Κτηματαγορά: «Φωτιά» έχουν πάρει οι γονικές παροχές και οι δωρεές – Τα μυστικά και οι «παγίδες»

Τους τελευταίους μήνες, και ειδικά μετά την αλλαγή του νόμου κατά τον οποίο επιτρέπεται η μεταβίβαση κινητών και ακινήτων, έχουν πάρει «φωτιά» οι γονικές παροχές, αλλά και οι δωρεές.

Οι φορολογούμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι κάθε μεταβίβαση περιουσιακού στοιχείου ως παροχή ή δωρεά από γονείς σε παιδιά, παιδιά στους γονείς ή τα εγγόνια είναι αφορολόγητη για ποσά έως 800.000 ευρώ.

Οι αφορολόγητες γονικές παροχές έως 800.000 ευρώ αφορούν ακίνητα, μετρητά, τραπεζικούς λογαριασμούς, μετοχές, ομόλογα, κλ.π.

Ωστόσο, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στις δηλώσεις δωρεάς και γονικής παροχής, καθώς κρύβονται πολλές «παγίδες» που πρέπει να αποφύγουν.

Σύμφωνα με την ΑΑΔΕ, οι αρχικές δηλώσεις δωρεάς/γονικής παροχής για κινητά περιουσιακά στοιχεία και οι δηλώσεις δωρεάς/γονικής παροχής χρημάτων υποβάλλονται ηλεκτρονικά, εφόσον δεν συντάσσεται συμβόλαιο, με τη χρήση των προσωπικών κωδικών πρόσβασης myAADE των συμβαλλομένων.

Ως γνωστόν, από 1ης Ιανουαρίου 2023 οι φορολογούμενοι υποχρεούνται να υποβάλλουν ηλεκτρονικά, μέσω της πλατφόρμας myProperty, τις δηλώσεις φόρου δωρεάς και γονικής παροχής κινητών περιουσιακών στοιχείων και χρημάτων.

Ειδικότερα, για τις χρηματικές δωρεές από τους γονείς στα παιδιά και τα εγγόνια με μεταφορά χρηματικών ποσών μέσω τραπεζικών λογαριασμών ή κατάθεση τραπεζικής επιταγής προβλέπεται απαλλαγή από την υποχρέωση επισύναψης δικαιολογητικών που αποδεικνύουν την τραπεζική συναλλαγή με την ηλεκτρονική δήλωση.

15 ερωτήσεις – απαντήσεις που θα πρέπει να γνωρίζουν οι φορολογούμενοι

Οι φορολογούμενοι μπορούν να ενημερωθούν για τα μυστικά και τις «παγίδες» μέσω του οδηγού της ΑΑΔΕ για τις δηλώσεις γονικών παροχών – δωρεών.

1. Ποιο είδος δήλωσης φόρου δωρεάς/γονικής παροχής και γονικής παροχής/δωρεάς χρημάτων υποβάλλεται ηλεκτρονικά;

Ηλεκτρονικά υποβάλλονται οι αρχικές δηλώσεις δωρεάς/γονικής παροχής για κινητά περιουσιακά στοιχεία και οι δηλώσεις δωρεάς/γονικής παροχής χρημάτων, εφόσον δεν συντάσσεται συμβόλαιο, με τη χρήση των προσωπικών κωδικών πρόσβασης myAADE των συμβαλλομένων.

2. Ποιο είδος δήλωσης φόρου δωρεάς/γονικής παροχής και δωρεάς/γονικής παροχής χρημάτων δεν υποβάλλεται ηλεκτρονικά;

Εξακολουθούν να υποβάλλονται σε έντυπη μορφή, είτε μέσω της εφαρμογής «Τα αιτήματά μου», σύμφωνα με την Α.1054/2022 (ΦΕΚ 2154/τΒ’/2020) απόφαση Διοικητή της ΑΑΔΕ, είτε σύμφωνα με την Α.1137/2020 (B’ 2423) απόφαση διοικητή ενδεικτικά: οι τροποποιητικές δηλώσεις, οι δηλώσεις με αίτημα αναβολής φορολογίας, οι δηλώσεις με αντικείμενο κινητά κάθε είδους ή μετρητά, για τα οποία ο φορολογούμενος παρέχει ασφάλεια ή εγγυητική επιστολή τράπεζας, προκειμένου να βεβαιωθεί ο φόρος σε δόσεις, οι δηλώσεις φόρου δωρεάς ή γονικής παροχής χρημάτων οι οποίες απαλλάσσονται από τον αντίστοιχο φόρο και οι δηλώσεις δωρεάς χρημάτων στα πρόσωπα της παρ. 3 του άρθρου 25 του κώδικα (για δωρεές από 1/1/2023).

