Οικονομία
Η Δευτέρα 19 Οκτωβρίου 1987 έμεινε στην ιστορία των χρηματιστηρίων ως «Μαύρη Δευτέρα».
Εκείνη την ημέρα ο δείκτης του Χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης καταβαραθρώθηκε κατά 508 μονάδες ή 22,6%. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ημερήσιο κραχ που γνώρισε η Wall Street.
Χρηματιστές αυτοκτονούσαν πηδώντας από τα παράθυρα των γραφείων τους, επενδυτές έμπαιναν με όπλα στα γραφεία συναλλαγών, ενώ δισεκατομμύρια εξαφανίσθηκαν μέσα σε λίγες ώρες.
Η υστερία εξαπλώθηκε σε όλα τα χρηματιστήρια.
ΗΠΑ
Έντεκα από τις 30 μετοχές του Dow Jones δεν εμφανίστηκαν καθόλου στο ταμπλό των συναλλαγών την πρώτη ώρα της διαπραγμάτευσης. Εξανεμίστηκαν πάνω από 1 τρισ. δολάρια από τη χρηματιστηριακή αγορά.
Σε λιγότερο από δύο έτη οι μετοχές είχαν επιστρέψει στα υψηλά της περιόδου πριν το κραχ. O S&P 500 πέρασε πάνω από το προηγούμενο ρεκόρ που σημείωσε στις 25 Αυγούστου 1987, στις 26 Ιουλίου 1989.
Ευρώπη
Σημαντικές απώλειες κατέγραψαν οι κυριότερες χρηματιστηριακές αγορές της Ευρώπης, με τον δείκτη FTSE στο Λονδίνο να υποχωρεί 7,85%. Στο Παρίσι, ο δείκτης Cac είχε απώλειες 9,04%: πρόκειται για τη μεγαλύτερη ημερήσια απώλεια από της επαναλειτουργίας του χρηματιστηρίου σε νέες βάσεις το έτος 1988( μετά το μίνι-κραχ του Οκτωβρίου 87), ενώ καμία μετοχή του δείκτη δεν έκλεισε σήμερα ανοδικά.
Μάλιστα, την περίοδο μετά τα πλήγματα της 11ηςΣεπτεμβρίου 2001 στις ΗΠΑ, η υψηλότερη ημερήσια απώλεια, που καταγράφηκε στην παρισινή αγορά, ήταν -7,39%. Ομοίως, και στη Φρανκφούρτη σημαντική πτώση παρουσίασε ο δείκτης Dax, που εμφάνισε απώλειες 7,07%, ενώ σημαντικές απώλειες υπήρξαν και στο χρηματιστήριο του Άμστερνταμ, με τον κύριο δείκτη AEX να υποχωρεί κατά 9,14%.
Χρηματιστήριο Αθήνας
Στην Αθήνα, σημαντικές απώλειες κατέγραψε ο γενικός δείκτης σε ποσοστό 5,85%, στις 2.640,78 μονάδες. Η αξία των συναλλαγών διαμορφώθηκε σε 247,2 εκατ. ευρώ, με προσυμφωνημένες συναλλαγές συνολικού ύψους 2,7 εκατ. ευρώ.
Ασία
Σημαντικές απώλειες παρουσίασαν την πρώτη ημέρα της εβδομάδας οι τιμές των μετοχών στις αγορές της Ασίας-Ειρηνικού, καθώς οι επενδυτές δείχνουν να προβληματίζονται για το ενδεχόμενο διεθνούς οικονομικής ύφεσης, αλλά και της παράτασης των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν αρκετές τράπεζες ως αποτέλεσμα της πιστωτικής κρίσης. Ακόμη και μετά την έγκριση του πακέτου διάσωσης του τραπεζικού συστήματος στις ΗΠΑ.
Με μεγάλη πτώση έκλεισε το Χρηματιστήριο του Τόκιο με τον δείκτη Nikkei να υποχωρεί κατά 4,25%, το χαμηλότερο επίπεδο του εδώ και τέσσερα χρόνια. Ο μετοχικός δείκτης MSCI Asia-Pacific (χωρίς την Ιαπωνία) κατέγραψε μεγάλες απώλειες 5,3%, με αιχμή τις χρηματοοικονομικές εταιρείες. Ανησυχία στην Ασία προκαλείται και από τη μεγάλη πτώση της απασχόλησης στις ΗΠΑ, που αποτελεί τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο των ασιατικών χωρών.
Ενίσχυση ωστόσο παρουσίασε το γιεν έναντι του δολαρίου, στα 103,74 γιεν ανά δολάριο, καθώς οι επενδυτές αναζητούν ασφαλέστερες επενδύσεις. Η ενίσχυση του ιαπωνικού νομίσματος προκαλεί πονοκέφαλο στους Ιάπωνες εξαγωγείς, ρίχνοντας τις τιμές μετοχών όπως της Canon και αυτοκινητοβιομηχανιών.
Οι αιτίες
Ανάμεσα στις αιτίες που καταγράφηκαν ήταν οι εξής:
– Οι πολύ υψηλές αποτιμήσεις. Οι μετοχές κινήθηκαν έντονα ανοδικά στο μεγαλύτερο μέρος του 1987, αναρριχώμενες σε επίπεδα που οι τιμές προηγούνταν κατά πολύ των επιχειρηματικών κερδών.
– Οι αποδόσεις των ομολόγων και γενικότερα των επιτοκίων ήταν μεγαλύτερες από εκείνες των μετοχών. Κάτι που φαινόταν ιδιαίτερα στα μακροπρόθεσμα ομόλογα και τα ενυπόθηκα δάνεια. Η απόδοση των ομολόγων του Αμερικάνικου Δημοσίου 30ετούς διάρκειας έφτασε το 10,4% δύο μέρες πριν την κατάρρευση από 8% που ήταν τον Ιανουάριο του 1987. Αντίστοιχα η απόδοση των μετοχών, εκφρασμένη από τα κέρδη ανά μετοχή σαν ποσοστό των τρεχουσών τιμών, έπεσε κάτω από το 5% στα τέλη Αυγούστου παρουσιάζοντας μεγάλη απόκλιση από την αντίστοιχη απόδοση των ομολόγων).
– Υπήρχαν ακόμη ανησυχίες για τις επιπτώσεις στην οικονομία και την αγορά από την ένταση και τις εχθροπραξίες στον Περσικό Κόλπο, μεταξύ Ιράν και Ιράκ.
Ο πιο γνωστός χαμένος από εκείνη τη «ζημιά» ήταν ο Τζορτζ Σόρος, ο οποίος είχε προβλέψει κραχ, αλλά είχε αστοχήσει στο γεωγραφικό πλάτος και μήκος, καθώς το είχε τοποθετήσει στο Τόκιο.
