκ περιτροπής διακοπές ρεύματος. Το ίδιο εξετάζει να κάνει και η Φινλανδία.

Όλα τα παραπάνω έρχονται ως απόρροια της απόφασης της Ρωσίας να περιορίσει δραματικά τις προμήθειες φυσικού αερίου μέσω του αγωγού Nord Stream 1, κάτι που αυξάνει τις προοπτικές ελλείψεων σε αέριο κατά τη διάρκεια των επόμενων μηνών. Ο Πούτιν, μάλιστα, έχει επανειλημμένως επισημάνει ότι οι μειωμένες ροές συνιστούν απάντηση στις κυρώσεις για τον πόλεμο στην Ουκρανία.

«Η πραγματικότητα είναι ότι δεν υπάρχει αρκετό αέριο στην Ευρώπη» τονίζει ο Ed Birkett, επικεφαλής ενέργειας στο βρετανικό thnk tank Onward. «Εάν η ζήτηση δεν περιοριστεί, οι επιχειρήσεις θα αναγκαστούν να βγουν εκτός δικτύου. Και στο ακραίο σενάριο το ίδιο θα γίνει και με τα νοικοκυριά» προσθέτει, μιλώντας στο πρακτορείο Bloomberg.

Πολλά φυσικά, θα εξαρτηθούν από τον καιρό των επόμενων μηνών. Μια μικρή αλλαγή στη θερμοκρασία μπορεί να αλλάξει ουσιαστικά τις ενεργειακές ανάγκες. Στη Γαλλία, για παράδειγμα, μια πτώση της θερμοκρασίας κατά έναν βαθμό Κελσίου μπορεί να αυξήσει τη ζήτηση για ενέργεια κατά 2.400 μεγαβάτ. Όσο δηλαδή παράγουν δύο από τους συνολικά 56 πυρηνικοί αντιδραστήρες της χώρας.

«Εάν έχουμε έναν πραγματικό δύσκολο χειμώνα, τότε αυτό θα έχει δραματικό αντίκτυπο στο δίκτυο» προειδοποιεί ο Adam Bell, σύμβουλος ο οποίος μέχρι πρότινος εργαζόταν στο υπουργείο Ενέργειας και Επιχειρήσεων του Ηνωμένου Βασιλείου.

Την Τετάρτη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τη συνολική μείωση της ηλεκτρικής ενέργειας κατά 10%, όπως επίσης και την υποχρεωτική μείωση της ηλεκτρικής ενέργειας κατά 5% στις ώρες αιχμής.

«Όσες περισσότερες μειώσεις δούμε -ιδίως το καλοκαίρι- στην κατανάλωση αερίου, τόσο λιγότερο πιθανό είναι η Ευρώπη να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο των μπλακ-άουτ» εκτιμά η Goldman Sachs, σε σημείωμά της. «Το μήνυμα της μείωσης της κατανάλωσης δεν έχει “πιάσει” τόπο μέχρι στιγμής. Μια βόλτα στις πόλεις αρκεί για να δεις ότι τα σούπερ-μάρκετ κρατούν ανοιχτά τα φώτα τη νύχτα, παρότι είναι κλειστά» τονίζει ωστόσο ο Simone Tagliapietra, αναλυτής του think tank Bruegel.

Όμως, υπάρχουν κι άλλοι παράγοντες, οι οποίοι διαδραματίζουν καίριο ρόλο. Το άνυδρο καλοκαίρι έχει επηρεάσει αρνητικά τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης και της Νορβηγίας, η οποία αποτελεί έναν από τους βασικούς προμηθευτές ενέργειας της Ε.Ε. Κι αυτό «συμπιέζει» έτι περισσότερο τα ήδη «σφιχτά» αποθέματα.