3. Ποια είναι η διαφορά της δήλωσης φόρου δωρεάς/γονικής παροχής κινητών από τη δήλωση δωρεάς/γονικής παροχής χρημάτων;

Οταν επιλέγεται δήλωση φόρου δωρεάς/γονικής παροχής, το αντικείμενο φορολογίας είναι κινητά περιουσιακά στοιχεία, χρηματικά ποσά μέσω ΙΒΑΝ στους δικαιούχους της Α’ κατηγορίας, ενώ όταν επιλέγεται δήλωση φόρου δωρεάς/γονικής παροχής χρημάτων, το αντικείμενο φορολογίας είναι μόνο χρηματικά ποσά με αυτοτελή φορολόγηση 10%, 20%, 40%, ανάλογα με τον βαθμό συγγένειας.

4. Πώς μπορεί να εισέλθει στην εφαρμογή κάθε δωρητής/γονέας ή δωρεοδόχος/τέκνο για να συμπληρώσει τη δήλωση φόρου δωρεάς/γονικής παροχής και δωρεάς/γονικής παροχής χρημάτων;

Στην εφαρμογή myPROPERTY μπορεί να εισέλθει ο συμβαλλόμενος, εφόσον είναι πιστοποιημένος χρήστης, χρησιμοποιώντας τους κωδικούς πρόσβασης myAADE (user name & password), επιλέγοντας από το μενού «Αρχική Σελίδα – Εφαρμογές – Πολίτες – Δήλωση Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτων» του πληροφοριακού συστήματος της ΑΑΔΕ. Αφού εισέλθει στην εφαρμογή, επιλέγει την καρτέλα «Νέα Δήλωση» και στη συνέχεια επιλέγει το είδος δήλωσης που επιθυμεί να υποβάλει (Δήλωση Φόρου Γον. Παροχής, Δήλωση Φόρου Δωρεάς, Δήλωση Φόρου Γονικής Παροχής Χρημάτων, Δήλωση Φόρου Δωρεάς χρημάτων). Στο είδος συναλλαγής εμφανίζεται αυτόματα «κινητών» ή «χρήματα», αντίστοιχα, και δήλωση με συμβόλαιο «Οχι». Επιλέγεται η ιδιότητα αυτού που συμπληρώνει τη δήλωση ανάλογα με το είδος της δήλωσης που έχει επιλεγεί. Σε δήλωση γονικής παροχής ως παρέχων γονέας ή τέκνο, ενώ σε δήλωση δωρεάς ως δωρητής ή δωρεοδόχος.

5. Πώς μπορεί να εισέλθει στην εφαρμογή το νομίμως εξουσιοδοτημένο πρόσωπο του δωρητή/δωρεοδόχου Ν.Π. για να συμπληρώσει τη δήλωση φόρου δωρεάς και δωρεάς χρημάτων;

Στην εφαρμογή myPROPERTY μπορεί να εισέλθει το νομίμως εξουσιοδοτημένο πρόσωπο του δωρητή/δωρεοδόχου Ν.Π., εφόσον είναι πιστοποιημένος χρήστης, χρησιμοποιώντας τους προσωπικούς του κωδικούς πρόσβασης myAADE (user name & password), επιλέγοντας από το μενού «Αρχική Σελίδα – Εφαρμογές – Πολίτες – Δήλωση Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτων, Δωρεάς, Γονικής Παροχής και Κληρονομιάς» του πληροφοριακού συστήματος της ΑΑΔΕ.

Αφού εισέλθει στην εφαρμογή, επιλέγει την καρτέλα «Νέα Δήλωση» και στη συνέχεια επιλέγει το είδος δήλωσης που θέλει να υποβάλει (Δήλωση Φόρου Δωρεάς, Δήλωση Φόρου Δωρεάς Χρημάτων). Στο είδος συναλλαγής εμφανίζεται αυτόματα «κινητών» ή «χρήματα», αντίστοιχα, και δήλωση με συμβόλαιο «Οχι». Επιλέγεται η ιδιότητα αυτού που συμπληρώνει τη δήλωση, δηλαδή νόμιμος εκπρόσωπος δωρητή-νομικού προσώπου ή νόμιμος εκπρόσωπος δωρεοδόχου-νομικού προσώπου, που είναι εξουσιοδοτημένος.

