Η ακρίβεια «ροκανίζει» το εισόδημα των καταναλωτών – Από… Οκτώβριο η μείωση τιμών στα τρόφιμα

«Φωτιά» έχουν πάρει οι τιμές στα τρόφιμα, καθώς, παρά την πτώση του δείκτη τιμών καταναλωτή, ο πληθωρισμός στα είδη βασικής διατροφής «τρέχει» με διψήφιο ποσοστό κάθε μήνα που περνά.

Η ακρίβεια μαστίζει τα ελληνικά νοικοκυριά, με αποτέλεσμα να «ροκανίζεται» συνεχώς το διαθέσιμο εισόδημα, πόσο μάλλον των πολιτών με χαμηλά ή μεσαία εισοδήματα, τα οποία έχουν να αντιμετωπίσουν τους φόρους, αλλά και τις αυξημένες δόσεις στα δάνεια.

Οι αυξήσεις των τιμών ακόμα και σε βασικά είδη διατροφής αποτελούν έναν τεράστιο «πονοκέφαλο» για τους καταναλωτές, οι οποίοι γνωρίζουν πως οι αποδοχές τους μένουν σταθερές εδώ και χρόνια, ωστόσο οι τιμές των προϊόντων πολύ δύσκολα θα επιστρέψουν στα επίπεδα που βρίσκονταν πριν από το ξέσπασμα της ενεργειακής κρίσης και τα φαινόμενα αισχροκέρδειας που παρατηρούνται στην αγορά.

Ειδικότερα, η αύξηση κατά 11,4% που καταγράφεται για τον Απρίλιο του 2023 από την ΕΛ.ΣΤΑΤ. είναι περίπου ίδια με την αύξηση κατά 11,3% που κατέγραψε η Αρχή έναν χρόνο πριν, τον Απρίλιο του 2022.

Ωστόσο, οι τιμές της ενέργειας τον Απρίλιο του 2022 είχαν αύξηση 57,6%, ενώ τον φετινό Απρίλιο κατέγραφαν μείωση 17,8%.

Οι αιτίες της διαφορετικής αυτής πορείας είναι ότι οι τιμές των τροφίμων επηρεάζονται από δύο παράγοντες: το κόστος της ενέργειας και το κόστος των υπόλοιπων μέσων παραγωγής, καθώς και τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα, τα οποία δεν έχουν ακόμη ξεπεραστεί.

Παράγοντες της αγοράς σημειώνουν πως πρώτες μειώσεις άρχισαν από την αγορά των γαλακτοκομικών (γιαούρτι και τυριά με αγελαδινό γάλα), ενώ καλύτερες τιμές μέσω προσφορών διαπιστώνονται σε ορισμένα προϊόντα και στις κατηγορίες των ζυμαρικών, του κοτόπουλου και των αλεύρων.

Ωστόσο, είναι σταγόνα στον ωκεανό, καθώς πρόκειται για προϊόντα που οι τιμές τους αυξήθηκαν υπέρογκα όλη την προηγούμενη διετία.

Σε κάθε περίπτωση, όπως λένε οικονομικοί αναλυτές, θα πρέπει να εξαντληθούν τα ακριβά αποθέματα σε πρώτες και δεύτερες ύλες πριν αρχίσουν να υποχωρούν οι τιμές των τελικών προϊόντων. Αυτό σημαίνει ότι ουσιαστικές μειώσεις τιμών σε βασικά τρόφιμα δεν θα δούμε μέχρι τον προσεχή Οκτώβριο.

