Η Ινδία αυτονομείται ενεργειακά με πυρηνική ενέργεια: Νέα μεγάλη συμφωνία για ρωσική τεχνογνωσία

Το Νέο Δελχί και ο πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι θα θέσουν τον θεμέλιο λίθο για το νέο πυρηνικό εργοστάσιο τον επόμενο μήνα, ενισχύοντας τον στόχο της ενεργειακής αυτονόμησης με την χρήση πυρηνικών σταθμών και την ρωσική βοήθεια.

Το απόγευμα της 2ας Αυγούστου, ένα μικρό χωριουδάκι στο ινδικό κρατίδιο Ρατζαστάν έγινε μάρτυρας των επιτόπιων προκλήσεων που εμποδίζουν τη σταδιακή μετάβαση της Ινδίας στην καθαρή ενέργεια.

Με έκταση 660 εκταρίων, το προτεινόμενο έργο Mahi-Banswara Rajasthan Atomic Power Plant, που θα κατασκευαστεί με κόστος περίπου 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων, θα παράγει 2,8 γιγαβάτ (GW) ενέργειας.

Είναι ξεκάθαρη η ακλόνητη αποφασιστικότητα του ινδικού κράτους να ξεπεράσει τις αντιρρήσεις και να επιτύχει τους στόχους του για καθαρή ενέργεια για το 2032 και το 2070.

Πράγματι, η πυρηνική ενέργεια κατέχει κρίσιμη θέση στα σχέδια της Ινδίας για την εφαρμογή ενός ποικίλου χαρτοφυλακίου πολιτικών του ενεργειακού της μείγματος σε εθνικό επίπεδο και εντός των επιμέρους κρατιδίων για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, την ανάπτυξη καθαρών πηγών ενέργειας και την προετοιμασία για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Επίσημες εκτιμήσεις έχουν δείξει ότι χωρίς σημαντικές επενδύσεις στην πυρηνική ενέργεια καθώς και σε άλλες πράσινες μορφές ενέργειας, οι στόχοι της Ινδίας για καθαρές μηδενικές εκπομπές δεν θα επιτευχθούν μέχρι το 2070.Η κυβέρνηση φαίνεται να έχει δώσει προτεραιότητα στη δημιουργία πυρηνικών εργοστασίων.

Η Anushakti Vidhyut Nigam, μια κοινοπραξίας που θα κατασκευάσει το εργοστάσιο στο Ρατζαστάν, επιδιώκει να αναπτύξει πυρηνικούς σταθμούς στο Ταμίλ Ναντού, την Καρνατάκα, το Τζάρκχαντ, το Τσατισγκάρ και το Γκουτζαράτ μεταξύ άλλων κρατιδίων και βρίσκεται στη διαδικασία εντοπισμού πιθανών τοποθεσιών παράλληλα με την εξασφάλιση των απαιτούμενων εγκρίσεων. Σχεδιάζει να προσθέσει 60 GW δυναμικότητας πράσινης ενέργειας έως το 2032.

Η τρέχουσα δυναμικότητα πυρηνικής ενέργειας της Ινδίας είναι 7,4 GW. Ο στόχος είναι να φθάσει τα 13 GW έως το 2029 και τα 22,4 GW έως το 2032. Η Ινδία σχεδιάζει να θέτει σε λειτουργία έναν αντιδραστήρα πυρηνικής ενέργειας κάθε χρόνο μέχρι να επιτευχθεί ο στόχος της.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η έναρξη λειτουργίας του πυρηνικού εργοστασίου Κουντάνκουλαμ στην πολιτεία Ταμίλ Ναντού, του μεγαλύτερου στη χώρα που κατασκευάστηκε με ρωσική βοήθεια.

Η πρώτη μονάδα του εργοστασίου των έξι μονάδων τέθηκε σε λειτουργία το 2014 και η δεύτερη μονάδα το 2016 μετά από χρόνια διαμαρτυριών εναντίον της.

Το 2012, ο τότε πρωθυπουργός Μανμοχάν Σίνγκ επέρριψε την ευθύνη στις αμερικανικές και σκανδιναβικές ΜΚΟ για την υποδαύλιση των διαμαρτυριών.