6. Πού και πώς υποβάλλονται οι τροποποιητικές δηλώσεις φόρου δωρεάς – γονικής παροχής;

Αρχικά θα υποβάλλονται χειρόγραφα στην αρμόδια ΔΟΥ στην οποία υποβλήθηκε η αρχική δήλωση φόρου δωρεάς – γονικής παροχής. Σε επόμενες εκδόσεις της εφαρμογής προβλέπεται η υλοποίηση αντίστοιχης εφαρμογής ηλεκτρονικής υποβολής τροποποιητικής δήλωσης φόρου δωρεάς – γονικής παροχής.

7. Πόσα κινητά μπορούν να περιληφθούν σε μία δήλωση στην εφαρμογή;

Στην εφαρμογή μπορούν να καταχωριστούν πολλά κινητά περιουσιακά στοιχεία, στην ίδια δήλωση, με την προϋπόθεση ότι όλα έχουν την ίδια ημερομηνία παράδοσης. Διαφορετικά, θα υποβάλλονται περισσότερες δηλώσεις.

Στην περίπτωση των χρηματικών συναλλαγών που πραγματοποιούνται την ίδια ημερομηνία, οι σχετικές κινήσεις/συναλλαγές καταχωρίζονται στη δήλωση μεμονωμένα ανά κίνηση και όχι συγκεντρωτικά.

8. Σε πόσες μέρες από την υποβολή της δήλωσης πρέπει να γίνει αποδοχή/υποβολή της δήλωσης από τον άλλο συμβαλλόμενο;

Δεν υπάρχει προθεσμία, αλλά η αποδοχή/υποβολή πρέπει να γίνει εντός των προθεσμιών που προβλέπονται από τις διατάξεις του Ν. 2961/2001. Αν η αποδοχή γίνει πέραν των προθεσμιών που προβλέπονται από τις κείμενες διατάξεις, επιβάλλεται πρόστιμο του άρθρου 54.Ν4174/2013.

9. Σε πόσες δόσεις καταβάλλεται ο φόρος δωρεάς – γονικής παροχής κινητών/χρημάτων;

Ο φόρος δωρεάς – γονικής παροχής έπειτα από υποβολή δήλωσης:

• Εάν διασφαλίζεται η είσπραξη, καταβάλλεται σε έως 12 ίσες διμηνιαίες δόσεις (ή έως 24, εφόσον πρόκειται για ανήλικο υπόχρεο), καθεμία από τις οποίες δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 500 ευρώ (πλην της τελευταίας), από τις οποίες η μεν πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου από τη βεβαίωση/έκδοση της πράξης μήνα και οι επόμενες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των διμήνων που ακολουθούν.
• Εάν ο υπόχρεος καταβάλει το σύνολο του φόρου μέσα στην προθεσμία καταβολής της πρώτης διμηνιαίας δόσης, έχει δικαίωμα έκπτωσης κατά ποσοστό 5%. Εάν ο φόρος που θα προκύψει είναι μικρότερος των 500 ευρώ, το ποσό καταβάλλεται εφάπαξ και χωρίς έκπτωση.
• Εάν η καταβολή του φόρου δεν διασφαλίζεται, ο φόρος βεβαιώνεται σε μία δόση και καταβάλλεται εντός τριών ημερών από τη βεβαίωση, η δε καταβολή του βεβαιώνεται με την έκδοση αποδεικτικού καταβολής.

10. Πώς και πού εξοφλείται ο φόρος δωρεάς – γονικής παροχής;

Μετά την έγκριση/υποβολή της δήλωσης, εκδίδονται από την εφαρμογή η Πράξη Προσδιορισμού του φόρου, όπου προβλέπεται, και η Ταυτότητα Οφειλής, ενώ εμφανίζονται και οι σχετικές τυχόν δόσεις που έχουν υπολογιστεί.

Η πληρωμή του φόρου δωρεάς – γονικής παροχής γίνεται μέσω τραπέζης με τους αποδεκτούς τρόπους πληρωμής βεβαιωμένων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση (web banking, χρεωστικές κάρτες ή από την προσωποποιημένη πληροφόρηση στην εφαρμογή myAADE με χρεωστική κάρτα ή prepaid card και όχι με χρήση πιστωτικής κάρτας, καθώς και μέσω IRIS, στη σελίδα «Οφειλές εκτός ρύθμισης και πληρωμή»).

11. Τι επιβαρύνσεις υπάρχουν σε περίπτωση εκπρόθεσμης καταβολής του φόρου;

Αν οποιοδήποτε ποσό φόρου δεν καταβληθεί εντός της προβλεπόμενης νόμιμης προθεσμίας καταβολής, ο φορολογούμενος υποχρεούται να καταβάλει τον ανάλογο τόκο εκπρόθεσμης καταβολής επί του εν λόγω ποσού φόρου για τη χρονική περίοδο από την επόμενη ημέρα της λήξης της νόμιμης προθεσμίας υποβολής της δήλωσης.

