Σουηδία και Νορβηγία ζητούν να υπάρχουν μετρητά στα σπίτια: «Aν έρθει κρίση ή πόλεμος» – Πρόστιμα σε εμπόρους που θέλουν μόνο κάρτα

Σουηδία και Νορβηγία εξέτασαν και το ενδεχόμενο της «κοινωνίας χωρίς φυσικό χρήμα» και διείδαν κινδύνους που τους έκαναν να οπισθοχωρήσουν από τις αρχικές τους προθέσεις όχι μόνο γιατί είναι αδύνατον να λειτουργήσει ένα πλήρως ψηφιακό σύστημα πληρωμών αλλά και για λόγους ασφαλείας.

Την ίδια στιγμή στην Ελλάδα ρεκόρ σπάνε οι συναλλαγές μέσω καρτών ακόμα και για πληρωμές μικρών ποσών.

Το Swish, σύστημα πληρωμών μέσω κινητού τηλεφώνου που έξι τράπεζες εγκαινίασαν το 2012, είναι πανταχού παρόν στη Σουηδία, από πάγκους στην αγορά μέχρι τις καφετέριες και τα καταστήματα ρούχων. Το αντίστοιχο νορβηγικό σύστημα, το Vipps, το οποίο συγχωνεύθηκε με το δανέζικο MobilePay το 2022 για να σχηματίσει το Vipps MobilePay, είναι επίσης πολύ δημοφιλές. Τον περασμένο μήνα, ξεκίνησε επίσης τη λειτουργία του στη Σουηδία.

 Τώρα, σε ένα φυλλάδιο με τίτλο «Αν έρθει κρίση ή πόλεμος» που θα σταλεί σε κάθε σπίτι στη Σουηδία τον επόμενο μήνα, το υπουργείο Άμυνας συμβουλεύει τους πολίτες να χρησιμοποιούν τακτικά μετρητά και να έχουν απόθεμα τουλάχιστον μιας εβδομάδας σε φυσικό χρήμα.

«Τέλος» στους εμπόρους που αρνούνται να πάρουν μετρητά

Η κυβέρνηση εξετάζει επίσης το ενδεχόμενο θέσπισης νομοθεσίας για την προστασία της δυνατότητας πληρωμής με μετρητά για ορισμένα αγαθά.

Καταστήματα και τα εστιατόρια αρνούνται ουσιαστικά να μην πληρώνονται με μετρητά, αρκεί να αναρτήσουν γνωστοποίηση με τους περιορισμούς που θέτουν στους τρόπους πληρωμής.

Την ίδια τακτικη ακολουθούν και οι έμποροι στην Νορβηγία, με όλο και περισσότερους να έχουν καταργήσει τα μετρητά, αποκλείοντας περίπου 600.000 άτομα που δεν έχουν πρόσβαση σε ψηφιακές υπηρεσίες.

 Η κυβέρνηση ανέλαβε δράση το καλοκαίρι, θεσπίζοντας νόμο βάσει του οποίου οι λιανοπωλητές θα τιμωρούνται με πρόστιμο ή άλλες κυρώσεις σε περίπτωση που δεν δέχονται πληρωμές με μετρητά από την 1η Οκτωβρίου.

Το υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Ασφάλειας τόνισε ότι «συνιστά σε όλους να έχουν κάποια μετρητά στο σπίτι τους λόγω της ευπάθειας των ψηφιακών πληρωμών σε κυβερνοεπιθέσεις».

«Δεν θα αποτελούν λύση έκτακτης ανάγκης όταν η κρίση φτάσει στο κατώφλι μας»

Επίσης, η υπουργός Δικαιοσύνης και Εκτάκτων Αναγκών της χώρας, Emilie Enger Mehl, δήλωσε: «Εάν κανείς δεν πληρώνει ούτε δεχεται μετρητά, δεν θα αποτελούν πλέον λύση έκτακτης ανάγκης όταν η κρίση φτάσει στο κατώφλι μας».

 «Παρατεταμένες διακοπές ρεύματος, βλάβες συστημάτων ή ψηφιακές επιθέσεις στα συστήματα πληρωμών και τις τράπεζες θα αφήσουν τα μετρητά ως «τη μόνη εναλλακτική λύση που είναι εύκολα διαθέσιμη», δήλωσε η ίδια.

Το ποσοστό των αγορών με μετρητά στα φυσικά καταστήματα έχει μειωθεί από σχεδόν 40% το 2012 σε περίπου 10% τα τελευταία χρόνια και ο Brimberg δήλωσε ότι υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία για την απαξίωση των μετρητών.

Την ίδια στιγμή στη Ελλάδα η διείσδυση στον γενικό πληθυσμό των πληρωμών με κάρτες φθάνει σε επίπεδα ρεκόρ όλων των εποχών, ενώ ταυτόχρονα ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός συναλλασσόμενων χρησιμοποιεί σε καθημερινή βάση τις κάρτες πληρωμών ακόμη και για αγορές μικρής αξίας.

Ειδικότερα σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, που δημοσιοποιήθηκαν στην πρόσφατη έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, οι ενεργές κάρτες πληρωμών σε κυκλοφορία ανήλθαν σε 20,7 εκατ. στις 30 Ιουνίου 2024. Το ποσοστό συμμετοχής των χρεωστικών και πιστωτικών καρτών επί του συνόλου των καρτών πληρωμών δεν μεταβλήθηκε από τις 31 Δεκεμβρίου 2023 και διαμορφώθηκε στο επίπεδο του 85% και 15%, αντίστοιχα.

 Συναλλαγές με κάρτες πληρωμών

Ο συνολικός αριθμός και η συνολική αξία των συναλλαγών που πραγματοποιήθηκαν με κάρτες πληρωμών το πρώτο εξάμηνο του 2024 κινήθηκε σε υψηλά επίπεδα.

 Συγκεκριμένα, ο αριθμός των συναλλαγών με κάρτες ανήλθε σε 1,185 δισεκ., παρουσιάζοντας αύξηση 2%, ενώ η αναλογούσα αξία διαμορφώθηκε στα 53 δισεκ. ευρώ.

Ο μέσος αριθμός συναλλαγών ανά κάρτα εμφανίστηκε αυξημένος στις 57, από 56 το δεύτερο εξάμηνο του 2023. Οι χρεωστικές κάρτες που αποτελούν το κύριο υποκατάστατο των μετρητών, συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται ευρέως για συναλλαγές μικρής αξίας.