Δύο ακόμη μονάδες του εργοστασίου δημιουργούνται στο Κουντάνκουλαμ με ρωσική βοήθεια. Τον Δεκέμβριο του 2023, η Ινδία και η Ρωσία υπέγραψαν συμφωνίες για την κατασκευή των δύο τελευταίων μονάδων στο Κουντάνκουλαμ. Το πλήρως λειτουργικό εργοστάσιο θα παράγει ενέργεια 6 GW. Να σημειωθεί πως και η Ανατολική Ευρώπη έχει αντίστοιχα σχέδια.

Η Ινδία και η Ρωσία βρίσκονται σε συνομιλίες, τόσο για την μεταφορά τεχνολογίας, όσο και για υπηρεσίες.

Η Ινδία και η Ρωσία φέρονται να εργάζονται πάνω σε μια συμφωνία ύψους 1,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την προμήθεια πυρηνικών καυσίμων και βασικών εξαρτημάτων.

Το Νέο Δελχί εξετάζει επίσης το ενδεχόμενο δημιουργίας κοινής επιχείρησης με τη Rosatom, τη ρωσική κρατική μητρική εταιρεία της εταιρείας πυρηνικών καυσίμων TVEL JSC, για την κατασκευή πυρηνικών καυσίμων για το εργοστάσιο στην Ινδία.

Οι διαπραγματεύσεις με τους Ρώσους για την κατασκευή έξι ακόμη πυρηνικών μονάδων βρίσκονται σε εξέλιξη. 

Η έμφαση της Ινδίας, ωστόσο, δίνεται στην εγχώρια τεχνολογία και στην προώθηση του πυρηνικού προγράμματος τριών σταδίων της χώρας. Στις 4 Μαρτίου του τρέχοντος έτους ξεκίνησε η διαδικασία φόρτωσης του πυρήνα του εγχώριου πρωτότυπου αντιδραστήρα ταχείας αναπαραγωγής (PFBR) στον πυρηνικό σταθμό του Μαντράς στο Καλπακάμ, στο Ταμίλ Ναντού.

Το πολύ καθυστερημένο έργο, στο οποίο σημειώθηκαν υπερβάσεις κόστους, έφερε τη χώρα στο κατώφλι του δεύτερου σταδίου, το οποίο θα τροφοδοτείται από ουράνιο και πλουτώνιο. Το τρίτο στάδιο θα χρησιμοποιεί θόριο για την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας και την απόκτηση ενεργειακής αυτάρκειας. Η Ινδία διαθέτει τεράστια αποθέματα – περίπου 1,07 εκατομμύρια τόνους – του μετάλλου.

Ο προϋπολογισμός της Ινδίας για το 2024 αποκάλυψε το σχέδιο της κυβέρνησης για τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στη δημιουργία μικρότερων αντιδραστήρων στη θέση των παραδοσιακών πυρηνικών εργοστασίων μεγάλης κλίμακας. Η κυβέρνηση ανακοίνωσε χρηματοδότηση Έρευνας και ανάπτυξης ύψους 11,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τον σκοπό αυτό.

Με 22 αντιδραστήρες σε λειτουργία, η Ινδία βρίσκεται πολύ πίσω από τον στόχο της. Για λόγους αναφοράς, η Κίνα διαθέτει συνολικά 55 αντιδραστήρες με συνολική καθαρή ισχύ 53,2 GW από τον Απρίλιο του 2024. Τα τελευταία 10 χρόνια, το Πεκίνο έχει προσθέσει 34 GW πυρηνικής ισχύος.

Επιπλέον, οι εμπειρογνώμονες εκτιμούν ότι ο σημερινός φιλόδοξος ρυθμός της Ινδίας μπορεί να δημιουργήσει πρόσθετες προκλήσεις όσον αφορά τη διαχείριση των πυρηνικών αποβλήτων. Η έλλειψη επαρκών πόρων, η πολιτική γύρω από τη δημιουργία των νέων εργοστασίων και η απουσία διαφανούς διαδικασίας δέσμευσης και συνομιλιών με τα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη μπορεί να δημιουργήσουν πρόσθετα εμπόδια στην επιδίωξη της Ινδίας για την επίτευξη των στόχων της καθαρής ενέργειας και της δράσης για το κλίμα.