12. Ποια δικαιολογητικά-έγγραφα επισυνάπτονται στην εφαρμογή;

Ολα τα κατά περίπτωση απαιτούμενα-προβλεπόμενα δικαιολογητικά.

13. Τι επιλογές υπάρχουν για διόρθωση μίας δήλωσης;

Οταν η δήλωση είναι σε κατάσταση προσωρινής αποθήκευσης:

Μπορεί να πραγματοποιηθεί οποιαδήποτε διόρθωση, π.χ. για αλλαγή της περιγραφής του κινητού.

Οταν η δήλωση είναι οριστικοποιημένη (από τον 1ο συμβαλλόμενο):

Θα πρέπει, πριν ο δεύτερος συμβαλλόμενος υποβάλει τη δήλωση, ο αρχικός χρήστης να επιλέξει «Προσωρινή Αποθήκευση» προκειμένου να μπορεί να τη διαχειριστεί εκ νέου. Υποβάλλεται εκ νέου η δήλωση προς τον άλλο συμβαλλόμενο για υποβολή ή μη υποβολή.

Οταν η δήλωση είναι υποβληθείσα (και από τους δύο συμβαλλόμενους): Θα πρέπει να υποβληθεί νέα χειρόγραφη τροποποιητική δήλωση στη ΔΟΥ.

14. Πώς υποβάλλεται δήλωση φόρου δωρεάς/γονικής παροχής και δωρεάς/γονικής παροχής χρημάτων όταν δεν διασφαλίζεται η πληρωμή του φόρου και ο δωρεοδόχος επιθυμεί να πληρώσει σε δόσεις;

Για τις δηλώσεις που υποβάλλονται με αντικείμενο κινητά κάθε είδους ή μετρητά, για τα οποία δεν διασφαλίζεται η πληρωμή του φόρου από την περιουσία του υπόχρεου δωρεοδόχου/τέκνου (με την προϋπόθεση ότι ο δωρεοδόχος δεν επιθυμεί την υποβολή της δήλωσης ηλεκτρονικά και τη βεβαίωση του φόρου με εφάπαξ καταβολή), ο δωρεοδόχος μπορεί να παράσχει στη ΔΟΥ ασφάλεια ή εγγυητική επιστολή τράπεζας, προκειμένου να βεβαιωθεί ο φόρος σε δόσεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις η δήλωση υποβάλλεται σε έντυπη μορφή σύμφωνα με την Α.1137/2020 (Β’2423) απόφαση διοικητή ΑΑΔΕ, καθώς και μέσω της εφαρμογής «Τα αιτήματά μου», σύμφωνα με την Α.1054/2022 (Β’2154) απόφαση διοικητή.

15. Επειτα από υποβολή δήλωσης από το myPROPERTY, υποβάλλεται δήλωση φόρου δωρεάς/γονικής παροχής χειρόγραφα στη ΔΟΥ. Πού θα υποβληθεί η επόμενη ή οι επόμενες δηλώσεις φόρου δωρεάς/γονικής παροχής;

Εφόσον για το ίδιο ζευγάρι Δωρητή/Γονέα-Δωρεοδόχου/Τέκνου έχει υποβληθεί δήλωση ηλεκτρονικά στην εφαρμογή myPROPERTY και έχει υποβληθεί μεταγενέστερα χειρόγραφη (τροποποιητική) δήλωση δωρεάς/γονικής παροχής στη ΔΟΥ, δεν μπορεί υποβληθεί επόμενη δήλωση δωρεάς/γονικής παροχής μέσω της εφαρμογής. Μετά τη δήλωση που υποβλήθηκε χειρόγραφα στην αρμόδια ΔΟΥ, όλες οι επόμενες δηλώσεις δωρεάς/γονικής παροχής πρέπει να υποβληθούν, επίσης χειρόγραφα, στη ΔΟΥ.

Στις περιπτώσεις δήλωσης φόρου δωρεάς/γονικής παροχής χρημάτων με αυτοτελή φορολόγηση 10%, 20%, 40%, αν έχει υποβληθεί δήλωση ηλεκτρονικά στην εφαρμογή myPROPERTY και έχει υποβληθεί μεταγενέστερα χειρόγραφη (τροποποιητική) δήλωση δωρεάς/γονικής παροχής στη ΔΟΥ, μπορεί υποβληθεί επόμενη δήλωση δωρεάς/γονικής παροχής μέσω της εφαρμογής επειδή δεν υπάρχει συνυπολογισμός με προγενέστερες δωρεές/γονικές παροχές.