Διεθνείς οργανισμοί εκτιμούν ότι η πτώση των διεθνών τιμών, κυρίως εκείνων που αποτελούν χρηματιστηριακό είδος, όπως τα σιτηρά, το πετρέλαιο, η ζάχαρη ή το κρέας, καθυστερούν πολλούς μήνες μέχρι να περάσουν στη λιανική. Αυτή η χρονική υστέρηση όσον αφορά το πέρασμα των αυξήσεων ή των μειώσεων των διεθνών τιμών στις λιανικές εκτιμάται από το ΔΝΤ σε ανάλυσή του σε 6 έως 12 μήνες.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO) προκύπτει ότι οι διεθνείς τιμές των τροφίμων, οι οποίες διαπραγματεύονται στα χρηματιστήρια εμπορευμάτων, μειώθηκαν φέτος τον Μάρτιο, για 12ο συνεχόμενο μήνα, μετά το ράλι που έκαναν το 2021 και το πρώτο τρίμηνο του 2022.

Ο γενικός δείκτης τιμών του FAO ήταν μειωμένος κατά 20,5% σε σχέση με τα υψηλά επίπεδα του Μαρτίου 2022, καθώς μειώθηκαν οι τιμές στα φυτικά έλαια (47,7%), στα δημητριακά (18,6%), στα γαλακτοκομικά προϊόντα (15,6%) και τα κρέατα (5,3%), και μόνο οι τιμές της ζάχαρης συνέχισαν την ανοδική τους κούρσα, σκαρφαλώνοντας στο υψηλότερο επίπεδο από τον Οκτώβριο του 2016.

Επίσης, οι εγχώριες τιμές επηρεάζονται σε σημαντικό βαθμό από τη φύση της παραγωγής διάφορων αγροτικών προϊόντων, όπως π.χ. του ελαιόλαδου, η παραγωγή του οποίου γίνεται μία φορά τον χρόνο.

Επομένως, η τιμή του στα ράφια δεν θα μειωθεί παρά μόνο με τη νέα παραγωγή του στα τέλη του έτους, εφόσον το κόστος της είναι μειωμένο, όπως αναμένεται λόγω της μείωσης στις τιμές σημαντικών αγροτικών εισροών, όπως των λιπασμάτων και της ενέργειας.

Απλησίαστα τα κρίσιμα αγαθά στα ράφια

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ., ο δείκτης τιμών καταναλωτή στα τρόφιμα μειώθηκε ελαφρώς τον Απρίλιο στο 11,4%, ωστόσο πρόκειται για ένα ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό, το οποίο έρχεται να προστεθεί στις ανατιμήσεις όλων των προηγούμενων μηνών.

Αναλυτικά, οι τιμές σε κρίσιμα αγαθά για τα νοικοκυριά συνεχίζουν να αυξάνουν, όπως: γαλακτοκομικά κατά 19,1%, λάδια 16,2%, ψωμί και δημητριακά 13,1%, κρέατα 12%, καφές 12,1%, λαχανικά 6,2%, ψάρια 4,5%.

Τα είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού έχουν ανατιμηθεί κατά 16,3% και τα φαρμακευτικά προϊόντα κατά 13,9%. Την ίδια ώρα, ανατιμήσεις άνω του 30% καταγράφονται στα αεροπορικά εισιτήρια και τα ταξί, ενώ το πακέτο διακοπών είναι 10,9% ακριβότερο σε σχέση με ένα χρόνο πριν.

Αίσθηση προκαλεί η αύξηση των τιμών στα ξενοδοχεία, έναν μήνα κατά τον οποίο άρχισε η φετινή τουριστική σεζόν, ενώ αρκετοί πολίτες ταξίδεψαν έπειτα από πολλά χρόνια πανδημίας για τις ημέρες του Πάσχα.

Ιδιαίτερη σημασία έχει και ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη, όπου ο πληθωρισμός μειώνεται, με την αποκλιμάκωση να οφείλεται επίσης στις τιμές ενέργειας, οι οποίες μειώθηκαν τον Μάρτιο στο 0,9% έναντι αύξησης 13,7% τον Φεβρουάριο, ενώ οι τιμές σε τρόφιμα, αλκοόλ και καπνό συνέχισαν να αυξάνονται και μάλιστα με ταχύτερο ρυθμό (15,4% έναντι 15% τον Φεβρουάριο).